کفالت چیست؟
اصطلاحاتی که در حقوق مطرح می گردند، گاهی دارای معانی واحد هستند
در نتیجه، توضیح شرایط و آثارشان، به سادگی، ممکن است.
حضانت، اسناد تجاری، جرم قتل و تعزیرات حکومتی، از جمله این اصطلاحات هستند.
اما گاهی، جامعه با نهادهای حقوقی بخصوصی، مواجه است
که نظر به مورد و همچنین، قوانین مربوط، دارای معانی متفاوتی هستند
و این موضو، تبیین شرایط و آثار آن ها را دشوار می نماید.
برای مثال، نهاد کفالت که نظر به تنوع قابل توجه آن،
در قوانین آیین دادرسی کیفری، مدنی، اساسی، تامین اجتماعی و سایر قوانین، توضیح مصادیق مختلف آن و احکام و مقررات مرتبط با این مصادیق، ضروری است.
پس، در این مطلب، اول به این سوال پاسخ می دهیم که کفالت چیست.
کفالت چیست؟ و انواع آن کدامند؟
کفالت در قوانین اساسی و حقوق اداری به معنی عهده‌داری از طرف موقت بر وظایف قانونی یک مقام اداریست
که به دلایلی مثل سلب صلاحیت یا فوت توانایی انجام وظایف را ندارد.
در کفالت مطلق، می شود از کفیل خواست که همیشه برای کمک و حمایت حاضر باشد،
اما در کفالت موقت، فرد مورد کفالت تا زمان تعیین جانشین برای آن مقام اداری حق ندارد از کفیل خود درخواست کمک کند.
کفالت در اسلام چیست؟
کفالت از عقود اسلامی که در امور اقتصادی و دعاوی حقوقی کاربرد دارد. به موجب این عقد، یکی از طرفین قرارداد در برابر طرف دیگر متعهّد می‌شود،
شخص ثالثی را که علیه او ادعای حقی دارد، احضار نماید.
در این قرارداد، شخص متعهد را «کفیل»، شخص ثالث را «مکفول» و طرف دیگر عقد را «مکفولٌ‌له» می نامند.
فقها، خواندن صیغه عقد، عقل، بلوغ، دارای اختیار بودن طرفین عقد، امکان تسلیم مکفول توسط کفیل
و معین بودن مکفول را از شرایط صحت عقد کفالت می دانند. همچنین، عواملی مانند تسلیم مکفول توسط کفیل، مردن کفیل یا مکفول و وصول حق مکفول له را باعث پایان عقد کفالت می شمرند.
ارتباط با وکلا
02158784
کفالت در قوانین مختلف
در قانون مدنی
برای پاسخ به این سوال که کفالت در قانون مدنی چیست،
باید به ماده 734 این قانون، رجوع کرد که اینطور مقرر می دارد:
« کفالت، عقدی است که طبق آن، احد طرفین در مقابل طرف دیگر، احضار شخص ثالثی را تعهد می کند.
متعهد را کفیل، شخص ثالث را مکفول و طرف دیگر را مکفول له می گویند. »
پس، نظربه این ماده، کفالت در قانون مدنی، از جمله انواع قراردادها و عقود معین است
که در این قرارداد، یک نفر(کفیل)، در مقابل شخصی(مکفول له)، اینطور تعهد می نماید
که شخص دیگر(مکفول) را در زمان و مکان مشخص، حاضر نماید و اگر
از این تعهد خود تخلف کند، باید تعهد مکفول را در مقابل مکفول له انجام بدهد.
کفالت در قانون آیین دادرسی کیفری
یکی از مفاهیم قانون آیین دادرسی کیفری در ماده 217 این قانون، مفهوم قرار تامین کیفری و به طور اخص، قرار کفالت است.
طبق این قرار، شخص ثالثی، باید با حضور در مرجع قضایی، تعهد نماید که متهم را در مواردی که احضار می شود، حاضر کند،
در غیر این حالت، باید مبلغ وجه الکفاله که در قرار، تعیین است را به حساب دادگستری، واریز نماید.
در قانون اساسی
قانون اساسی در برخی از اصول خود، به این سوال که کفالت چیست، پاسخ می دهند و نهادی، تحت عنوان کفالت اداری را پیش بینی کرد.
برای مثال، طبق اصل 111 قانون اساسی: « … در صورت فوت یا كناره گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند در اسرع وقت، نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید، اقدام کنند.
تا زمان معرفی رهبر، شورایی مركب از رئیس جمهور، رئیس قوه قضائیه و یكی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به طور موقت، به عهده می گیرد… »
در نتیجه، کفالت در قانون اساسی و به طور کلی حقوق اداری، به معنی به گردن گرفتن موقت وظایف قانونی یک مقام اداری می باشد
که به دلایلی مثل سلب صلاحیت یا فوت، قادر به انجام وظایف نیست، تا زمان تعیین جانشین برای این مقام اداری.
کفالت در قانون تامین اجتماعی چیست؟
طبق ماده 58 قانون تامین اجتماعی و بند 4 آن:« افراد خانواده بیمه شده که از کمکهای مقرر در ماده 54 این قانون استفاده می کنند، عبارتند از: … 4- پدر و مادر تحت تکفل بیمه شده، مشروط بر اینکه، سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه و پنج سال، متجاوز باشد و یا اینکه به تشخیص کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده 91، از کار افتاده باشند و در هر حال، از سازمان، مستمری دریافت ننمایند.»
کفالت در قانون خدمت وظیفه چیست
موضوع مواد 44 تا 46 این قانون که در حقیقت، یکی از موارد معافیت از خدمت نظام وظیفه است.
به موجب این مواد قانونی، در مواردی مثل این که مشمول خدمت، تنها نگهدارنده پدر یا جد یا برادر و یا مادر یا جده یا خواهر خود است،
به این شرط که این اشخاص، ناتوان از اداره امور خود باشند.