اتلاف یعنی چه؟

اتلاف یعنی چه؟

در این مطلب قصد داریم در رابطه با این که اتلاف یعنی چه و مباحث پیرامون آن صحبت کنیم.

اگر برایتان سوال است که اتلاف به چه معناست در ادامه همراه ما باشید.

اتلاف یعنی چه؟

واژه ی اتلاف به معنای از بین بردن است.

برای درک عمیق تر خوب است بدانید که بحث تفصیلی این لغت در قاعده ی اتلاف که از جمله قواعد مشهور فقهی ما به شمار می رود آمده است.

قاعده ی اتلاف

برای این که بدانید اتلاف یعنی چه توضیح مختضری در خصوص قاعده اتلاف می دهیم.

در فقه شیعه اتلاف یکی از موجبات ضمان قهری می باشد.

از جمله روایات مربوط به قاعده اتلاف:

«حرمة مال المسلم کحرمة دمه» به معنای آن که احترام مال مسلمان به مانند خون او است.

«من أتلف مال الغیر فهو له ضامن» و این است که اگر کسی مال غیر را از بین ببرد یا مصرف کند یا از آن استفاده کند و از صاحب مال اجازه نداشته باشد، ضامن می باشد.

تعریف اتلاف از زبان دکتر لنگرودی

بعضاً بطوریکه فعل منشاء اتلاف بویسله خود فاعل

به هدف هدایت شده باشد ( مانند تحریک سگ درنده به دریدن لباس عابرین ) یا بطور مستقیم ( بوسیله آلت با بدون آلت ) به هدف

وارد شده باشد ( مانند شکستن پنجره دیگری با سنگ یا با دست )

عمد و عدم عمد و قصد و عدم قصد ، نسبت به مسئولیت مدنی تلف کننده فرقی ایجاد نمی کند .

در ادامه ی این مطلب جهت پاسخ به اینکه اتلاف یعنی چه به سراغ ماده ای از قانون مدنی می رویم.

تعریف اتلاف طبق ماده 328 قانون مدنی

هر کس مال غیر را تلف کند ضامن آن است و باید مثل یا قیمت آن را بدهد اعم از این که از روی عمد تلف کرده باشد یا بدون عمد و ‌اعم از این که عین باشد یا منفعت و اگر آن را ناقص یا معیوب کند ضامن نقص قیمت آن مال است.

اقسام اتلاف

الف-اتلاف حقیقی: هنگامی که شخصی مال دیگری را به کلی از بین می برد.

مثلا خانه ی کسی را خراب کند. یا فرش شخصی را بسوزاند.

ب-اتلاف حکمی:در این جا نفس مال از بین نمی رود. اصل مال باقی است.

اما مالیت آن از بین می رود.

فرض کنید شخصی یخ متعلق به دیگری را در فصل تابستان پنهان کند.

سپس در زمستان آن را به صاحبش باز گرداند. در این مورد درست است که خود یخ از بین نرفته است اما از مالیت و ارزش افتاده است.

حتما بخوانید:

مشاهده ابلاغیه الکترونیکی سامانه ثنا

شخص متلف

وقتی چیزی تلف شود. تلف کننده مسئول جبران آن است.

در واقع باید مثل یا قیمت آن را بپردازد.

با رجوع به عقل و مراجعه به زندگی خردمندان نیز این نکته مسلم است که ذمه شخص متلف در قبال مالک مشغول می شود.

مواد مرتبط با اتلاف در قانون مجازات اسلامی

در ادامه مبحث اتلاف یعنی چه در خدمت شما هستیم با ذکر مواد قانون مجازات اسلامی

ماده ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی

هر کس عمداً عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و بطور کلی هر محل مسکونی یا معد برای سکنی یا جنگل یا

خرمن‌ یا هر نوع محصول زراعی یا اشجار یا مزارع یا باغهای متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم

می‌شود.

تبصره ۱ – اعمال فوق در این فصل در صورتی که به قصد مقابله با حکومت اسلامی‌باشد مجازات محارب را خواهد داشت.

ماده ۶۷۶ قانون مجازات اسلامی

[اصلاحی ۱۳۹۹/۲/۲۳]- هرکس سایر اشیاء منقول متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه محکوم

خواهد شد.

ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی

[اصلاحی ۱۳۹۹/۲/۲۳]- هرکس عمداً اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلاً یا بعضاً تلف

نماید و یا از کار اندازد به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه [و] در صورتی که میزان خسارت ‌وارده یکصد میلیون

(۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال یا کمتر باشد به جزای نقدی تا دو برابر معادل خسارت ‌وارده ‌محکوم خواهد شد.

ماده ۶۷۸ قانون مجازات اسلامی

هر گاه جرایم مذکور در مواد (۶۷۶) و (۶۷۷) به وسیله مواد منفجره واقع شده باشد مجازات مرتکب دو تا پنج سال حبس است.

ماده ۶۷۹ قانون مجازات اسلامی

[اصلاحی ۱۳۹۹/۲/۲۳]- هرکس به عمد و بدو‌ن ضرو‌رت حیوان حلال‌ گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آنها توسط

دو‌لت ممنوع اعلام شده است را بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند به حبس از چهل و پنج روز و دوازده ساعت تا سه ماه یا جزای

نقدی از ۱۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال تا ۲۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال محکوم خواهد شد.

ماده ۶۸۱ قانون مجازات اسلامی

هر کس عالماً دفاتر و قباله‌ها و سایر اسناد دولتی را بسوزاند یا به هر نحو دیگری تلف کند به حبس از دو تا ده سال محکوم خواهد

شد.

ماده ۶۸۲ قانون مجازات اسلامی

[اصلاحی ۱۳۹۹/۰۲/۲۳]- هر کس عالماً هر نوع اسناد یا او‌راق تجارتی و غیرتجارتی غیردو‌لتی را که اتلاف آنها موجب ضرر

غیر است بسوزاند یا به هر نحو دیگر تلف کند به حبس از چهل و پنج روز تا یک سال محکوم خواهد شد.

جهت مشاوره در خصوص دعاوی خود با ما در تماس باشید

02158784

ماده ۶۸۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)

هر نوع نهب و غارت و اتلاف اموال و اجناس و امتعه یا محصولات که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهر و غلبه واقع

شود‌ چنانچه محارب شناخته نشوند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد.

ماده ۶۸۴ قانون مجازات اسلامی

[اصلاحی ۱۳۹۹/۰۲/۲۳]- هر کس محصول دیگری را بچراند یا تاکستان یا باغ میوه یا نخلستان کسی را خراب کند یا محصول

دیگری را قطع و درو نماید یا به‌ واسطه سرقت یا قطع آبی که متعلق به آن است یا با اقدامات و وسایل دیگر خشک کند یا باعث

تضییع آن بشود یا آسیاب دیگری را از استفاده بیاندازد به حبس درجه شش و شلاق تا (۷۴) ضربه محکوم می‌شود.

ماده ۶۸۷ قانون مجازات اسلامی

هر کس در وسایل و تاسیسات مورد استفاده عمومی از قبیل شبکه‌های آب و فاضلاب، برق، نفت، گاز، پست و تلگراف و تلفن و

مراکز‌ فرکانس و ماکروویو (‌مخابرات) و رادیو و تلویزیون و متعلقات مربوط به آنها اعم از سد و کانال و انشعاب لوله‌کشی و

نیروگاههای برق و خطوط انتقال‌نیرو و مخابرات (‌کابلهای هوایی یا زمینی یا نوری) و دستگاههای تولید و توزیع و انتقال آنها که به

هزینه یا سرمایه دولت یا با سرمایه مشترک دولت و‌بخش غیر دولتی یا توسط بخش خصوصی برای استفاده عمومی ایجاد شده و

همچنین در علائم راهنمایی و رانندگی و سایر علائمی که به منظور حفظ‌جان اشخاص یا تامین تاسیسات فوق یا شوارع و جاده‌ها

نصب شده است، مرتکب تخریب یا ایجاد حریق یا از کار انداختن یا هر نوع خرابکاری دیگر‌شود بدون آنکه منظور او اخلال در

نظم و امنیت عمومی‌باشد به حبس از سه تا ده سال محکوم خواهد شد.

تبصره ۱ – در صوتی که اعمال مذکور به منظور اخلال در نظم و امنیت جامعه و مقابله با حکومت اسلامی‌باشد مجازات محارب را

خواهد داشت.

ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی

هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیر‌بهداشتی

فضولات انسانی و دامی و مواد زاید، ریختن مواد مسموم‌کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابانها و کشتار غیر مجاز دام، استفاده

غیرمجاز‌ فاضلاب خام یا پس آب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع میباشد و مرتکبین چنانچه طبق قوانین

خاص مشمول مجاز‌شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.

تبصره ۱ [اصلاحی ۱۳۷۶/۵/۸]- تشخیص این که اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می‌شود و

نیز غیرمجاز بودن کشتار دام و دفع‌ فضولات دامی و همچنین اعلام جرم مذکور حسب مورد بر عهده وزارت بهداشت، درمان و

آموزش پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ‌دامپزشکی خواهد بود.

تبصره ۲ – منظور از آلودگی محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که

کیفیت فیزیکی،‌ شیمیایی یا بیولوژیک آن را بطوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار یا ابنیه مضر باشد

تغییر دهد.

ماده ۶۸۹ قانون مجازات اسلامی

در تمام موارد مذکور در این فصل هرگاه حرق و تخریب و سایر اقدامات انجام شده منتهی به قتل یا نقص عضو یا جراحت و صدمه

به‌ انسانی شود مرتکب علاوه بر مجازاتهای مذکور حسب مورد به قصاص و پرداخت دیه و در هر حال به تادیه خسارات وارده نیز

محکوم خواهد شد.

هر كس موجب زيان غير شود بنا به قاعده لاضرر ملزم به جبران آن است. در مسئوليت جبران زيان دو نظريه تقدير و نظريه مسئوليت وجود دارد.

که قانون مدني ايران اين مسئوليت را تحت دو عنوان اتلاف و تسبيب بيان نموده است.