نیم نگاهی به شرایط حضانت فرزند
توانایی عملی ، احراز شاستگی اخلاقی ، عدم انحطاط اخلاقی والدین ازجمله مهم ترین مواردیست که در بحث حضانت فرزند باید به آن توجه کرد.
بدیهیست که در این بین مصلحت کودک از نظر قانون مهم ترین مسأله می باشد.
دقت کنید که در خصوص تامین هزینه های مالی، نفقه ی کودک در هر شرایطی بر گردن پدر است. حتی وقتی که حضانت کودک با مادر باشد.
پس از فوت پدر نفقه بر گردن اجداد پدری است. در صورت فوت و یا عدم توانایی در پرداخت نفقه ، مادر آن را پرداخت می کند.
اگر که مادر فوت کند، پرداخت نفقه بر گردن اجداد مادری قرار می گیرد.
در مورد ازدواج مجدد مادر در شرایطی حق حضانت از او سلب می گردد که پدر فرزند در قید حیات است. در صورت فوت پدر کودک حضانت مادر کماکان پابرجا است.
سلب حق حضانت
حق حضانت ممکن است در شرایط خاصی به تقاضای نزدیکان و خویشان طفل یا قیم او، از والدین سلب گردد. در این خصوص قانون مقرر می دارد: هر زمان در اثر عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی پدر و مادری که طفل تحت حضانت او است، صحت جسمی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، دادگاه می‌تواند با تقاضای بستگان، قیم و یا رئیس حوزه قضائی، ترتیب دیگری را برای حضانت کودک اتخاذ نماید.
مواردی که می‌تواند از مصادیق تغییر حضانت باشد عبارتند از:
- اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر، قمار؛
- اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا؛
- مبتلا شدن به بیماری روانی به تشخیص پزشکی قانونی؛
- سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود به مشاغل ضداخلاقی مانند فساد، فحشا، تکدی‌گری، قاچاق؛
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
هر کدام از پدر یا مادر که مدعی عدم صلاحیت طرف مقابل است، می‌تواند دادخواست سلب حضانت فرزند را به استناد یک یا چند مورد از موارد بالا به دادگاه بدهد.
البته صرف ادعا کافی نمی باشد و باید دلایل قابل قبولی به دادگاه بدهد. ممکن است دادگاه موارد دیگری را نیز مشمول عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی دارنده حضانت بداند؛ مانند کار وقت‌گیری که مانع نگهداری شایسته طفل باشد، یا سهل‌انگاری و بی‌توجهی مداوم به سلامت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل که تشخیص آن با دادگاه می باشد.
زمان و مکان ملاقات با فرزند بعد از طلاق
شرایط و نحوه تغییر حضانت فرزند + اقدامات قانونی لازم:
حضانت فرزند یکی از مهم ترین تکالیف والدین در طول زندگی مشترک است.
نظر به ماده ی 1168 قانون مدنی حضانت افزون بر تکلیف به عنوان یکی از مهم ترین حقوق والدین نیز شناخته می شود. از این رو پس از جدایی والدین این حق به ترتیبی که قانون معین کرده، کماکان پابرجاست. مسأله ی مهمی که در این میان مطرح است بحث تغییر حضانت فرزند می باشد که به موجب آن می توان حق حضانت یکی از والدین را سلب نمود و به دیگری بخشید.
بحث حضانت با بحث قیمومت و سرپرستی تفاوت دارد.
حضانت بیشتر امور نگهداری و پرورش کودک را شامل می شود. در حالی که سرپرستی و ولایت جنبه های مالی و حقوقی را در بر می گیرد. سلب ولایت امکانپذیر نمی باشد . در حالی که سلب حضانت از نظر قانونی امکانپذیر است.
هدف اصلی قانونگذار از وضع قوانین حضانت در درجه ی اول مصلحت کودک می باشد.
پس با توجه به اوضاع و احوال و مصلحت کودک تصمیم گیری خواهد شد . در موارد خاصی نیز می توان نسبت به تغییر حضانت کودک اقدام نمود. یعنی حضانت پدر و یا مادر همیشگی و قطعی نمی باشد و راهکارهایی برای تغییر حضانت وجود دارد.