تفهیم اتهام یعنی چه
تفهیم اتهام موضوع بحث امروز ما است.
در نوشته های قبلی در مورد احضار متهم، نحوه احضار متهم، عذر موجه متهم برای عدم حضور و جلب متهم صحبت کردیم.
احضار متهم
به شخصی که مشکوک به ارتکاب جرم می باشد متهم می گویند و احضار و جلب و تحقیق از او تابع قواعد خاصی
البته تا زمانی که رای قطعی بر مجرمیت و گناهکاری او صادر نگردد در پناه اصل برائت قرار دارد
به عبارت دیگر تا قبل از اثبات اتهام با دلایل کافی نمی توانیم شخص را مجرم تلقی کنیم حتی اگر ظاهر دلایل به ضرر شخص باشد.
شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که مهم ترین مرحله در دادسرا و انجام تحقیقات مقدماتی احضار متهم و تحقیق از او می باشد
و اصل برائت و قوانین بسیار زیاد دیگری در قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی شده است تا حقوق او از تعرض مصون بماند و بی گناه محاکمه نگردد
چرا که بحث آبروی او در میان می باشد. از یک سو ممکن است که مجرم واقعی او باشد پس باید در حق او سخت گیری گردد و از سوی دیگر امکان دارد که بی گناه باشد و اصل برائت هم که چتر حمایتی متهم می باشد
ما را از بسیاری امور که آبروی او را در معرض خطر قرار می دهد بر حذر می دارد
اما اگر بعد از طی این مراحل و با دلایلی که علیه او وجود دارد بازپرس به ارتکاب جرم توسط متهم مظنون گردد باید تفهیم اتهام کند
تفهیم اتهام
به زبان ساده تفهیم اتهام یعنی شخص متهم از موضوع جرم و دلایل و مستندات شکایت باخبر شود
تا قادر به دفاع از خود در برابر این جرم گردد
به عبارت دیگر بازپرس یا مقام قضایی باید به طور صریح به شخص متهم بگوید که متهم به چه جرمی می باشد.
در مراجعه به دادسرا و نزد مقامات قضایی بازپرس بعد از مشاهده کارت شناسایی متهم ( کارت ملی) از مشخصات هویتی شخص سوال می پرسد
و بعد از آدرس دقیق و اقامتگاه شخص سوال می کند
سپس به سراغ عنوان اتهامی می رود و صراحتاً بیان می کند که با توجه به شکایت شاکی و شهادت شهود و فیلم دوربین های مدار بسته شما متهم به کلاهبرداری یا سرقت یا خیانت در امانت می باشید
دفاعیات خود را در این مورد بیان کنید.
به این عمل تفهیم اتهام می گویند و قاعدتاً شخص با اطلاع از اتهامی که به او وارد کرده اند می تواند با علم و آگاهی از خود دفاع کند.
حق سکوت متهم
البته باید در نظر داشته باشید که هر چند متهم بعد از تفهیم اتهام می تواند از خود دفاع کند
اما در نقطه مقابل می تواند سکوت کند و هیچ چیز نگوید.
این حق متهم در قانون نیز پیش بینی شده است و بازپرس یا مقام قضایی حق اجبار او به صحبت کردن را ندارد.
“متهم می‌تواند سکوت اختیار کند. در این صورت مراتب امتناع وی از دادن پاسخ یا امضای اظهارات، در صورتمجلس قید می‌شود.”
پرسش های مقام قضایی
بعد از تفهیم اتهام قاعدتاً بازپرس اقدام به بازجویی از متهم می کند و
این پرسش ها باید مفید، روشن، مرتبط با اتهام و در محدوده آن باشد
پرسش تلقینی یا همراه با اغفال، اکراه و اجبار متهم ممنوع است و
وکیل متهم می‌تواند در صورت طرح سوالات تلقینی یا سایر موارد خلاف قانون به بازپرس یا مقام قضایی تذکر بدهد.
حقوق متهم در دادسرا و دادگاه
در پایان این مقاله به شما پیشنهاد می دهیم که حتی اگر قادر به گرفتن وکیل برای حضور در دادسرا نیستید
حتماً با وکیل دادگستری مشورت کنید و بدون مشورت با وکیل پایه یک دادگستری در دادسرا حاضر نشوید
مقالات زیر شما را اندکی با حقوق تان در دادسرا و دادگاه آشنا می کند