امروز در این مطلب در خصوص سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته همراه شما هستیم.
با پیشرفت روز افزون کشورها از جنبه های مختلف، افراد مجرم نیز برای سو استفاده ی بیشتر از منابع و منافع اجتماعی
به صورت پیشرفته تر و منسجم تر از گذشته دست به اعمال مجرمانه می زنند. به همین دلیل قوانین کشور ها نیز سعی دارند با تصویب ضمانت اجراهای سخت تر از ادامه گسترش این رویه جلوگیری کنند.
مواد قانونی مرتبط با جرم سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته
در قانون مجازات عمومی مصوب 1304 برای سردستگی گروه مجرمانه ماده ای وجود نداشت ، اما از سال 1352 به بعد در قوانین کیفری ایران مواردی در رابطه با این موضوع پیش بینی گردید.
به موجب ماده 30 قانون مجازات عمومی مصوب 1352 مجازات شخص یا اشخاصی که اداره یا سردستگی دو یا چند نفر را در ارتکاب جرم به عهده داشته باشند ، اعم از این که عمل آنان شرکت در جرم یا معاونت باشد ، حداکثر مجازات ان جرم خواهد بود ،
مگر آن که در قانون مجازات خاصی تعیین شود. ماده 45 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 نیز چنین پیش بینی کرده بود: ” سر دستگی دو یا چند نفر در ارتکاب جرم اعم از این که عمل آنان شرکت در جرم یا معاونت باشد ، از علل مشدده مجازات است.”
ماده 130 قانون مجازات اسلامی
هرکس سردستگی یک گروه مجرمانه را بر عهده گیرد به حداکثر مجازات شدیدترین جرمی که اعضای آن گروه در راستای اهداف همان گروه مرتکب شوند،
محکوم می‌گردد مگر آنکه جرم ارتکابی موجب حد یا قصاص یا دیه باشد که در این صورت به حداکثر مجازات معاونت در آن جرم محکوم می‌شود.
در محاربه و افساد فی الارض زمانی که عنوان محارب یا مفسد فی الارض بر سردسته گروه مجرمانه صدق کند حسب مورد به مجازات محارب یا مفسد فی‌الارض محکوم می‌گردد.
تبصره 1- گروه مجرمانه عبارت است از گروه نسبتاً منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم تشکیل می‌شود یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم منحرف می‌گردد.
تبصره 2- سردستگی عبارت از تشکیل یا طراحی یا سازماندهی یا اداره گروه مجرمانه است.
جرم تخریب و ارکان تشکیل دهنده آن
پیشینه ی تقنینی این ماده
این ماده متناظر ماده ی 45 قانون سابق است که مقرر می داشت:
” سردستگی دو یا چند نفر در ارتکاب جرم اعم از این عمل که آنان شرکت در جرم یا معاونت در جرم باشد از علل مشدده مجازات است”
نکات مربوط به این ماده:
در تبصره ی 1 این ماده گروه مجرمانه ی سازمان یافته تعریف شده است.
البته قید سازمان یافته در این قسمت نیست ، اما این مفهوم از عنوان فصل استنباط می شود.
منظور از عبارت حداکثر مجازات شدیدترین جرمی که اعضای گروه مرتکب شدند یا حداکثر مجازات معاونت در جرم در ماده ی 130 این قانون ،
مجازات قانونی جرم ارتکابی است و در صورت وجود کیفیات مخففه ، اعمال تخفیف مجازات نسبت به سر دسته ی گروه مجرمانه
بر اساس قواعد عمومی مربوط به تخفیف مجازات بلامانع است، لیکن ملاک و مبنای تخفیف مجازات همان حداکثر مجازات مذکور است.
سوال: آیا تصویب این ماده ، مجازات های مربوط به موضوع سر دستگی که در قوانین خاص پکه مورد یش بینی است،
مانند مجازات مندرج ماده 4 قانون تشدید مجازات ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری منسوخ است؟
پاسخ: در پاسخ به این سوال دو نظر مطرح است. عده ای معتقدند که قاعده ی کلی ” قانون عام موخر نمی تواند ناسخ خاص مقدم باشد” در این مورد نیز جریان دارد. بنابر این آن قوانین همچنان به قوت خود باقی هستند .
نظر دیگر برآن است که با توجه به نحوه ی نگارش این ماده ، قانون گذار می خواهد یک معیار کلی نسبت به
همه ی گروه های مجرمانه ی سازمان یافته ارائه دهد و می توان گفت که این قانون در موارد مذکور ، قانون خاص موخر است. بنا بر این قوانین سابق منسوخ است.
سردستگی به صورت مادی رخ می دهد یا معنوی؟
سردستگی ممکن است به صورت مادی باشد یا معنوی ، بنابراین هدایت و رهبری نمودن چند نفر در ارتکاب جرم
بدون آن که رهبر در عملیات اجرایی دخالت داشته باشد نیز مصداق این ماده است.
قاضی در خصوص اعمال این ماده مختار نیست و مکلف به تشدید کیفر به واسطه ی سردستگی است.
منظور از عبارت حداکثر مجازات معاونت در جرم حسب مورد مجازات هههای مندرج در ماده ی 127 این قانون می باشد.