دعوی خلع ید چیست؟

خلع ید دعوایی حقوقی در رابطه با اموال غیر منقول (مثل زمین و خانه) است که در آن امکان طرح شکایت کیفری وجود ندارد.
این دعوا هنگامی مطرح می‌شود که شخصی به طور غیر قانونی مال غیرمنقول دیگری را تصرف کند و صاحب مال بخواهد مال خود را از دست متصرف آن خارج کند.

شروط لازم برای طرح دعوی خلع ید:

اول_مالک بودن خواهان (اعم از سند ثبتی یا دادنامه دادگاه مبنی بر مالکیت)
دوم_تصرف خوانده دعوا
سوم_غیرمجاز بودن و غیر قانونی بودن تصرف (غصبی بودن)

نکات مهم:

۱_اگر بین مالک و شخص متصرف قراردادی مثل قرارداد اجاره وجود داشته باشد که در آن زمان تخلیه ی ملک ذکر شده باشد و متصرف یا مستاجر در آن زمان ملک را تخلیه نکند،یا اینکه به شخص اجازه داده شده باشد که از ملک استفاده کند اما بعد اجازه پس گرفته شود نمیتوان دعوی خلع ید مطرح کرد بلکه باید دعوی تخلیه ید مطرح نمود.

(پس دعوی خلع ید زمانی قابلیت مطرح شدن را دارد که شخص طبق قرارداد یا اجازه ملک را در تصرف نداشته باشد.)

۲_دعوی خلع ید فقط راجع به اموال غیر منقول مطرح می شود.
۳_دعوی خلع ید را فقط به صورت حقوقی می توان مطرح کرد و بصورت کیفری قابل طرح و بررسی نیست.

چگونگی طرح و رسیدگی دعوی خلع ید؟

این دعوا از آنجایی که در رابطه با اموال غیر منقول است قابل طرح شدن در شورای حل اختلاف نیست حتی زمانی که تقویم خواسته کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد(درصورتی که شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی تا ۲۰ میلیون تومان را دارد.)

هزینه ی دادخواست دعوی خلع ید چقدر است؟

هزینه ی دعوی خلع ید بر مبنای ارزش معاملاتی املاک در منطقه محاسبه میشود.
دعاوی مربوط به خلع ید مثل قلع و قمع، اجرت المثل و مطالبه ی خسارت همگی مالی و نیازمند ارزش گذاری(تقویم) هستند، به همین علت هزینه ی دادرسی هرکدام جداگانه محاسبه میشود.

دعوی خلع ید در صلاحیت کجاست؟

دعوی خلع ید و شروط آن را با بحث صلاحیت دادگاه ادامه می دهیم.

رسیدگی به دعوی خلع ید در صلاحیت دادگاهی است که مال غیر منقول وجود دارد پس باید دادخواست خود را به دادگاه همان محل تقدیم کنید.
هنگامی که دعاوی مرتبط بعضی در صلاحیت دادگاه و بعضی در صلاحیت شورای حل اختلاف باشند همه ی آنها با هم در دادگاه رسیدگی میشوند.

مدت زمان اجرای حکم خلع ید چقدر است؟

زمانی مشخص را نمیتوان برای رسیدگی به این پرونده در نظر داشت.
بستگی به تراکم کار شعبه ها، تعیین نوبت رسیدگی و صدور رای دارد.
به طور کلی ممکن است بین یک تا پنج ماه متغیر باشد.