چه اشخاصی محجور محسوب می شوند
چه اشخاصی محجور محسوب می شوند. امروز با بحث در این مورد در خدمت شما هستیم و به سوال های شما در این مورد پاسخ می دهیم.
همه افرادی که متولد می شوند می توانند دارای تمامی حقوق باشند مثلاً حتی جنین اگر زنده متولد شود و برای چند دقیقه نفس بکشد از مورث خود ارث می برد
اما همه افراد نمی توانند از حقوق شان استفاده کنند به عنوان مثال کودک می تواند میلیاردها تومان ثروت داشته باشد اما نمی تواند جز با اجازه ولی قهری یا قیم از آنها استفاده کند و این حمایت فقط برای حمایت از او مقرر می گردد.
به چنین اشخاصی در اصطلاح حقوقی محجور گفته می شود.
اما اشخاص محجور فقط کودکان نمی باشند بلکه قانون ایران اشخاص دیگری را هم محجور محسوب کرده است که در ادامه به آن ها می پردازیم.
دلایل حجر در حقوق ایران
همان گونه که اشاره کردیم فلسفه قانون گذاری در مورد حجر حمایت از شخص محجور می باشد تا اموال او حیف و میل نگردد و منافع شخص محجور نیز رعایت گردد
حتی در قرآن کریم نیز آیه هایی وجود دارد که دلالت بر حجر بعضی افراد و ممنوعیت آنها از تصرف در اموالشان دارد به عنوان مثال آیه 6 سوره نساء دلالت بر این دارد که مال را زمانی باید به کودک سپرد که بلوغ و رشد در آنها احراز گردد.
قانون مدنی اشخاص زیر را محجور محسوب می کند و قاعدتاً این اشخاص اگر تصرفی در مال خود انجام دهند غیرقانونی و باطل می باشد
۱-کودکان (اشخاص صغیر)
۲-فرد مجنون
۳-شخص سفیه یا غیر رشید.
کودک
صغیر یا کودک شخصی است که به سن بلوغ نرسیده است.
بلوغ در دختر و پسر نشانه های متفاوتی دارد اما برای احراز بلوغ در افراد به سراغ نشانه های بلوغ نمی رویم بلکه قانون گذار در این مورد نسبت به تعیین سن برای احراز بالغ بودن اشخاص اقدام کرده است.
دختری که نه سال تمام و پسری که ۱۵ سال تمام داشته باشد بالغ محسوب می گردد اما این به معنای این نیست که این افراد حق تصرف در امور مالی را پیدا می کنند بلکه حق تصرف در امور مالی منوط به رسیدن این افراد به سن ۱۸ سالگی است چرا که ۱۸ سالگی در قانون نشانه رشد روحی تلقی می گردد.
قانون راجع به رشد متعاملین در این مورد می گوید:
“اشخاصيكه بسن 18 سال شمسي تمام رسيده اند در محاكم عدليه و ادارات دولتي و دفاتر اسناد رسمي رشيد محسوب ميشوند
مگر اينكه عدم رشد آنها بطرفيت مدعي العموم در محاكم ثابت گردد.”
اگر شخصی که مطابق قانون کودک محسوب می شود اقدام به تصرفی مالی در اموالش کند باطل می باشد و اثری حقوقی بر آن مترتب نیست.
غیر رشید یا سفیه
منظور از رشد چیست؟
رشد یعنی شخص توانایی اداره امور اموالش را به نحوی عرفی و عقلانی در دست دارد.
یعنی عرف مردم هنگامی که تصرفات شخص را در اموالش مشاهده می کنند او را تایید می کنند.
البته شاید شخص در قسمت مالی زندگی اش چندین اشتباه انجام بدهد ولی به چنین شخصی سفیه یا غیر رشید نمی گوییم
چرا که همه در زندگی مرتکب اشتباهاتی می شوند اما شخص سفیه عادت به انجام معاملات غیر عقلانی دارد
و تصرفات او نیاز به اجازه و تایید قیم دارد و اگر قبل از تایید قیم نسبت به انجام معامله اقدام کند قیم می تواند معامله را اجازه نکند.
آخرین شخصی که مطابق قانون محجور محسوب می گردد مجنون می باشد یعنی شخصی که فاقد قوه عقل و درک است
مطابق قانون جنون به هر درجه ای که باشد ولو ضعیف باعث حجر است.