تفاوت ازدواج موقت و ازدواج دائم
ازدواج یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی است که در جوامع مختلف به اشکال گوناگون وجود دارد. در اسلام، علاوه بر ازدواج دائم، نوعی دیگر از ازدواج به نام «ازدواج موقت» یا «متعه» وجود دارد که در آن طرفین برای مدت زمانی خاص به عقد یکدیگر درمی‌آیند. این نوع ازدواج در شرایط خاص و با هدف پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و فردی افراد صورت می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های اصلی میان ازدواج موقت و ازدواج دائم پرداخته می‌شود تا آگاهی بیشتری در مورد ویژگی‌ها، حقوق و تکالیف هرکدام حاصل شود.
تعریف کلی ازدواج موقت و دائم
ازدواج دائم در بسیاری از کشورها رایج است و معمولاً به‌عنوان یک نهاد ثابت شناخته می‌شود، اما ازدواج موقت در برخی از فرهنگ‌ها و دین‌ها مانند اسلام به‌ویژه در مذهب شیعه به‌صورت یک عقد موقت و محدود به زمان خاص تعریف شده است. این نوع ازدواج در اسلام به‌عنوان یک راه‌حل برای جلوگیری از مفاسد زنا و آمیزش‌های غیرقانونی در نظر گرفته می‌شود.
تعریف ازدواج موقت
در ازدواج موقت، زن و مرد به‌طور موقت با هم عقد می‌کنند و مدت‌زمانی برای این ازدواج مشخص می‌شود. در پایان مدت قرارداد، طرفین می‌توانند در صورت تمایل قرارداد را تمدید یا قطع کنند.
ریاست خانواده با کیست؟
- ازدواج دائم: در ازدواج دائم، ریاست خانواده به‌طور پیش‌فرض بر عهده مرد است و این مسئله با ماده 1105 قانون مدنی ایران نیز تأیید شده است.
- ازدواج موقت: در ازدواج موقت، ریاست خانواده بر اساس توافق طرفین تنظیم می‌شود و هیچ الزام قانونی به پذیرش ریاست مرد وجود ندارد.
آثار ریاست مرد در ازدواج دائم
در ازدواج دائم، مرد وظایف خاصی بر عهده دارد که شامل:
- اختیار تعیین مسکن
- پرداخت هزینه‌های زندگی
- ولایت قهری بر فرزندان
- تمکین زن از شوهر
- قیمومیت زن
- خروج زن از کشور
آزادی های بیشتر در تعیین شرایط عقد در ازدواج موقت
در ازدواج موقت، زن و مرد آزادی بیشتری در تعیین شرایط عقد دارند. به عنوان مثال، نفقه ممکن است به‌طور مشروط یا حتی بدون توافق در عقد قرار گیرد. همچنین، در ازدواج موقت، طرفین بدون نیاز به رضایت یکدیگر می‌توانند از باردار شدن جلوگیری کنند.
آیا در ازدواج موقت زن از شوهر ارث میبرد؟
- ازدواج دائم: در ازدواج دائم، زن در صورتی که در زمان عده طلاق شوهر فوت کند، از شوهر ارث میبرد. اما در طلاق بائن یا طلاق قبل از نزدیکی، زن از شوهر ارث نمی‌برد.
- ازدواج موقت: بر اساس ماده 940 قانون مدنی، زن در ازدواج موقت از شوهر ارث نمی‌برد و حتی نمی‌تواند این شرط را در عقد بگنجاند.
تفاوت های قانونی و شرایط عقد نکاح دائم با موقت
- در ازدواج موقت، مهر و مدت باید به‌طور دقیق مشخص شود. در صورت عدم تعیین مهر و مدت، عقد موقت باطل خواهد بود.
- در ازدواج دائم، عدم تعیین مهر یا مدت خللی در صحت عقد وارد نمی‌کند.
- در ازدواج موقت، نفقه فقط در صورت توافق طرفین قابل ذکر است و ارث هیچ‌گاه در این نوع عقد وجود ندارد.
ثبت ازدواج موقت
در ازدواج موقت، ثبت عقد الزامی نیست مگر اینکه زن باردار شود یا شرایط خاصی طبق قانون حمایت خانواده وجود داشته باشد. در این صورت ثبت ازدواج موقت اجباری خواهد بود.
خلاصه و نتیجه‌گیری در نهایت، تفاوت اصلی بین ازدواج دائم و موقت در این است که در ازدواج دائم، شرایط و قواعد خاصی برای خانواده و حقوق طرفین تعیین شده است، در حالی که در ازدواج موقت، آزادی بیشتری برای تعیین شرایط وجود دارد و برخی حقوق مانند ارث و نفقه به‌طور معمول در آن لحاظ نمی‌شود.
