نحوه صدور اجراییه چک طبق قانون جدید صدور چک
با ابلاغ و اجرایی شدن قانون جدید صدور چک سوالات بسیاری در خصوص نحوه صدور اجراییه چک های جدید و مطالبه وجه آن مطرح شد.
- چک صیادی چیست؟
- نحوه وصول چک صیادی چگونه است؟
- تفاوت آن با چک های قدیمی چیست؟
- برای صدور اجراییه چک های صیادی چه باید کرد؟
- مراحل دریافت حکم جلب چک صیادی چیست؟
اینها از جمله پرتکرار ترین پرسش هایی هستند که پس از لازم الاجرا شدن قانون جدید صدور چک از ما پرسیده می شود.
به همین خاطر ما در این مطلب قصد داریم به پرتکرارترین پرسش های شما درباره اجراییه چک های جدید پاسخ دهیم.
در صورتی که قصد دارید جهت دریافت حکم جلب چک صیادی و سایر موارد مربوط به چک اقدام کنید و نیاز به مشاوره با وکیل متخصص در امور چک دارید، با وکلای دفتر وکالت عدل گر تماس بگیرید.
چک صیادی چیست؟
چک سند تجاری است که به وسیله آن صادرکننده متعهد می شود که مبلغ درج شده در چک را در سررسید معین به دارنده پرداخت کند.
امروزه با پیشرفت و افزایش معاملات دیگر برای مبالغ بالا از پول نقد استفاده نمی شود و معمولا اشخاص به جای پول نقد از چک، سفته یا برات استفاده می کنند.
استفاده از چک برای معاملات و داد و ستد های تجاری بین تجار و افرادی که با انتقال مبالغ زیاد سروکار دارند متداول تر و محبوب تر است.
چک صیادی شکل جدید از چک است که تحت نظارت بانک مرکزی صادر می شود.
این محبوبیت استفاده از چک برای انجام معاملات و مبادلات به دلیل ویژگی های منحصر به فرد این سند از جمله امکان تعقیب کیفری و صدور اجراییه بدون مراجعه به دادگاه است.
چک هایی که براساس قانون جدید صدور چک از طریق سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه چک) زیر نظر بانک مرکزی صادر می شوند، چک صیادی گفته می شود.
این چک ها نسبت به چک های قدیمی از امنیت بیشتر برخوردار است .
زیرا چک هایی که در این سامانه ثبت نشوند فاقد اعتبار هستند و از این طریق از صدور چک های چک های حامل و چک های سفید امضا جلوگیری شده است.
در یک کلام، قانون گذار مقررات سخت و نسبتاً پیچیده ای را برای چک صیادی در نظر گرفته است تا اعتبار از دست رفته چک در بازار را به آن برگرداند.
بیشتر بخوانید:
چک های صیادی با چک های قدیمی چه تفاوتی دارند؟
-تفاوت ظاهری چک های صیادی با چک های قدیمی:
- رنگ چک صیادی، ترکیبی از بنفش و صورتی است و این چک ها به چک های بنفش مشهور هستند.
- در قسمت بالای سمت چپ چک صیادی، شناسه صیادی چک 16 رقمی درج شده است.
- در قسمت پایین سمت چپ چک صیادی، عبارت « کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» قید شده است.
- برای تولید این چک از کاغذ واتر مارک مولتی تن استفاده شده که آرم شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران نیز روی آن وجود دارد و در مقابل نور نمایان می شود.
-تفاوت های چک صیادی با چک های قدیمی:
- چک های صیادی حتما باید در سامانه صیاد ثبت شوند. در غیر این صدور این چک ها فاقد اعتبار خواهند بود.
- برخلاف چک های قدیمی، صدور و انتقال چک صیاد به صورت حامل ممکن نیست، حال آنکه چک های قدیمی نه تنها به صورت حامل صادر می شد بلکه با یک امضای ساده در پشت چک منتقل می گردید!
- در انتقال چک های صیادی علاوه بر ثبت و انتقال در سامانه صیاد توسط انتقال دهنده، این انتقال باید توسط گیرنده نیز تایید شود. در صورت عدم تایید انتقال توسط گیرنده، انتقال چک انجام نخواهد شد.
- در چک های قدیمی به منظور شکایت و مطالبه وجه چک از سه طریق اجرای چک از طریق ثبت، طرح دعوای حقوقی و شکایت کیفری امکان پذیر بود اما در چک های جدید علاوه بر سه راه مذکور، اجرای مستقیم چک نیز ممکن خواهد بود. البته امکان گرفتن اجراییه برای چک های قدیمی نیز تحت شرایطی وجود دارد.
اجراییه چک های جدید:
با اجرا شدن قانون جدید صدور چک دیگر نیازی به ثبت دادخواست، پرداخت هزینه دادرسی و حکم دادگاه برای صدور اجراییه نیست و مستقیماً می توان از دادگاه تقاضای صدور اجراییه کرد.
به عبارت دیگر و به بیان ساده، قانون گذار، با قانون جدید چک به شما راهی ساده و میان بر برای رسیدن به هدفتان نشان می دهد.
شرایط جدید صدور اجرائیه چک برگشتی:
اشاره کردیم که قانون گذار با هدف بازگشت اعتبار به چک مقررات جدیدی را به نفع دارنده چک پیش بینی کرده است و همچنین گفتیم یکی از این مقررات که مانند میان بر، شما را به هدفتان نزدیک می کند، درخواست صدور اجرائیه از دادگاه است
اما قانونگذار شرایطی را برای صدور اجراییه در نظر گرفته است که در هنگام درخواست صدور اجراییه از دادگاه باید مدنظر قرار بگیرد.
- چک به صورت سفید امضا صادر نشده باشد.
- در متن چک وصول آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد.
- در متن چک این موضوع که چک برای تضمین معامله یا تعهدی صادر شده قید نشده باشد.
- وصول چک به تحقق شرطی منوط نشده یا چک برای تضمین معامله ارائه نشده باشد.
- ثابت نشود که چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ صدور آن برخلاف واقع درج شده باشد.
نحوه صدور اجراییه چک های صیادی:
براساس قانون جدید چک، صدور اجراییه از دو طریق قابل پیگیری خواهد بود:
روش اول: مراجعه به اداره ثبت
در این روش دارنده چک با مراجعه به اداره ثبت برای برگشت زدن چک اقدام می کند .
پس از تشکیل پرونده و تکمیل و فرم درخواست صدور اجرائیه، ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ از صادرکننده چک درخواست می شود مبلغ چک را به شماره حساب ارائه شده توسط اداره ثبت واریز کند.
در صورت امتناع صادرکننده از واریز وجه چک به حساب مذکور، اداره ثبت نسبت به توقیف اموال صادر کننده چک اقدام خواهد کرد.
این شیوه صدور اجراییه در گذشته نیز وجود داشت و روش جدیدی محسوب نمی شود و به خاطر معایبی که دارد کمتر مورد توجه دارندگان چک قرار می گیرد.
به همین علت قانونگذار نسبت به پیش بینی روشی دیگری در قانون جدید چک اقدام کرد.
روش دوم: ثبت دادخواست صدور اجرائیه چک
دارنده چک می تواند با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یا از طریق وکیل متخصص چک، درخواست خود مبنی بر صدور اجراییه چک برگشتی را ارائه دهد.
در این روش نیز به صادرکننده مهلت ده روزه ای جهت پرداخت وجه چک به حساب تعیین شده توسط دادگاه داده خواهد شد و در صورت امتناع و عدم پرداخت وجه چک، دادگاه نسبت به صدور حکم توقیف اموال و … فرد مورد نظر اقدام خواهد کرد.
تفاوت صدور اجراییه چک از طریق اجرای ثبت و دادگاه:
- پیگیری صدور اجراییه از طریق اجرای ثبت سریع تر از دادگاه است. البته در شهر تهران به دلیل حجم بالای پرونده ها این فرایند در اداره ثبت نیز به کندی صورت می گیرد.
- هزینه مربوط به صدور اجراییه چک برای اقدام از طریق اداره ثبت، نیم عشر (یعنی ۵ درصد مبلغ خواسته) است که در هنگام برداشت از مبلغ کسر می شود. با این تفاوت که در صورت اقدام از طریق اجرای ثبت چنانچه خواهان ظرف مدت یکسال نتواند مالی از خوانده معرفی کند، باید مبلغ ۵ درصد را بپردازد.
- در صدور اجراییه از طریق اداره ثبت، توقیف اموال صرفاً نسبت به صادرکننده چک صورت می گیرد اما در صدور اجراییه از طریق دادگاه علاوه بر صاحب حساب، ظهرنویس و ضامن را نیز می‌توان به عنوان خوانده قرار داد.
- در صدور اجراییه از طریق دادگاه، اموالی که دارای سند رسمی نیستند، مانند وسایل منزل، شرکت یا کارگاه، زمین های قولنامه ای و … قابل کارشناسی و مزایده خواهند بود.
- با اقدام از طریق اجرای ثبت، لاشه چک نزد اجرای ثبت باقی مانده و بنابراین، امکان طرح دعاوی دیگر امکان پذیر نخواهد بود.
از آن جایی که در مطلبی دیگر در مورد روش اول (صدور اجراییه از طریق اداره ثبت) به طور مفصل و کامل سخن گفته ایم، اکنون به روش دوم یعنی درخواست صدور اجراییه چک از طریق دادگستری خواهیم پرداخت.
صدور اجراییه چک مستقیم از دادگاه:
نظر به الکترونیکی شدن رسیدگی ها و ثبت درخواست ها ، این درخواست در قالب دادخواست ارائه می شود. و نوع آن درخواست صدور اجراییه مستقیم چک از دادگاه حقوقی می باشد.
مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی:
- دریافت گواهی عدم پرداخت چک از بانک و دریافت کد رهگیری چک
- تنظیم دادخواست صدور اجراییه چک برگشتی توسط وکیل متخصص چک
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی جهت ثبت درخواست صدور اجرائیه
- بررسی مدارک و مستندات ارائه شده از جمله چک و گواهی عدم پرداخت چک توسط دادگاه
- صدور اجرائیه چک برگشتی و ابلاغ آن به صادر کننده چک توسط دادگاه
مراحل دریافت حکم جلب چک صیادی چیست؟
همانطور که قبلا گفته شد بعد از صدور اجراییه چک و ابلاغ این موضوع به صادر کننده چک، به صادرکننده و دیگر مسئولان چک اعم از ظهرنویس و ضامن و … مهلت 10 روزه ای جهت پرداخت وجه چک به شماره حساب اعلام شده داده خواهد شد.
در صورت عدم پرداخت وجه، گیرنده چک می تواند طبق مهلت اجرای احکام، 10 روز پس از ابلاغ اخطاریه نسبت به تشکیل پرونده اجرایی اقدام کند.
بعد از تشکیل پرونده اجرایی، خواهان می تواند نسبت به توقیف سه گانه اموال شامل اداره ثبت‌اسناد و املاک، راهور، حساب های بانکی محکوم‌علیه اقدام کند.
در صورتی که فرد صادر کننده چک اموالی برای توقیف نداشته باشد، گیرنده چک می‌تواند حکم جلب چک صیادی را دریافت و صادر کننده چک یا هر یک از مسئولان چک را جلب کند.
سوالات متداول در خصوص اجراییه چک های جدید:
1.چک های صیادی قدیمی اعتبار دارند؟
+ چک های صادر شده قبل از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون جدید، چک های قدیمی هستند و هنوز قابلیت وصول دارند و براساس اعلام بانک مرکزی چک های قدیمی از 15 مهر 1402 فقط در بانک های صادرکننده دسته چک، قابل نقد شدن می باشند.
2.هزینه ی اجرا در اجراییه مستقیم چک های جدید در دادگاه چقدر است؟
+ هزینه مربوط به صدور اجراییه چک از طریق اداره ثبت، نیم عشر یا ۵ درصد مبلغ خواسته است که در هنگام برداشت مبلغ کسر می‌شود.
هزینه درخواست اجراییه از دادگاه مبلغ اندکی است که قابل مقایسه با مبلغی که اداره ثبت دریافت می کند، نمی باشد.
3. مرجع صالح به رسیدگی به درخواست صدور اجراییه کجاست؟
+ براساس رای وحدت رویه شماره ۶۸۸ دیوان عالی کشور خواهان حق مراجعه به دادگاه های زیر را دارد:
- دادگاهی که چک در حوزه آن صادر شده است.
- دادگاهی که خوانده در حوزه ی آن اقامت گزیده است.
- دادگاهی که گواهینامه عدم پرداخت در حوزه فعالیت وی صادر شده است.
4.آیا دفتر وکالت عدل گر پرونده اجراییه چک برگشتی را می پذیرد؟
پذیرش یا عدم پذیرش پرونده شما مستلزم بررسی دقیق جزئیات و شرایط پرونده شما در وقت مشاوره است.
5.چگونه می توانم با وکلای عدل گر صحبت کنم؟
راه های ارتباطی دفتر وکالت عدل گر:
آدرس ما: جردن-بلوار ستاری-پلاک 3-واحد 18
جهت رزرو مشاوره تلفنی و حضوری با دفتر وکالت عدل گر می توانید از طریق لینک زیر اقدام نمایید:
