حق حبس در قراردادها
حق حبس در قراردادها موضوع بحث امروز ما است و به سوالات شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
قانون گذار به هر کدام از فروشنده و خریدار حق می دهد که از تسلیم مورد معامله خودداری کند تا طرف مقابل حاضر به تسلیم گردد.
مثلاً به فروشنده حق می دهد که خانه یا ماشین را تحویل ندهد تا زمانی که پول معامله را تحویل بگیرد
در مقابل به خریدار هم حق می دهد که تا خانه یا ماشین را تحویل نگرفته است پول را به فروشنده ندهد.
این حق در قانون به حق حبس معروف می باشد.
مبنای حق حبس در قانون
حق حبس در قانون مبتنی بر یک رابطه عقلی و معاوضه بین طرفین یک عقد می باشد و عادی است که شخص زمانی چیزی می دهد که چیزی گرفته باشد
و در این میان هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد و هر دو باید هم زمان تسلیم و تحویل شود و حرف و حق هیچ کدام بر دیگری تقدم و برتری ندارد.
مثلاً فروشنده خانه می گوید تا زمانی که پول نگیرم خانه را تحویل نمی دهم و سند نمی زنم و خریدار هم می گوید تا زمانی که خانه را تحویل نگیرم پول نمی دهم
و هر دو حق دارند و درست می گویند و قانون نیز برای هیچ کدام تقدم و برتری قائل نیست و هر دو باید هم زمان نسبت به تسلیم
مورد معامله اقدام کنند.
البته حق حبس در قانون دارای شرایطی است که در ادامه به آن اشاره می کنیم.
مورد معامله نباید مدت دار باشد
هر دو مورد معامله باید فوری باشد به عبارت دیگر هیچ کدام از آنها نباید مدت دار باشد و اگر یک کدام مدت دار می باشند
به معنای رضایت آن شخص به این تاخیر می باشد.
مثلاً اگر در قرارداد خرید و فروش خانه و ماشین مقرر گردد که پول معامله در تاریخی بعد از تحویل خانه یا ماشین پرداخت گردد
به این معنا است که فروشنده رضایت داده است که اول خانه یا ماشین تحویل گردد و بعد پول به حسابش واریز گردد
و این شخص نمی تواند با استفاده از حق حبس مورد معامله را تحویل ندهد.
به عبارت دیگر اگر یک مورد عقد فوری و مورد دیگر مدت دار می باشد شخصی که تعهدش فوری است نمی تواند به استناد حق حبس از ایفای تعهدش خودداری کند
مواردی که حق حبس ساقط می گردد
1-اگر صاحب حق حبس از حق خودش صرف نظر کند
اگر شخصی که حق حبس به نفع او می باشد صراحتاً اظهار کند که قصد استفاده از این حق را ندارد حق حبس از بین می رود
2-تسلیم یکی از دو طرف عقد
اگر یکی از دو طرف عقد نسبت به تسلیم مورد معامله اقدام کند دیگر نمی تواند خواستار بازپس گیری آن و استفاده از حق حبس شود
چرا که هنگامی که مورد معامله تسلیم گردید دیگر حق حبس شخص از بین می رود
درخواست تسلیم مورد معامله در دادگاه
شاید بعد از مطالعه مطالب بالا از ما سوال کنید که در این موارد که هر دو طرف معامله به حق حبس استناد می کنند
سرنوشت معامله چه می شود؟
در پاسخ باید بگوییم در این موارد که هیچ کدام از طرفین به طرف مقابل اعتماد ندارد و از اجرای تعهد قراردادی خود امتناع می کند
دادگاه در اجرای این تعهدات دخالت می کند و آن را به سرانجام می رساند.
باید در نظر داشته باشید که اگر طرف مقابل علیه شما اقامه دعوای تسلیم مبیع یا مطالبه ثمن می کند
شما می توانید در پاسخ به حق حبس خود اشاره کنید
و حتی نیاز به طرح دعوای متقابل ندارید.
مطالبه ثمن معامله
الزام به تحویل و تسلیم ملک
مواد مرتبط
” هر یک از بایع و مشتری حق دارد از تسلیم مبیع یا ثمن خودداری کند تا طرف دیگر حاضر به تسلیم شود
مگر این که مبیع یا ثمن موجل باشد در این صورت هر کدام از مبیع یا ثمن که حال باشد باید تسلیم شود.
” اگر بایع قبل از اخذ ثمن مبیع را به میل خود تسلیم مشتری نماید حق استرداد آن را نخواهد داشت مگر به موجب فسخ در مورد خیار.”
” دعوای متقابل به موجب دادخواست اقامه می‌شود، لیکن دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که برای دفاع
از دعوای اصلی اظهار می‌شود، دعوای متقابل محسوب نمی‌شود و نیاز به تقدیم دادخواست جداگانه ندارد.”