قانون جدید چک تضمینی
قانون جدید چک تضمینی موضوع بحث امروز ما است.
شاید همه با موضوع بحث چک تضمینی آشنا باشیم و در عرف و میان مردم آن را مشاهده کرده باشیم.
بسیاری از مردم برای تضمین کاری که به عهده می گیرند به طرف مقابل چک تضمینی می دهند و طرف مقابل نیز با علم به اینکه فقط در شرایطی خاص حق نقد کردن آن چک را دارد چک را از طرف مقابل اخذ می کند
به عنوان مثال مستاجر برای تضمین تخلیه در انتهای قرارداد اجاره چکی با عنوان تضمین تخلیه به دست موجر می دهد و
اگر مستاجر در انتهای قرارداد و زمان مقرر اقدام به تخلیه نکند موجر می تواند نسبت به نقد شدن چک اقدام کند
و در صورت تخلیه طبق موعد مقرر نیز موجر چک را به مستاجر بازمی گرداند.
اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید قوانین صدور چک تضمینی در سال 1400 تغییر پیدا کرد
و صدور و تحویل چک های تضمینی فقط از طریق سامانه صیاد امکان پذیر می باشد
سامانه صیاد
قبل از تصویب قانون جدید چک، صادر کننده مندرجات چک همچون تاریخ سررسید، مبلغ و دارنده چک را فقط در برگه کاغذی چک درج می کرد و آن را به دارنده تسلیم می کرد.
دارنده نیز اگر قصد انتقال چک را داشت به ظهر نویسی( پشت نویسی) چک در همان برگه کاغذی اقدام می کرد یا اگر چک در وجه حامل بود فقط به قبض و اقباض( داد و ستد) آن می پرداخت
و به راحتی چک را به شخص دیگری منتقل می کرد
اما پس از تصویب این قانون صادر کننده و دارنده و انتقال گیرنده چک باید تمام مندرجات چک را در سامانه صیاد نیز ثبت کند.
بدین صورت که ابتدا صادر کننده تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی ذی نفع برگه چک را در سامانه صیاد ثبت می کند ( تایید و ثبت اولیه چک)
سپس ذی نفع ( گیرنده چک) چک را استعلام می کند و با بررسی اطلاعات چک نسبت به تایید یا رد چک اقدام می کند
اگر گیرنده چک را تایید کند ثبت نهایی می شود و می تواند در سررسید آن را مطالبه کند.
اگر هم اطلاعات درست نبود گیرنده چک باید یکی از علل مندرج در سامانه را انتخاب کرده و چک را به صادر کننده بازگرداند.
در خصوص انتقال چک نیز ثبت انتقال چک در سامانه صیاد جایگزین پشت نویسی چک گردیده است.
حتما بخوانید
آیا می توانیم صادر کننده را مجبور به ثبت چک در سامانه صیاد کنیم
قوانین جدید چک تضمینی
طبق اصلاحیه جدید قانون صدور چک در 29/1//1400 صدور و تحویل چکهای تضمین شده توسط بانکها به مشتری،
صرفاً از طریق سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک (صیاد) امکان پذیر و
مستلزم تکمیل برگه (فرم) درخواست توسط متقاضی در شعبه بانک در حضور متصدی بانکی، درج مشخصات هویتی و شماره حساب ذی نفع روی چک تضمینی بر اساس دستورالعمل اعلامی توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و
نیز ثبت علت درخواست صدور چک مذکور در سامانه صیاد می‌باشد.
سامانه مذکور به هر برگه چک، شناسه یکتا اختصاص می دهد و بانک مرکزی موظف است امکان استعلام اطلاعات چک تضمینی را برای گیرنده (ذی نفع) فراهم نماید.
غیر قابل ظهرنویسی بودن چک تضمینی
با توجه به اینکه چک تضمینی برای شخص خاصی صادر می گردد قاعدتاً باید غیر قابل ظهرنویسی باشد
قانون نیز به این مورد اشاره می کند و حتی ظهرنویسی را در این خصوص بی اعتبار می داند
” پرداخت مبلغ چک تضمین شده توسط بانک صرفاً در وجه و به شماره حساب گیرنده (ذی نفع) که مشخصات وی روی چک تضمین شده درج گردیده است، امکان پذیر می‌باشد
و ظهرنویسی برای انتقال چک تضمین شده فاقد اعتبار است”
مفقود شدن چک تضمینی
در خصوص مفقود شدن چک تضمینی نیاز به اقامه دعوای ابطال چک تضمینی نمی باشد بلکه با مراجعه صادر کننده و گیرنده به بانک امکان صدور چک المثنی وجود دارد
بدین ترتیب که هر گاه متقاضی و گیرنده (ذی نفع) هر دو به بانک صادرکننده مراجعه و
نسبت به تکمیل و امضای برگه (فرم) اعلام مفقودی چک تضمین شده و تعهدنامه عدم ادعا نسبت به چک مفقود شده اقدام کند و
نسخه المثنی آن را از بانک درخواست کنند، بانک مکلف است علاوه بر احراز هویت متقاضی و گیرنده (ذی نفع) از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی اقدام نماید و
پس از ابطال چک مفقود شده، نسبت به صدور چک المثنی مطابق با اطلاعات مندرج در سامانه صیاد اقدام کند.
ابطال چک تضمینی
ابتدا باید بگوییم که جدا و فارغ از بحث ابطال چک تضمینی مهلت شخص برای مراجعه به بانک و دریافت چک تضمینی یک ماه می باشد و اگر در این مهلت شخص به بانک مراجعه نکند با ضوابط سفت و سختی برخورد می کند
بدین ترتیب که باید فرم های مبارزه با پولشویی را پر کند.
در کل باید بدانید که پرداخت چک تضمینی به ذی نفع با ارائه اصل چک تنها تا یک ماه پس از صدور آن توسط بانک امکان پذیر است. پرداخت یا ابطال چک پس از مهلت مقرر در این بند معلق به تکمیل برگه های مربوط به مبارزه با پولشویی بانک صادرکننده می‌باشد.
ذکر این نکته ضروری است که برخی بانک ها موافقت اداره پول شویی خود را نیز به این ضوابط اضافه کرده اند
تا از فرار های مالیاتی جلوگیری کنند.
اما ابطال چک تضمینی به درخواست متقاضی یا وکیل یا نماینده قانونی وی با
ارائه اصل چک جهت واریز وجه چک به حساب متقاضی، بدون نیاز
به ظهرنویسی گیرنده (ذی نفع) تنها تا یک ماه پس از صدور آن توسط بانک صادرکننده امکان پذیر است.