مبحث این مطلب در خصوص وصیت بیش از ثلث می باشد.
معمولا تمام انسان‌ها در طول زندگی خود صاحب اموالی می گردند
که این اموال جزو دارایی آنها محسوب می شود.
دارایی هر شخصی نیز هم شامل اموال و طلب‌های او است
که قسمت مثبت دارایی است
اما دارایی‌های مثبتی که به ارث می رسد موارد زیادی را در بر میگیرد، از جمله اموال، حقوق مالی، حقوق معنوی و … . شخص تا زمانی که در قید حیات است این آزادی و اختیار را دارد که هر نوع تصرفی می خواهد در اموالش انجام دهد اما این اختیار پس از مرگ محدود می شود
و در حقیقت او فقط نسبت به یک سوم از اموال خود حق تصرف دارد و نسبت به مابقی این ورثه هستند که باید در این خصوص تصمیم بگیرند.
پس لازم است بدانید که ثلث ترکه یعنی چه
نظر به این که شرع اسلام در مورد وصیت توسط مومن تاکید دارد،
احکام مختلف آن نیز در قانون مدنی کاملا مشخص است و نسبت به آن تعیین تکلیف شد.
مستحب است هر شخص در زمان حیات خود نسبت به حقی که به گردن دارد رسیدگی کند یا در آن موارد وصیت تنطیم کند،
تا بعد از مرگش دیون و واجبات توسط وراث او پرداخت بشود.
اما این وصیت فقط تا ثلث اموال جایز است و اگر وصیت بیشتر از یک سوم اموال باشد
فقط در صورتی قابل اجرا می باشد که دیگر ورثه آن را قبول نمایند.
ثلث ترکه یعنی بعد از فوت و قبل از تقسیم اموال ابتدا هزینه های کفن و دفن و بدهی هایی که متوفی دارد تسویه شود
و بعد از آن کل ماترک محاسبه شود و طبق مواد ۸۴۰ تا ۸۴۹ قانون مدنی ثلث ترکه خارج گردد
و مابقی بین وراث تقسیم شود، در صورتیکه وصیت بیشتر از ثلث اموال باشد باید ورثه اذن دهند تا در آن راه به مصرف برسد
یا اگر بعضی از وراث راضی باشند و بعضی دیگر ناراضی باشند
هر یک می توانند نسبت به سهم الارث خود ان را قبول و پرداخت کنند.
زمان معتبر جهت برای ثلث ترکه
طبق ماده ۸۴۵ قانون میزان ثلث به اعتبار دارایی شخص در زمان وفات او تعیین می شود نه به اعتبار زمانی که وصیت می کند.
اما بحث اصلی زمانی مطرح می شود که در زمان وصیت ممکن است مالی که ثلث آن مورد وصیت باشد
ارزشش به اندازه همان ثلث باشد ولی بعد از فوت به نسبت تورم ارزش ان بالا رود و مازاد بر ثلث شود،
در اینجا زمانی ان وصیت قابل اجراست که ورثه آن را قبول نمایند والا تا میزان ثلث آن قابلیت اجرا دارد.
وصیت در ثلث مال
سوال این است که شخص میتواند وصیت در ثلث مال خود کند؟ در بیش از ثلث مال چطور؟
پاسخ به این سوال قطعا مثبت است و شخص میتواند در خصوص ثلث اموال خود مشخص نماید که چطور و به چه ترتیب مصرف شود.
گاهی اشخاص دیون و واجبات مانند نماز و روزه و خمس و زکات خود را به عنوان وصیت در ثلث مال خود قرار می دهند.
وصیت کل اموال
یکی از مستحبات که در آیات و روایات بر آن تاکید فراوان است، این است که قبل از مرگ وصیت تنظیم بشود.
وصیت به دو شکل تملیکی و عهدی تنظیم می گردد.
در تملیکی فرد عین یا منفعت مال خود را برای بعد از فوتش مجانی به دیگری می بخشد و در وصیت عهدی شخصی را بعنوان وصی مامور به انجام کاری برای بعد از مرگ خود میکند. وصیت کل مال اگر بصورت تملیکی باشد، شخصی که به نفعش وصیت شده باید آن را قبول نماید.
نتیجه ی وصیت بیش از ثلث چه می شود؟
وصیت در مال فقط تا یک سوم آن نافذ است و زاید بر ثلث اموال اگر نسبت به آن وصیت شده باشد باطل نیست و بستگی به نظر وراث دارد. اگر ورثه قبول نمایند که آن را پرداخت نمایند مشکلی نیست در هرصورت وصیتی که نسبت به کل اموال صورت گرفته باشد تا ثلث آن قابلیت اجرا دارد.