اعتراض به بازداشت موقت

اعتراض به بازداشت موقت

اعتراض به بازداشت موقت موضوع بحث امروز ما است و به سوال های شما در این زمینه پاسخ می دهیم.

محرومیت اشخاص از آزادی مهم ترین و شدیدترین قرار تامین کیفری است که اگر صادر شود متهم در حین انجام تحقیقات مقدماتی از سوی دادسرا آزادی رفت و آمد خود را از دست می دهد و زندانی می شود.

به عبارت دیگر، مطابق ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری، بازپرس یا دادیار بعد از تفهیم اتهام و انجام تحقیقات لازم و وجود دلایل مکفی به مقصود دسترسی به متهم و حضور به موقع او و پیشگیری از فرار و مخفی شدنش و البته تضمین حقوق مشتکی عنه و بزه دیده و امکان زنده ماندن جبران خسارتی که از جرم ناشی می شود

اقدام به صدور یکی از قرارهای زیر می کند

1-التزام به حضور با قول شرف یا با تعیین وجه التزام

 2-ملتزم شدن به عدم خروج از حوزه قضایی با قول شرف یا با تعیین وجه التزام

۳-التزام به معرفی نوبه‏ ای خود به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضائی یا انتظامی با تعیین وجه التزام

۴-التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام، با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط
۵- التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات
۶ – اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله
۷ – اخذ وثیقه اعم از وجه نقد، ضمانت‏ نامه بانکی، مال منقول یا غیر منقول
۸ – بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

اساس انتخاب یک کدام از موارد بالا چیست

شاید بعد از خواندن مواردی که در بالا به عنوان قرار تامین کیفری آوردیم این سوال برای شما پیش بیاید که بازپرس یا دادیار بر چه اساسی یک کدام از موارد بالا را انتخاب می کند

در پاسخ باید بگوییم که یکی از معیارهای مهم در این زمینه در قانون آیین دادرسی کیفری تناسب تامین های کیفری است.

برای پیشگیری از نقض و ضایع شدن حقوق متهم قانون گذار مقرر می کند که قرار تامینی که صادر می شود باید مستدل (همراه با استدلال) و موجه باشد و با نوع و اهمیت جرم و شدت و ضعف مجازات و دلایل اتهام و احتمال فرار و مخفی شدن متهم و از بین رفتن آثار جرم و سابقه متهم و حتی تمام ویژگی های شخصی او همچون سن و جنس همخوانی داشته باشد

در بعضی موارد قانون گذار به صراحت اشاره می کند که صدور بعضی قرارها ممنوع است

به عنوان مثال در جرایم غیر عمدی، اگر به تشخیص مقام قضایی برپایی و تضمین حقوق متضرر از جرم از راه های دیگری مثلاً بیمه امکان پذیر باشد صدور قرار کفالت و وثیقه مجاز نیست و غیر قانونی تلقی می گردد.

یا بازپرس و دادیار نمی توانند نسبت به صدور بازداشت موقت در جرایم درجه 5 تعزیری اقدام کنند.

حقوق متهم در دادسرا و دادگاه

بازداشت موقت

در میان قرارهایی که بازپرس یا دادیار به لحاظ قانونی حق صدور آن را دارد قرار بازداشت موقت به لحاظ محروم کردن شخص

از آزادی اش که مهم ترین نعمت عطاء شده به انسان است سنگین ترین قرار می باشد.

اما در عین حال این گونه نیست که صدور قرار بازداشت موقت به سادگی امکان پذیر باشد

از یک سو قانون گذار شرایطی را برای صدور قرار بازداشت موقت مقرر کرده است که تک تک آنها باید مورد دقت مقام قضایی

قرار گیرد و از سوی دیگر دادستان هم باید با قرار بازداشت صادره موافقت کند و از دیگر سو امکان اعتراض شخص به صدور قرار

بازداشت موقت در دادگاه صالح وجود دارد.

در ادامه همراه ما باشید تا به تمامی این شرایط بپردازیم و شما را از حقوق خود آگاه کنیم.

شرایط صدور بازداشت موقت

بحث اعتراض به بازداشت موقت را با مبحث شرایط صدور دستور موقت ادامه می دهیم.

قانون گذار در مواد مختلفی آنچه که در بالا بدان اشاره کردیم را شرح و بسط داده است و صدور قرار بازداشت موقت را فقط در جرایمی خاص و با شرایطی خاص اجازه داده است

مطابق قانون،صدور قرار بازداشت موقت جایز نیست، مگر در مورد جرایم زیر، که دلایل، قرائن و امارات ( منظور نشانه های وقوع جرم است) کافی بر توجه اتهام به متهم دلالت کند:
۱- جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، حبس ابد یا قطع عضو و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها ثلث دیه کامل یا بیش از آن است.
۲- جرایم تعزیری که درجه چهار و بالاتر است.
۳ – جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور که مجازات قانونی آنها درجه پنج و بالاتر است.
۴ – ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر، قدرت‌نمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص که به‌وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه انجام شود.
۵ – سرقت، کلاهبرداری، ارتشاء، اختلاس، خیانت در امانت، جعل یا استفاده از سند مجعول در صورتی‌که مشمول بند (ب) این ماده نباشد و متهم دارای یک فقره سابقه محکومیت قطعی به ‌علت ارتکاب هر یک از جرایم مذکور باشد.

مشاهده می کنید که جرایم سنگینی در زمره این دسته قرار می گیرد و در شرایطی که جرم سنگین نمی باشد

مصلحت دیگری در صدور بازداشت موقت وجود دارد به عنوان مثال هنگامیکه مرتکب سابقه محکومیت قطعی به علت یکی از جرایم حوزه اموال و مالکیت را در کارنامه کیفری خود دارد ظن بازپرس به ارتکاب جرم برانگیخته می‌شود و

می تواند قرار بازداشت موقت صادر کند یا زمانی که جرم علیه امنیت ملی می باشد و ضرورت حفظ امنیت ملی

توجیه گر صدور قرار بازداشت موقت می باشد البته با رعایت شرایطی که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

شرایط صدور بازداشت موقت

صدور قرار بازداشت موقت در جرایم بالا منوط به این امر می باشد که یکی از امور زیر اثبات گردد
1 – آ‎زاد بودن متهم سبب از بین رفتن آثار و ادله جرم یا باعث تبانی با متهمان دیگر یا شهود و مطلعان جرم شود و

یا سبب شود شهود از ادای شهادت نزد مقام قضایی امتناع کنند و پشیمان شوند.
2 -ترس فرار یا مخفی شدن متهم باشد و از راه دیگری امکان جلوگیری از آن نباشد.
3- آزادی متهم مخل نظم عمومی، موجب به خطر افتادن جان شاکی، شهود یا خانواده آنان و خود متهم باشد.

تایید دادستان

صدور قرار بازداشت موقت فقط منوط به تایید بازپرس نمی باشد بلکه در صورت صدور این قرار، دادستان هم باید نظر خود را در این زمینه ابراز کند تا ظن اجحاف به متهم به ذهن متبادر نشود و دو شخص و مقام آگاه و آشنا به قوانین در مورد بازداشت شخص اظهارنظر کرده باشند.

در این راستا، بازپرس باید قرار بازداشت موقتی که صادر می کند را فوراً نزد دادستان ارسال کند و دادستان نیز مطابق قانون تکلیف دارد حداکثر در مدت 24 ساعت نظر خود را اعلام کند.

در این حالت امکان وقوع دو فرض وجود دارد

1-دادستان با قرار بازداشت موافقت کند که در این مورد متهم در زندان و بازداشت می ماند و البته می تواند مطابق آنچه در ادامه توضیح می دهیم نسبت به قرار بازداشت موقت در دادگاه اعتراض کند.

2-دادستان با قرار بازداشت موقت مخالفت می کند که در این مورد پرونده به دادگاه ارسال می گردد و دادگاه صالح در مورد

اختلاف نظر دادستان و بازپرس تصمیم گیری می کند و متهم باید تا زمان اظهارنظر دادگاه در بازداشت باقی بماند

که البته این مدت بیشتر از 10روز نخواهد بود.

اعتراض به قرار بازداشت موقت

بازداشت موقت به شخص یا وکیل او ابلاغ می شود و شخص می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ به دادگاه صالح اعتراض کند.

دادگاه صالح نیز اصولاً سریع به این اعتراض رسیدگی می کند.

با صدور قرار بازداشت موقت متهم به بازداشتگاه معرفی می‌شود و البته مطابق قانون حق دارد که به قرار مزبور اعتراض کند

و مدعی عدم رعایت شرایط قانونی در صدور قرار بازداشت موقت شود.

خسارت ایام بازداشت

رفع علت بازداشت

همان گونه که اشاره کردیم بازداشت موقت در جرایمی خاص و با شرایطی صادر می شود و عادی است که اگر آن شرایط تدوام

نداشته باشد و از بین رفته باشد بازداشت موقت نیز رفع شود.

البته در نظر داشته باشید که در رفع بازداشت موقت نیز موافقت دادستان لازم است و در صورت اختلاف نظر بازپرس و دادستان

در این مورد باز هم دادگاه صالح است که رفع اختلاف می کند

آگاه باشید که متهم در هر ماه یک بار می تواند فک قرار بازداشت یا تبدیل آن را از بازپرس تقاضا کند و بازپرس ظرف 5 روز

راجع به آن اظهارنظر خواهد کرد.

برائت یعنی چه