استرداد جهیزیه

امروز با مطلبی در خصوص استرداد جهیزیه در خدمت شما هستیم.

1-آیا آوردن جهیزیه به خانه مشترک به معنای چشم پوشی از مالکیت یا شراکت با شوهر در جهیزیه است؟

2-آیا طلاهایی که در سیاهه نوشته می شود را همراه با جهیزیه می توان پس گرفت؟

3-آیا می توان به علت از بین رفتن اموال از مرد به علت خیانت در امانت شکایت کرد؟

و سوالاتی دیگر.

تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

وظیفه زن در تهیه جهیزیه

جهیزیه یا جهاز به معنی اسباب و اثاثیه ای است که عروس با خود به خانه داماد می برد.

طبق قانون زن وظیفه ای برای تهیه جهیزیه بر عهده ندارد و برعکس این مرد است که موظف به تهیه تمامی اسباب و وسایل برای شروع زندگی مشترک است.

با این حال عرف قدیمی و شکل گرفته ای در این خصوص وجود دارد که خانواده عروس تهیه وسایل برای شروع زندگی مشترک زوجین را بر عهده می گیرند.

آوردن جهیزیه به خانه شوهر به معنای چشم پوشی از مالکیت یا شراکت با شوهر یا به امانت سپردن جهیزیه به شوهر نمی باشد.

آوردن جهیزیه به خانه زوج صرفاً به معنای اباحه تصرف است.

به عبارت دیگر،زن مالک جهیزیه است و شوهر می تواند از منافع جهیزیه استفاده کند و البته باید به نحو متعارف این کار را انجام دهد.

سیاهه

در برخی شهرها و نواحی ایران رسم نگارش اقلام جهیزیه روی برگه ای به نام سیاهه وجود دارد

و در روزی که جهیزیه به خانه زوج برده می شود به امضای زوج و بزرگان فامیل می رسد که به آن در عرف سیاهه می گویند.

یکی از مدارک لازم برای طرح دعوای استرداد جهیزیه سیاهه می باشد و در صورت طرح دعوا دادگاه طبق لیست سیاهه مزبور حکم به استرداد جهیزیه می دهد.

در ادامه ذکر خواهیم کرد که با وجود نداشتن سیاهه نیز می توانید برای استرداد جهیزیه اقدام کنید.

یک سوال مهم که در دعاوی استرداد جهیزیه چالش برانگیز می شود این است که در برخی شهرها مرسوم می باشد که وسایلی از جهیزیه عروس مثلا سرویس چوب را داماد تهیه می کند اما در سیاهه جهیزیه عروس نوشته می شود.

آیا این موارد نیز جزء جهیزیه عروس محسوب می گردد که باید به او بازگردانده شود؟

خیر. طبق فاکتور خرید، مالک وسایل مزبور داماد است

و با ارائه فاکتور خرید آنها به دادگاه از بازگرداندن وسایل مزبور به همسرش معاف می گردد و همان طور که عرض کردیم دادگاه فقط به استرداد لیست اموال جهیزیه مطابق با سیاهه ارائه شده اقدام می کند.

چالش های دعوای استرداد جهیزیه

یکی از مهم ترین مشکلاتی که در روند استرداد جهیزیه با آن برخورد خواهید کرد بحث تشخیص اموالی است که شوهر در طول زندگی مشترک تهیه کرده است و در هنگام اختلاف این بحث پیش می آید که کدام مال برای زن و کدام برای شوهر است؟

چالش دیگر به این امر بازمی گردد که آیا اصلا جهیزیه زن باقی است و شوهر در آن تصرف دارد.

این بحث به خصوص در مورد زن و  شوهرانی به میان می آید

که سالهای زیادی از زندگی مشترک آنها می گذرد چرا که احتمال از بین رفتن جهیزیه در اثر استفاده مداوم وجود دارد.

چالش دیگر در دعاوی استرداد جهیزیه، عدم وجود سیاهه است.

هیچ کدام از مواردی که به عنوان چالش در بالا مطرح کردیم مانع احقاق حق شما نمی گردد

و می توانید از راه هایی که در زیر به آن اشاره می کنیم و طرق دیگری که وکیل تان به عنوان راه دفاعی در نظر می گیرد برای برنده شدن در دعوا و احقاق حق خود استفاده کنید.

1-معرفی شاهد به دادگاه

2-استناد به عرف و عادات و اوضاع و احوال هر پرونده. مثلا اگر طرفین در منطقه ای زندگی می کنند که عرف حاکم بر آن تهیه تمامی وسایل را بر عهده زن می داند

و مدت کوتاهی نیز از ازدواج زن و مرد گذشته است بار اثباتی از دوش زن برداشته می شود و مرد است که مدعی می باشد و باید ادعای خود را به اثبات برساند.

3-یاری جستن از اماره تصرف: طبق ماده 35 قانون مدنی تصرف به عنوان مالکیت، دلیل مالکیت است

اماره مالکیت

و ماده 63 قانون اجرای احکام مدنی نیز در این خصوص مقرر می دارد که از اموال منقول موجود در محل سکونت زوجین آنچه معمولاً و عادتاً مورد استفاده اختصاصی زن باشد متعلق به زن

و آنچه مورد استفاده‌ اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر و بقیه از نظر مقررات این قانون مشترک بین آنان محسوب می‌شود مگر این که خلاف آن ثابت گردد.

دیوان عالی کشور نیز در حکمی عام به شماره 236-17/2/25 اعلام کرده است که اصولا آنچه از اثاثیه خانه که عرفاً و عادتاً اختصاص به هریک از زن و مرد دارد را باید متعلق به او شمرد.

حتما بخوانید:

مشاهده ابلاغیه الکترونیکی سامانه ثنا با مشاوره رایگان

تامین خواسته

در مواردی زوجه اظهار می دارد که با توجه به اختلافات پیش آمده میان آنها، زوجه با سوء نیت نسبت به تخریب وسایل اقدام می کند

و در صورت تاخیر، دیگر چیزی از جهیزیه باقی نمی ماند تا نسبت به استرداد آن اقدام شود.

در این موارد زن می تواند با اثبات این امر که خواسته در معرض تضییع یا تفریط قرار دارد

قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن تقدیم دادخواست راجع به اصل دعوا از دادگاه درخواست صدور قرار تامین خواسته کند و دادگاه در صورت احراز تضییع یا تفریط مکلف به قبول آن است.

در موارد دیگر نیز خواهان می تواند خسارتی را که ممکن است به طرف مقابل ( زوج) وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد و از دادگاه تقاضای صدور قرار تامین خواسته کند.

تعیین حافظ اموال

بعد از صدور قرار تامین خواسته جهیزیه به حافظ سپرده می شود تا زمانی که در خصوص دعوای اصلی تعیین تکلیف گردد.

تعیین حافظ نیز طبق قانون اجرای احکام مدنی صورت خواهد گرفت که در نوشته های دیگری به آن خواهیم پرداخت.

طرح دعوای خیانت در امانت علیه مرد

بسیاری از مراجعه کنندگان از ما سوال می پرسند که آیا می توانیم به دعوای استرداد جهیزیه وجهه کیفری ببخشیم

و از زوجی که نسبت به اموال و جهیزیه زن سهل انگارانه رفتار می کند و در صدد تلف جهیزیه بر می آید تحت عنوان خیانت در امانت شکایت کنیم؟

متاسفانه بسیاری افراد با استفاده از اطلاعاتی که در شبکه های اجتماعی در دسترش شان قرار می گیرد

و البته با مشاوره های غلط موسسه های حقوقی غیرمجاز اقدام به طرح دعوای خیانت در امانت می کنند

با این استدلال که جهیزیه در آغاز زندگی مشترک به عنوان امانت به مرد سپرده می شود.

اشاره کردیم که خانم، مالک جهیزیه است

و با آوردن جهیزیه فقط تصرفات مرد را در آن مباح

و به عبارت دقیق حقوقی به او اباحه تصرف در اموال را اعطاء می کند.

جهیزیه فقط در اختیار مرد نیست بلکه زن و مرد و فرزندان بر آن تصرف و سلطه دارند

و در طول زندگی مشترک زن با عنایت به حق مالکیت خود می تواند آنها را بفروشد یا ببخشد و شوهر نمی تواند مانع تلف یا بخشش او گردد.

با در نظر گرفتن تمامی این موارد، امین قلمداد شدن شوهر در قبال جهیزیه صحیح نیست

و قاعدتاً نمی توان تحت عنوان خیانت در امانت از شوهر شکایت کیفری کرد.

استرداد طلاجات مذکور در سیاهه

در بعضی موارد در سیاهه دارای امضای زوج به طلا نیز اشاره می شود

سوال اساسی که در این مورد مطرح می گردد

این است که آیا زن می تواند همراه با دعوای استرداد جهیزیه نسبت به استرداد طلاها نیز اقدام کند؟ به عبارت دیگر طلاجات مزبور جزء جهیزیه محسوب می گردد؟

در این خصوص رویه قضایی یکسان نیست و آرای مختلفی صادر گردیده که نشان از اختلاف نظر قضات در این زمینه دارد.

مثلا نمونه رای زیر این امر را نفی کرده است.

شماره دادنامه قطعی
9109970224001667
تاریخ دادنامه قطعی
1391/10/24

 “اطلاق جواهر به عنوان جهیزیه خارج از مفهوم عرفی جهیزیه است

و لذا دعوی استرداد جهیزیه در این باره رد می شود”

در رای دیگری برخلاف مورد مزبور را مشاهده می کنیم.

شماره دادنامه قطعی :
9309970220201478
تاریخ دادنامه قطعی :
1393/08/27

“طلاجاتی که به همراه جهیزیه به زوج تحویل شده قابل استرداد است”

اگر در این زمینه نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید با شماره های ما تماس بگیرید.