تایید فسخ معامله
تایید فسخ معامله موضوع بحث امروز ما است و به سوال های شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
بسیاری از اشخاصی که قصد فسخ معامله را دارند گمان می کنند که همان گونه که در یک بنگاه معاملات ملکی و آژانس املاک نسبت به انعقاد قرارداد اقدام کردند به همان گونه نیز می توانند نسبت به فسخ قرارداد اقدام کنند.
البته اگر طرف مقابل نیز راضی به فسخ قرارداد می باشد قضیه متفاوت است و اصولاً نیز رضایت طرفین در قالب اقاله متجلی می گردد.
اما اگر یکی از طرفین قصد فسخ قرارداد را دارد و طرف مقابل ناراضی است، این اختلاف جز از راه مراجعه به دادگاه حل نمی شود و مسیری دارد که باید طی شود تا شخص حکم فسخ معامله را از دادگاه بگیرد.
پس این خیال خام را از سر بیرون کنید که بدون مراجعه به دادگاه بتوانید معامله را فسخ کنید.
اغراق نکرده ایم اگر بگوییم که این دعوا روندی طولانی را در دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر طی می کند تا به نتیجه برسد.
در ادامه این نوشته به سوال های زیر پاسخ می دهیم
1-اشخاص در چه مواردی حق فسخ معامله را دارند؟
2-روند قانونی انجام فسخ معامله چگونه است؟
3-آیا باید فسخ معامله را به طرف مقابل اطلاع بدهیم؟
4-آیا برای فسخ معامله باید به دادگاه مراجعه کنیم؟
5-آیا راهی وجود دارد که بدون مراجعه به دادگاه فسخ معامله را بگیرم؟
6-اگر طرف مقابل مان به تعهدات خود عمل نکرده است آیا حق دارد معامله را فسخ کند با وجود اینکه خودش به تعهداتش عمل نکرده است؟
7-آیا این حرف که می گویند چون مدرکی و سندی به نام کسی زده نشده فقط باید بری بنگاه و بگویی پشیمانم و معامله فسخ می شود، درست است؟
8-آیا فسخ قرارداد، مهلت دارد؟
همراه ما باشید تا به تمامی سوال های بالا پاسخ بدهیم.
ابتدا به این سوال پاسخ می دهیم که در چه مواردی اشخاص حق فسخ معامله را دارند.
اشخاص در چه مواردی می توانند معامله را فسخ کنند
اول باید بگوییم که مطابق اصل لزوم قراردادها در قانون ایران، اشخاص باید به تمام عهد و پیمان های خود وفا کنند و این گونه نیست که به صورت دلبخواهی نسبت به فسخ قرارداد اقدام کنند
و در این میان تفاوتی نیست که مبایعه نامه بسته اید یا قولنامه یا اجاره نامه.
وفاداری به قرارداد و تمام شروط مقرر در آن وظیفه قانونی شما است.
پس هر حرفی غیر از این جزء خرافات حقوقی است که میان مردم رواج دارد و نباید به آن ها گوش کنید.
فقط در موارد زیر است که امکان انحلال قرارداد وجود دارد
1-قرارداد با رضایت دو طرف قرارداد از بین برود که به آن اقاله می گوییم و همان گونه که اشاره کردیم نیاز به رضایت دو طرف دارد که در مقالات دیگری به طور کامل به آن پرداخته ایم.
2-دو طرف هنگام انعقاد قرارداد حق فسخ معامله را برای خود پیش بینی کنند.
مثلاً فروشنده برای خود شرط می کند که در صورت برگشت خوردن چک های معامله، حق فسخ قرارداد را داشته باشد.
3-استفاده از خیارهای قانونی که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
خیار شرط
هر معامله ای که میان طرفین صورت می گیرد حاوی شروطی است مثلا در معامله خرید و فروش ملک برای تحویل ملک و تسلیم ثمن معامله زمان هایی مقرر می گردد
بسیاری اوقات برای این تعهدات ضمانت اجرا مقرر می گردد مثلا در مبایعه نامه ها نگارش می شود که در صورت برگشت خوردن هر یک از چک های مورد معامله، فروشنده حق فسخ معامله را دارد
که به این خیار در اصطلاح حقوقی، خیار شرط گفته می شود.
شبیه این شروط را می توانیم برای خریدار نیز در قرارداد درج کنیم.
هیچ گاه وکیل خود نباشید و در هر امری از متخصص آن کار، کمک بگیرید.
استفاده از خیارهای مقرر در قانون
بعضی مواقع به وجود آمدن حق فسخ برای اشخاص در اثر خیارهای قانونی است که در قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است و ربطی به توافق طرفین ندارد.
به این حق فسخ در قانون خیار گفته می شود و برای دفع ضرر از اشخاص در قانون آمده است.
مثلا خیار مجلس، خیار تاخیر ثمن، خیار رویت و تخلف وصف، خیار غبن، خیار عیب، خیار تدلیس و خیار تخلف شرط.
به عبارت دیگر اگر شخصی بعد از معامله متوجه شود که آنچه معامله کرده معیوب بوده یا طرف مقابل او را فریب داده، قانون به او حق فسخ معامله را می دهد.
البته ناگفته نماند که در بسیاری موارد اشخاص بدون آنکه متوجه باشند خیارات قانونی خود را ساقط می کنند مانند مبایعه نامه های املاک که در اکثر آنها به ساقط کردن همه خیارها توسط طرفین اشاره می گردد
البته ساقط کردن بعضی خیارها در مبایعه نامه برخلاف قصد طرفین می باشد که اخیراً در رای وحدت رویه دیوان عالی کشور نیز مورد توجه قرار گرفت و
اشاره گردید که شرط اسقاط خیار غبن بر مبنای رفتار متعارف اشخاص شامل غبن افحش نمی گردد.
یعنی اگر در قرارداد دچار غبن افحش شده اید همچنان می توانید قرارداد خود را به استناد خیار غبن فسخ کنید.
فسخ قرارداد
بعد از آشنایی با مواردی که به شما حق فسخ معامله را می دهد به این نکته می پردازیم که در چه مواردی فسخ قرارداد مورد قبول قانون گذار قرار می گیرد.
نکته ای که در ادامه به آن اشاره می کنیم بسیار تخصصی و حقوقی است اما برای طرح دعوای شما ضروری است و برای تشخیص آن باید از متخصص و وکیل دادگستری کمک بگیرید.
طبق یک قاعده کلی باید بگوییم که هنگامی می توانید نسبت به دعوای تایید فسخ معامله اقدام کنید که قراردادی صحیح بسته باشید
اما بعداً به استناد جهاتی که به آن اشاره کردیم از جمله خیارها قصد بر هم زدن آن را دارید
هر کجا که قرارداد به طور صحیح منعقد گردیده است عنوان قانونی صحیح و درست دعوای تایید فسخ معامله است مثلاً معامله ای که شخص به قصد فرار از دین انجام می دهد معامله ای صحیح است و
اگر شما در مقام طلبکار ادعا می کنید که معامله به قصد اضرار به شما و فرار از دین منعقد گردیده است
باید دعوای تایید فسخ معامله به جهت فرار از دین را مطرح کنید.
همان گونه که اشاره کردیم این مورد نیازمند تشخیص وکیل دادگستری است.
روند صحیح قانونی طرح دعوای تایید فسخ معامله
اگر بعد از قرارداد دچار مشکلی شدید که نیاز به فسخ قرارداد را ایجاب می کرد بعد از انجام مشورت های لازم و دقیق باید به گونه ای فسخ قرارداد را به اطلاع طرف مقابل برسانید
متاسفانه در این جا بسیاری اشخاص به گفته های شفاهی اکتفاء می کنند و
سریع نسبت به طرح دعوا اقدام می کنند و در قدم اشتباه بعدی نیز فسخ معامله را از دادگاه درخواست می کنند
این در حالی است که هیچ گاه دادگاه نسبت به فسخ معامله شما اقدام نمی کند و این شما هستید که به عنوان یکی از طرفین معامله باید قرارداد را فسخ کنید
و این فسخ را به اطلاع طرف مقابل برسانید و بعد از اطلاع طرف مقابل از دادگاه درخواست کنید که قانونی بودن فسخ شما را تایید کند.
بهترین راه برای مطلع کردن طرف مقابل از فسخ قرارداد ارایه اظهارنامه است.
اظهارنامه یکی از ابزارهایی است که قانون گذار در اختیار اشخاص قرار می دهد تا
بدون طرح دعوی در محاکم اقدام به اعلام اراده و درخواست خود به طرف مقابل کنند
در واقع، با استفاده از اظهار نامه، می توانیم بدون رفتن به دادگاه و اقامه دعوا اراده و درخواستمان را به طرف مقابل اعلام نماییم.
به عبارت دیگر دادگاه اختیار فسخ معامله را ندارد و این اختیار در دستان شما است.
حتما بخوانید: اظهارنامه چیست و چگونه تنظیم می شود.
تعهدات متقابل طرفین
اصولاً در قراردادها فقط یک شخص متعهد نمی باشد بلکه هر دو طرف در برابر هم تعهداتی به عهده می گیرند
مثلا فروشنده به عهده می گیرد که در تاریخ اعلامی مورد توافق در دفترخانه اسناد رسمی حاضر گردد و سند رسمی را به نام خریدار منتقل کند
و خریدار بر عهده می گیرد که اقساط ثمن( پول) معامله را در سر رسیدهای مقرر به فروشنده پرداخت کند.
به عبارت دیگر تعهدات طرفین متقابل و طرفینی می باشد.
حال آیا یک کدام از طرفین می تواند تایید فسخ قرارداد را از دادگاه درخواست کند در حالی که خودش به تعهداتش عمل نکرده است؟
در پاسخ باید بگوییم که خیر، و این شخص فقط زمانی می تواند تایید فسخ قرارداد را از دادگاه درخواست کند که
خودش به درستی به تعهدات خود عمل کرده باشد.
تفاوت فسخ و انفساخ قرارداد
در پایان توجه داشته باشید که برای طرح دعوا حتماً در خصوص قرارداد خود با وکیل متخصص مشورت کنید
چرا که بعضی الفاظ در ظاهر به یکدیگر شباهت دارند
اما به لحاظ حقوقی تفاوت های زیادی میان آنها است از جمله دو واژه فسخ و انفساخ که فراوان در قراردادها نگارش می شود
و آثار حقوقی حاکم بر هر کدام از آنها متفاوت با دیگری است.
از جمله این تفاوت ها ارادی بودن فسخ می باشد حال آنکه اگر به جای این واژه انفساخ به کار می رفت
نیازی به اعمال فسخ نمی باشد.
با مشاهده تمام آنچه که ذکر کردیم حتما به این نتیجه رسیدید که روند قانونی فسخ قرارداد به سادگی آنچه در آغاز گمان می کردید نمی باشد اما متاسفانه بعضی گمان می کنند که فسخ معامله دارای مهلت می باشد یا اینکه تا زمانی که سند را منتقل نکرده اید
می توانید بدون پرداخت ضرر و زیان معامله را فسخ کنید یا دیگر چیزهایی که مخالف این روند قانونی است و در ذهن مردم جای گرفته است.
سوالات کوتاه
چه زمانی حق فسخ قرارداد را دارم؟
اگر حق فسخ برای شما در قرارداد پیش بینی شود حق فسخ قرارداد را دارید.
در نظر داشته باشید که گاهی اوقات قرارداد به شما حق فسخ می دهد اما ضرر و زیان سنگینی پیش بینی می شود و عملاً فسخ را برای شما غیر ممکن می کند.
چگونه باید قرارداد را فسخ کنم؟
اول باید فسخ قرارداد را به اطلاع طرف مقابل برسانید و سپس با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی دادخواست تایید فسخ را مطرح کنید.
بیشتر بخوانید: استرداد ثمن معامله
4 پاسخ
سلام، خسته نباشید
دعوای تایید فسخ قرارداد چقدر زمان می برد تا به نتیجه برسد؟
دعوای ما در دادگاه شهریار است
درود بر شما
هرچند طرح این سوال درست نمی باشد اما بر اساس تجربه ام در دادگاه های کرج و شهریار به عرض می رسانم که حداقل یک سال زمان می برد.
موفق باشید
اگر اظهارنامه نداده باشیم چی میشه؟
درود بر شما، دادن اظهارنامه موضوعیت ندارد باید اثبات کنید که از راهی فسخ را به اطلاع طرف مقابل تان رسانده اید حتی از طریق یک پیامک یا ارسال صدا از طریق واتساپ و تلگرام.
موفق باشید.