بازجویی از متهم
بازجویی از متهم موضوع بحث امروز ما است.
در نوشته های قبلی در مورد حقوق متهم در دادسرا توضیحات لازم را ارایه کردیم.
در مورد بازجویی از متهم نیز قانون نکاتی را پیش بینی کرده است که در صورت عدم رعایت آن نکات تحقیقات بی اثر و باطل می باشد
ما امروز به این نکات و حقوق متهم در فرآیند بازجویی می پردازیم تا اگر به دادسرا یا نزد مقام قضایی دعوت شدید با حقوق خود آشنایی داشته باشید
تا هیچ کس از شما به علت عدم آگاهی از حقوق تان سوء استفاده نکند.
بازجویی
بازجویی کردن به معنای تفتیش و تحقیق می باشد.
عملی ابتدایی که معمولاً از طرف مامورین شهربانی یا ژاندارمری هنگام دستگیری متهم برای کشف حقیقت اتهام و تشکیل پرونده جهت فرستادن به محاکم دادگستری انجام میدهند.
هم اکنون مطابق قانون تحقیق و بازجویی توسط ضابطین دادگستری یا دادسرا و مقامات آن انجام می شود اما هدف از آن همچنان کشف حقیقت قضایا و مجرم واقعی می باشد.
متهم در این جریان دارای حقوقی است که به آن اشاره می کنیم.
کیفرخواست چیست و در چه مواردی صادر می شود
حقوق متهم
1-احساس امنیت متهم در بازجویی
2-تاخیر نداشتن بازجویی
3-رعایت مقررات مربوط به حقوق شهروندی در بازجویی
4-حق همراه داشتن وکیل در بازجویی
حال به تک تک این مفاهیم می پردازیم و شما را از حقوق تان آگاه می کنیم.
احساس امنیت متهم در بازجویی
بازپرس و مقامات قضایی اشخاصی بی طرف می باشند که تحقیقات مقدماتی جرایم را انجام می دهند. متهم هنگامی که به دادسرا و نزد مقامات قضایی احضار می شود در پناه اصل برائت بی گناه تلقی می گردد
و بازپرس نباید به گونه ای با متهم رفتار کند که متهم احساس امنیت نکند و گمان کند که بازپرس با سوگیری با او برخورد می کند
این تکلیف مبتنی بر مواد قانونی نیز می باشد. طبق قانون:
“بازپرس باید در کمال بی طرفی و در حدود اختیارات قانونی، تحقیقات را انجام دهد و در کشف اوضاع و احوالی که به نفع یا ضرر متهم است فرق نگذارد”
اصل برائت یعنی چه
بدون تاخیر بودن بازجویی
طبق قانون بازپرس موظف است بلافاصله پس از حضور متهم یا جلب او، تحقیقات را شروع کند و در صورت عدم امکان، حداکثر ظرف بیست و چهار ساعت از زمان تحت نظر قرار گرفتن او توسط ضابطان دادگستری، تحقیقات را شروع کند.
در صورت غیبت یا عذر موجه بازپرس یا امتناع وی از شروع تحقیقات به دلایل قانونی، دادستان انجام تحقیقات را به بازپرس دیگر یا در به دادرس دادگاه محول می کند.
همچنین بازپرس موظف است برای جلوگیری از پاک شدن و نابودی آثار و علائم جرم، اقدامات فوری انجام دهد و در جمع آوری دلایل وقوع جرم تاخیر نکند.
قاعده درء و تاثیر آن در دفاع از حقوق متهم
رعایت حقوق شهروندی در بازجویی
در تمام فرآیند دادرسی و در تمامی مراحل بازجویی رعایت حقوق شهروندی واجب و ضروری است.
طبق قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی رعایت موارد زیر ضروری است
1-ـ کشف و تعقیب جرایم و اجرای تحقیقات و صدور قرارهای تامین و بازداشت موقت همه باید مبتنی بر قانون باشد
2-تا زمانی که جرم در دادگاه صالح اثبات نگردد اصل بر برائت اشخاص می باشد و همه در پناه قانون از امنیت برخوردار می باشند.
3-حق دفاع متهمان باید رعایت شود
4-باید برای متهمان فرصت استفاده از وکیل فراهم شود
5-اخلاق و موازین اسلامی در حق متهمان و مظنونان رعایت شود.
6-در موارد ضروری دستگیری اشخاص باید تمام قوانین رعایت گردد و خانواده آنها در جریان قرار بگیرند.
7-از اذیت کردن متهمان پرهیز شود و با رفتار و اعمال نیز نباید آنها را خوار کرد.
8-شکنجه برای اعتراف گیری ممنوع است
9-پرسش های بازپرس و مقامات قضایی باید مفید و روشن و مرتبط باشد و نباید از اسرار شخصی و خانوادگی اشخاص سوال شود.
مواردی که ذکر گردید تنها جزییاتی از حقوق شما در جریان بازجویی می باشد که در صورت عدم آگاهی نمی توانید به رعایت نکردن آنها اعتراض کنید.
قرار جلب به دادرسی چیست
حق داشتن وکیل
مطابق قانون متهم حق دارد که در مرحله تحقیقات مقدماتی یک نفر وکیل دادگستری به همراه داشته باشد.
اگر متهم احضار شود این حق در برگه احضاریه درج می گردد و قبل از شروع بازجویی نیز به متهم تفهیم می گردد.
نکته ضروری و قابل توجه این است که سلب حق همراهی وکیل یا تفهیم نکردن این مطلب به متهم سبب بی اعتباری تحقیقات می گردد.