اطاله دادرسی در تعریف به معنای طولانی شدن زمان رسیدگی به پرونده های قضایی در دادگاه و دادسرا و مراجع شبه قضایی است.
که سابقه ای دیرینه در دستگاه قضایی کشور دارد .
باید توجه داشت که امر قضا و مسئله خطیر دادرسی و رسیدگی به پرونده ها از حساسیت فوق العاده برخواردار است.
و در عین حال سخت و دشوار و بعضا بغرنج است.
و باید سرعت و تسهیل در آن با دقت و رعایت عدالت باشد.
طولانی شدن زمان رسیدگی و دادرسی و احساس سختی های حاصل از آن همچنان ذهن همه کسانی را که بخواهند بنا بر ضرورت دادخواهی و اقامه دعوا نمایند مکدر و مشغول می کند و گله مندی از اطاله دادرسی در بین جامعه ملموس و غیر قابل انکار می باشد.
اطاله دادرسی در قانون ایران
البته که اطاله دادرسی در قانون جمهوری اسلامی ایران هم مورد بررسی قرار گرفت.
برای مثال، در ماده ۴۵۰ آیین دادرسی کیفری درج است که رئیس شعبه باید پرونده های ارجاعی را بررسی و گزارش جامع آنهارا تهیه نماید.
رئیس می تواند پرونده ها را به یکی از اعضای دادگاه تجدیدنظر استان ارجاع دهد. این عضو گزارش را بررسی و در جلسه دادگاه قرائت می کند.
خلاصه این گزارش در پرنده درج خواهد شد و بر اساس موارد موجود در لیست زیر در یک دادگاه تجدید نظر مجددا تصمیم گرفته می شود.
در صورتی که تحقیقات ناقص باشند، قرار رفع نقص صادر و پرونده برای دادسرای صادر کننده ارسال می شود.
زمانی که رای صادره از نوع قرار باشد و دیگر تحقیقی مورد نیاز نباشد، آن را تایید و به دادگاه صادر کننده ارجاع می دهد.
اگر رای توسط دادگاهی که صلاحیت ندارد صادر شود، دادگاه تجدیدنظر را رای نقص و پرونده را به مرجع صالح ارسال می کند.
اگر عملی که محکوم علیه به آن متهم شده است جرم نباشد، رای قانونی صادر می شود.
بهترین راه کاهش مدت زمان این مشکل قانونی چیست؟
در حال حاضر راه های متنوعی برای کاهش اطاله دادرسی در نظر است.
هر یک از این راه ها و روش ها، یک سری مزایا و معایب خاص را در خود جای دادند.
به عنوان مثال، یکی از همین راه ها کم کردن حجم پرونده های دادگاه است. کارشناسان می توانند حجم پرونده های مختلف را کاهش دهند تا نسبت به کاهش مدت زمان اقدام نمایند.
بر اساس اصل ۱۵۶ قانون اساسی، محاکم قضایی و شورای حل اختلاف باید اقدامات مناسبی را برای پیشگیری از وقوع یک جرم مد نظر خود قرار دهند.
راه کارهایی برای کاهش اطاله دادرسی
طی سال‌های اخیر حقوقدانان و وکلای مجرب درپی راهکارهایی به منظور کاهش اطاله دادرسی و تسریع روند رسیدگی به پرونده‌ها هستند.
با این وجود راهکارهایی هم در نظر گرفتند که در ادامه این راه کارها را بیان خواهیم کرد.
اصلاح برخی از مواد قانونی آیین دادرسی و تصویب قانونی جامع که در آن تمامی مشکلات و موانع در نظر است و برای آن ها تدابیر مناسبی پیش بینی است.
افراد باید در این راستا سهم خود را انجام دهند.
و در موقع رویارویی با موضوعات حقوقی با وکیل عدل گر مشورت نمایند.
مشورت با وکیل باتجربه و یا مشاور حقوقی باعث شود تا نه تنها دانش حقوقی اشخاص بالا برود، بلکه گام‌های خود را به منظور دستیابی به حق، به خوبی بردارند.
رسانه‌ها، صدا و سیما، دفاتر ارشاد و معاضدت قضایی و سایر سازمان‌های مرتبط باید در بین اشخاص این فرهنگ را به وجود آوردند که در خصوص مسائل حقوقی خود با شخص باتجربه مشورت کنند و افزون بر این افرهد را با حقوق و وظایف خود آشنا سازند.