در این مطلب به شما خواهیم گفت که وجه التزام چیست؟
وجه التزام چیست؟
نظر لغوی کلمه التزام به معنی پایبندی، می باشد. اما این موضوع به لحاظ اصطلاحی، نوعی شرط ضمن عقد است که برای ضمانت اجرا در قراردادها درج می شود.
ماهیت قانونی وجه التزام چیست؟ در ماده 230 قانون مدنی میخوانیم که اگر در ضمن معامله شرط شود که در صورت تخلف متخلف مبلغی به عنوان خسارت تادیه کند، حاکم نمی تواند او را به بیشتر یا کمتر از آن چه که ملزم است محکوم نماید.
پس ، در مواردی که وجه التزام بابت تاخیر در انجام تعهد در نظر گرفته شود، فرد متخلف افزون بر انجام تعهد اصلی ملزم است وجه مذکور قراردادی را به طرف مقابل پراخت کند . همانطور که در ماده 230 دیدیم، دادگاه نیز ملزم است او را به پرداخت همین مبلغ در حق طرف دیگر، محکوم نماید.
انواع وجه التزام
وجه التزام با توجه به علت آن به دو دسته ی زیر تقسیم می شود:
(هر دو مورد در صورتی قابل مطالبه است که در زمان انعقاد قرارداد به آن اشاره شود و مورد توافق و تراضی طرفین قرارداد باشد.)
۱- وجه التزامی که در اثر عدم انجام تعهد به وجود می آید. در چنین شرایطی مبلغ وجه التزام به علت عدم انجام تعهد از سوی شخص متخلف اخذ می گردد.
نکته:
در زمان عدم انجام تعهد دو راه حل قانونی وجود دارد. الزام به ایفای تعهد و مطالبه ی وجه التزام. به یاد داشته باشید که در صورت تقاضای الزام به ایفای تعهد نمی توانید بابت وجه التزام اقدام نمایید. به عبارت دیگر تنها بایستی یکی از راهکارهای فوق را انتخاب کنید.
۲- وجه التزامی که به علت تأخیر در انجام تعهد مطالبه می شود. گاهی ممکن است طرف مقابل قرارداد بخشی از تعهدات خود را انجام دهد و از انجام ادامه ی آن سرباز زند. در چنین شرایطی شخص متضرر می تواند خسارت خود را از طریق مطالبه ی وجه التزام جبران نماید.
تفاوت وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه چیست؟
خسارت تاخیر تادیه، خسارتی است که در صورت استنکاف عمدی متعهد از انجام مسئولیت قراردادی خود و ایجاد ضرر به طرف دیگر قرارداد، در نتیجه این استنکاف، باید پرداخت گردد و پیش بینی شدن یا نشدن آن در قرارداد، شرط نیست و تفاوت آن، با وجه التزام عبارت است از:
وجه التزام، مانند وجه التزام عدم تنظیم سند، باید حتما، با توافق طرفین، تعیین شود و مبلغ آن، نمی تواند توسط قاضی تغییر کند.
خسارت تاخیر تادیه، نیاز به پیش بینی در قرارداد ندارد و در صورت اثبات وجود ضرر ناشی از عدم انجام تعهد یا تاخیر در آن تعیین می شود.
مبلغ وجه التزام، توسط طرفین، معلوم می شود و با نرخ روز، تغییری نمی کند، مگر اینکه این امر را شرط شود.
مبلغ خسارت تاخیر تادیه، با توجه به شاخص بانک مرکزی و به نرخ روز، تعیین می گردد.