معاونت در جرم یعنی چه

معاونت در جرم یعنی چه

معاونت در جرم یعنی چه. موضوع بحث امروز ما در این مورد می باشد.

با ما همراه باشید تا به تمامی سوال های شما در این خصوص پاسخ بدهیم.

مباشر جرم

برای درک مفهوم معاونت باید ابتدا متوجه مفهوم مباشر جرم بشویم.

مباشر و فاعل جرم شخصی است که اعمال مادی جرم را انجام می دهد اما معاون، مباشر جرم نیست و فقط انجام جرم را برای مباشر تسهیل می کند

با ذکر مثالی تفاوت این دو مورد را بهتر درک می کنید

در جرم قتل شخصی که اسلحه را به طرف شخص دیگر نشانه می گیرد و شلیک می کند یا شخصی که چاقو را در قلب دیگری فرو می کند فاعل و مباشر جرم است

اما شخصی که اسلحه را با اطلاع از نیت قاتل برای او تهیه می کند معاون جرم محسوب می گردد. معاون جرم با تهیه اسلحه انجام جرم قتل را برای شخص مباشر آسان می کند.

در این مثال معاون جرم از طریق تهیه وسیله جرم ( اسلحه) به مباشر کمک کرده است

تعریف معاونت در جرم

معاونت در جرم آن است که شخصی بدون دخالت در عملیات اجرایی جرم و عنصر مادی جرم با مباشر جرم همکاری کند به نحوی که وقوع و انجام جرم برای فاعل جرم تسهیل گردد.

آسان کردن جرم از راه های مختلفی امکان پذیر می باشد و محدود به تهیه وسیله جرم که در بالا مورد اشاره قرار گرفت نمی باشد مثلاً آیا می دانستید تحریک به ارتکاب جرم نیز نوعی معاونت می باشد که از نظر قانون گذار قابل مجازات می باشد؟

مصداق های معاونت در جرم در قانون مجازات اسلامی

در قانون مجازات اسلامی اشخاص زیر معاون جرم محسوب می گردند

1-هرکس دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع، یا تحریک به ارتکاب جرم کند

 یا با دسیسه یا فریب یا سوءاستفاده از قدرت، موجب وقوع جرم گردد
 2-هرکس وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند

 یا طریق ارتکاب جرم را به مرتکب ارائه دهد
 3-هرکس وقوع جرم را تسهیل کند

حالا شاید این سوال برای شما پیش بیاید که آیا انجام هر کدام از این امور بدون توجه به علم و جهل شما مصداق معاونت محسوب می گردد به عنوان مثال شما برای شخص اسلحه ای تهیه می کنید اما اطلاع ندارید که مباشر قصد داشته با اسلحه نسبت به کشتن شخص دیگری اقدام کند.

در این مورد مجازات شخصی که نسبت به تهیه اسلحه برای دیگری اقدام کرده اما از نیت فاعل و مباشر جرم بی اطلاع بوده چیست؟

در این مورد باید در نظر بگیرید که برای محکومیت شخص به جرم معاونت رعایت شرایطی لازم می باشد که در صورت فقدان آن شرایط امکان محکومیت شخص به جرم معاونت وجود ندارد که در ادامه به آن می پردازیم

شرایط تحقق معاونت در جرم

اولین و مهم ترین شرط برای تحقق معاونت، جرم بودن عمل مباشر می باشد و اگر عمل اصلی جرم نباشد معاونت در آن عمل هم جرم نمی باشد

به عنوان مثال در قانون ایران ترغیب افراد به خودکشی جرم نمی باشد پس اگر شخصی نسبت به تحریک و ترغیب چندین جوان به خودکشی اقدام کند مرتکب معاونت در جرم نشده است.

2-باید بین معاون و مباشر جرم وحدت قصد وجود داشته باشد پس اگر معاون قصد ارتکاب جرم نداشته باشد یا اینکه از نیت فاعل جرم بی اطلاع باشد نمی توان او را به خاطر معاونت در جرم مجازات کرد مثل شخصی که اسلحه برای دیگری تهیه می کند اما از قصد شخص برای کشتن دیگری بی اطلاع است

البته اگر به همراه داشتن سلاح گرم و سرد طبق مقررات کشور جرم باشد معاون به مجازات آن جرم محکوم می گردد اما به مجازات معاونت در قتل محکوم نمی گردد

3-کاری که معاون انجام می دهد باید قبل از جرم اصلی یا هم زمان با جرم صورت بگیرد و کمک هایی که بعد از انجام جرم به شخص مجرم می گردد نامش معاونت نیست

مثلاً شخصی سرقت انجام داده یا مرتکب قتل شده است و شما او را در مکانی امن پنهان می کنید نام این کار معاونت در جرم نمی باشد

و اگر در قانون پیش بینی شده باشد به طور مستقل قابل مجازات می باشد

-معاونت هنگامی قابل مجازات می باشد که نتیجه مجرمانه اتفاق بیفتد پس اگر شما نسبت به تحریک و تطمیمع و تهدید شخصی برای انجام جرمی خاص اقدام کنید اما آن جرم اتفاق نیفتد امکان محکوم کردن شما به معاونت در آن جرم وجود ندارد

مسائل خاص مربوط به هرکدام از مصادیق

هر کدام از مواردی که در مصداق های معاونت به آن اشاره کردیم نیز مسائل خاص خود را دارد و معاونت به راحتی و به آسانی قابل تحقق نمی باشد

مثلاً تحریک کردن باید به گونه ای باشد که در دیگری انگیزه و میل و کشش انجام جرم را به وجود بیاورد و صرف به کار بردن عباراتی که ابهام نیز دارد نمی تواند باعث محکومیت شخص به ارتکاب معاونت در جرم باشد

حتما بخوانید: همه چیز در مورد خیانت در امانت

مجازات شخص معاون

مجازات شخص معاون طبق قانون به شرح زیر می باشد

1-در جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا حبس دائم است، حبس تعزیری درجه دو یا سه
2-در سرقت حدی و قطع عمدی عضو، حبس تعزیری درجه پنج یا شش
3-در جرایمی که مجازات قانونی آنها شلاق حدی است سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش
4-در جرایم موجب تعزیر یک تا دو درجه پایین تر از مجازات جرم ارتکابی

درجات مجازات که به آن اشاره می شود نیز در قانون مشخص گردیده است

که در زیر می توانید آنها را مشاهده کنید

درجات مجازات های تعزیری

 مجازاتهای تعزیری به هشت درجه تقسیم می‌شود

درجه یک
– حبس بیش از بیست و پنج سال
– جزای نقدی بیش از دو میلیارد و هشتصد میلیون (۲/۸۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– مصادره کل اموال
– انحلال شخص حقوقی

درجه دو
– حبس بیش از پانزده تا بیست و پنج سال
– جزای نقدی بیش از یک میلیارد و پانصد میلیون (۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا دو میلیارد و هشتصد میلیون (۲/۸۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال

درجه سه
– حبس بیش از ده تا پانزده سال
– جزای نقدی بیش از یک میلیارد (۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا یک میلیارد و پانصد میلیون (۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال

درجه چهار
– حبس بیش از پنج تا ده سال
– جزای نقدی بیش از پانصد میلیون (۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا یک میلیارد (۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال 
– انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی

درجه پنج
– حبس بیش از دو تا پنج سال
– جزای نقدی بیش از دویست و چهل میلیون (۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا پانصد میلیون (۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از پنج تا پانزده سال
– ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی
– ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی

درجه شش
– حبس بیش از شش ماه تا دو سال
– جزای نقدی بیش از شصت میلیون (۶۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا دویست و چهل میلیون (۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرائم منافی عفت
– محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از ششماه تا پنجسال
– انتشار حکم قطعی در رسانه ها

درجه هفت
– حبس از نود و یک روز تا شش ماه
– جزای نقدی بیش از سی میلیون (۳۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال تا شصت میلیون (۶۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
– شلاق از یازده تا سی ضربه
– محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش ماه

درجه هشت
– حبس تا سه ماه
– جزای نقدی تا سی میلیون (۳۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال 
– شلاق تا ده ضربه

مطالب مرتبط

قتل عمد

مجازات قتل غیر عمد و شبه عمد