ارث بری زن و شوهر از یکدیگر:
ارث بری زن و شوهر از یکدیگر در صورت فوت یکی از آنها از آثار حقوقی«ازدواج دائم»می باشد. وقتی می گوییم از آثار حقوقی ازدواج دائم می باشد یعنی زن و شوهر در«ازدواج موقت»از همدیگر ارث نمی برند. در واقع توارث در این ازدواج موقت برقرار نمی شود . بنابراین در عقد دایم در صورت فوت یکی از طرفین یعنی مرد یا زن ، در صورتی که هنگام فوت هنوز در عقد هم بوده باشند آنکه زنده است از طرف فوت شده ارث خواهد برد .
منظور از اینکه در عقد هم بوده باشند یعنی رابطه زوجیت از طریق طلاق منحل نشده باشد.البته استثنائا زن در ایام طلاق رجعی از شوهر یا شوهر از او ارث خواهد برد. چرا که طرفین در طلاق رجعی به حکم قانون کماکان زن و شوهر بوده و رابطه زناشویی به طور کامل قطع نمی شود. انگار اصلا طلاقی رخ نداده است . بخاطر همین با توجه به حکم قانونی مرد تکلیف دارد در ایام عده طلاق رجعی زن را در منزل خود بپذیرد و نفقه او را بپردازد.
سهم الارث زن و شوهر به چه میزان می باشد؟
- میزان سهم الارث زن و شوهر متفاوت بوده و در صورتی که فرزندی نیز باشد داشتن فرزند در میزان سهم الارث آنها تاثیر خواهد داشت.
- چنانچه مرد دارای همسران متعدد باشد نیز در میزان سهم الارث زن یا زنان، تغییراتی ایجاد می شود. که ذیلا توضیح می دهیم.
از جمله این تغییرات می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- چنانچه زن فوت کند و دارای فرزند یا فرزندانی نباشد، شوهر نصف (یک دوم) اموال زن را به ارث می برد .
- اگر زن وارث دیگری مانند پدر و مادر نداشته باشد نیز بقیه اموال زن برای شوهر خواهد بود
- ولی اگر زن فوت کند و دارای اولاد و یا اولادِ اولاد باشد (زیرا اولادِ اولاد نیز در صورت نبود اولیاء خود جانشین آنها محسوب شده و مانند آنها ارث می برد) شوهر یک چهارم اموال زن را به ارث می برد.
میزان سهم الارث زن از شوهر :
- در صورتی که شوهر فوت کند و اولاد نداشته باشد زن یک چهارم اموال شوهر را به ارث می برد .
- اگر شوهر دارای اولاد یا اولادِ اولاد باشد زن یک هشتم اموال شوهر را به ارث می برد .
- اگر زن بعد از فوت شوهر خود و قبل از تقسیم ارث فوت کند، سهم الارث زن به وارثان وی تعلق خواهد گرفت.
چنانچه مرد دارای دو یا چند همسر باشد، سهم الارث زن چگونه خواهد بود؟
- در این حالت یک هشتم بین همسران به طور مساوی تقسیم خواهد شد. البته در صورتی که همسران در عقد دائمی باشند و در هنگام فوت مرد نیز رابطه زوجیت و عقد دائم برقرار بوده باشد.
تاملی در ماده 946 اصلاحی مصوب 1387 قانون مدنی در خصوص ارث بری زن و شوهر
- براساس ماده فوق زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد .
- زوجه در صورت فرزند دار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول ( مانند ماشین و سایر اموالی که قابل نقل و انتقال است بدون اینکه به خود آن مال یا محل آن هنگام حرکت آسیبی وارد شود).
- و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول ( مانند زمین ،خانه ،هرچیزی که قابل جابجایی نیست ) اعم از عرصه و اعیان ارث می برد.
- در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق است.هرگاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند، زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند.