چگونه از کسی که به ما تهمت زده شکایت کنیم؟
غالب افراد این چنین گمان می کنند که شکایت از تهمت و افترا امکان پذیر نیست و اطلاع ندارند که در غالب موارد حق دفاع در برابر افترا و تهمت را خواهند داشت.
همین ناآگاهی از جرم بودن تهمت و افترا باعث شده تا افراد روزانه آن را انجام دهند.
درصورتی که فردی علیه شما مطالب دروغین و کذبی را منتشر کرده این مقاله برای شماست. ما در این مطلب به بررسی نحوه شکایت از جرم افترا و توهین خواهیم پرداخت پس تا انتها با ما همراه باشید.
اثبات جرم افترا و توهین از جمله دشوارترین و پر چالش ترین دعاوی کیفری است و هرگونه اقدام بدون آگاهی و دانش کافی پیامدهای جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. اثبات جرم افترا نیازمند تخصص و دانش کافی و مهارت دفاع حرفه است.
اگر قدرت مالی گرفتن وکیل ندارید حتما در این زمینه با وکیل متخصص مشورت کنید.
آیا افترا و تهمت قابل شکایت است؟
افترا عبارت است از نسبت دادن عملی مجرمانه و غیرقانونی به دور از واقعیت و حقیقت به شخص یا اشخاص معین، به صورتی که صحت ادعای وی در نزد مراجع قضایی به اثبات نرسد.
جرم افترا چطور محقق می شود؟
- عمل منتسب شده باید طبق قانون مجازات اسلامی جرم انگاری و برای آن مجازات تعیین شده باشد. یعنی اگر فردی به دیگری امری را نسبت داد، اما در آن زمان زمان امر نسبت داده شده با توجه به قوانین کیفری ایران جرم شناخته نشود ولی بعداً قانونی وضع شود و امری را که سابقاً فرد به دیگری نسبت داده را جرم تلقی نماید ،جرم افترا محقق نمی شود.
- شخص نسبت دهنده نتوانند صحت گفته خود را اثبات کند؛ یا اینکه خود شخص موضوع را اقرار یا تایید کند یا مرجع قضایی بعد از تحقیق کشف نماید که اسناد و موارد نسبت داده شده صحت دارد جرم افترا منتفی و حکم برائت صادر می گردد.
شرایط ارتکاب جرم افترا:
جرم نشر اکاذیب از جهت عنصر مادی و برخی از عناصر معنوی مقید شرایطی است که در مواد ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده از قانون مجازات اسلامی به شرح ذیل بیان شده است :
- به قصد اضرار باشد.
- به قصد تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی باشد.
- به وسیلهٔ نامه یا شکواییه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی صورت بگیرد.
- نشر کننده نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید.
ولی از جهت برخی از عناصر معنوی مانند قصد نتیجه (که از آن به سوء نیت خاص تعبیر می‌شود)، مطلق است؛ یعنی تحقق آن موکول به وقوع نتیجه ضرر یا تشویش نیست.
از این رو قانونگذار برای تأمین این مقصود در بخش اخیر ماده ۶۹۸ می‌گوید: «اعم از این که از طریق مزبور به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نه علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم شود».
کجا از جرم تهمت شکایت کنیم؟
مرجع رسیدگی به جرم افترا و تهمت دادسرای محل وقوع جرم است.
تشخیص دادسرای محل وقوع جرم ممکن است اندکی دشوار باشد به ویژه زمانی که توهین و افترا از طریق پیامک انجام می گیرد.
بنابراین قبل از طرح هرگونه شکایت حتما از وکیل مشورت بگیرید.
مطالعه بیشتر: پاپوش درست کردن برای دیگران
جرم افترا چند نوع است؟
همان طور که در پاراگراف های فوق به آن اشاره شد جرم افترا نسبت ناروا به شخص دیگری دادن است به عبارت دیگر تهمت زدن به شخص دیگری بدون مدرک و به قصد آسیب زدن به دیگری است. انواع افترا عبارت است از:
- افترای کلامی : در افترای کلامی یا قولی شخص تهمت ها و ادعاها را با الفاظ صریح معمولا به صورت کلمات منفور یا جملات توهین آمیز و تهمت نسبت می‌دهد.
- افترای عملی: در این نوع افترا شخص از طریق اعمال و رفتارهای خود شواهدی جلوه می‌دهد که به تهمت یا ادعای خاصی اشاره دارد. مثلا قرار دادن آلات مجرمانه در خودروی دیگری به نحوی که موجب متهم شناخته شدن شخص شود.
مجازات جرم افترا و تهمت به دیگری چیست؟
مطابق ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی و با توجه به اصلاح این ماده توسط قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات جرم افترا و تهمت به دیگری از نوع کلامی یا قولی، جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال خواهد بود.
درصورتی که به دیگری نسبت داده شده است دارای عناوین زنا و لواط باشد مجازات آن تحت عنوان حد قذف تا هشتاد ضربه شلاق خواهد بود.
همچنین به موجب ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی، جزای جرم تهمت و افترا از نوع عملی از شش ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود.
جرم افترا با نشر اکاذیب چه تفاوتی دارد ؟
واژه «اکاذیب» جمع «کذب»، به معنای گزارش خلاف واقع است و نشر اکاذیب انتشار عمومی آن گزارش خلاف واقع است و برخلاف جرم «افترا» که تحقق آن مستلزم جرم بودن عمل انتسابی است در جرم «نشر اکاذیب» ،اکاذیب اظهار شده یا اعمال انتسابی باید «بر خلاف حقیقت» باشد و جرم بودن آن الزامی نیست.
حال فرقی نمی کند که این عمل اسنادی به صورت نقل قول بیان شود یا راساً توسط خود فرد صورت گیرد. البته چنانچه مطالب اظهار شده حقیقت داشته باشد تحقق جرم منتفی است.
- اگر شخصی به دیگری عملی مجرمانه را نسبت دهد و صحت آن را نیز در دادگاه ثابت نماید از جهت عنوان افترا و کذب صدق قابل مجازات نیست؛ ولی در صورتی که «نشر آن اشاعه فحشا محسوب شود» هر چند صحت آن را به اثبات برساند به استناد تبصره ماده ۶۹۷ به یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد.
جرم نشر اکاذیب از طریق نوشتن مانند مراسله، شکواییه، گزارش انجام می شود در حالی که جرم افترا اعم از طریق نوشتن یا غیر آن مانند نطق در مجامع عمومی قابل تحقق است.
سوالات متداول در خصوص جرم افترا:
1. آیا افترا به دیگری از طریق شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و تلگرام یا پیامک های تلفنی قابل تحقق است ؟
+ با توجه به ماده 697 قانون مجازات اسلامی و قید واژه «به هر وسیله دیگری» به این نکته پی خواهیم برد که مصادیق جرم افترا تمثیلی است؛ یعنی اگر فردی به دیگری عملی را که طبق قانون جرم محسوب از شبکه های اجتماعی مانند تلگرام یا اینستاگرام و یا از طریق پیامکی تلفنی و… صریحا نسبت دهد و آنچه را نسبت داده نتواند ثابت نماید در صورت شکایت بزه دیده، مرتکب به مجازاتِ تعیین شده در قانون محکوم خواهد شد.
2. اگر کسی با قصد مزاح و شوخی امری را که طبق قانون جرم است به دیگری نسبت دهد آیا این فرد مرتکب جرم افترا شده است؟
+ انتساب امر مجرمانه باید صریح و واضح باشد .اگر کسی با قصد شوخی کردن امری که طبق قانون جرم است را به دیگری نسبت دهد یا حرفی بزند که دو پهلو باشد و معنی متعدد از آن به ذهن متبادر شود چنین عملی افترا نخواهد بود.
3. آیا افترا به متوفی قابل پیگرد قضایی است یا خیر؟
+ افترا به متوفی در صورتی که موجب هتک حرمت بازماندگان شود در اجرای تبصره ماده 30 قانون مطبوعات نسبت دهنده به عنوان مفتری قابل تعقیب است.
4.آیا می توان بر علیه کسی که از قاضی شکایت انتظامی کرده با عنوان جرم نشر اکاذیب شکایت کرد؟
+ طبق نظریه مشورتی 1932/7_24/3/1373 اداره حقوقی قوه قضاییه : «صرف شکایت انتظامی از قاضی صرف نظر از اینکه منتهی به برائت یا محکومیت او شود نشر اکاذیب نمی باشد، مگر اینکه شکواییه حاوی مطالبی منطبق با ماده 698 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده ) باشد.»
تهمت و افترا چه مجازاتی دارد؟
+ به موجب قانون و با توجه به نوع افترا ارتکاب یافته در صورتی که در زمان ارتکاب به شخص موارد مبین زنا یا لواط نسبت داده شده باشد، مرتکب باید پس از تحمل شلاق دوران محکومیت حبس را بگذراند. در حالت کلی مرتکب جرم تهمت و افترا، حدودا به ۷۴ ضربه شلاق و همچنین از ۱ ماه تا ۱ سال حبس محکوم خواهد شد.
6.آیا دفتر وکالت عدل گر پرونده جرم افترا را می پذیرد؟
پذیرش یا عدم پذیرش پرونده شما مستلزم بررسی دقیق جزئیات و شرایط پرونده شما در وقت مشاوره است.
وکلای ما در دفتر وکالت عدل گر با تجربه بیش از 20 سال سابقه وکالت تخصصی در امور ملکی و اثبات مالکیت آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان در داخل و خارج از کشور هستند.
7.چگونه می توانم با وکلای عدل گر صحبت کنم؟
راه های ارتباطی دفتر وکالت عدل گر:
آدرس ما: جردن-بلوار ستاری-پلاک 3-واحد 18
جهت رزرو مشاوره تلفنی و حضوری با دفتر وکالت عدل گر می توانید از طریق لینک زیر اقدام نمایید: