گرفتن خسارت به دلیل لغو پرواز
شاید این اتفاق برای شما هم صدق کند که ساعت ها در فرودگاه نشستید و وقت زیادی را از دست دادید به این دلیل که در پرواز تاخیر پیش آمده یا این که به کلی لغو شده باشد. و از این روی با خسارت زیادی مواجه شدید. در این مطلب به بررسی این مسئله می پردازیم.
آن چه که در صحنه بین المللی رایج می باشد این است که معمولا تاخير در پرواز تا نيم ساعت ايرادي ندارد. اما در صورت تاخير بيش تر از نيم ساعت، ايرلاين مربوطه باید پاسخگوی مسافران باشد. و طبق كنوانسيون‌هاي بين‌المللي خسارت بپردازد ودر صدد کسب رضایت اشخاص براید.
لازم است در این خصوص به این امر توجه کنید که اکثر از شركت‌هاي هواپيمايي و ایرلاین ها به جهت حفظ وجهه و نام خود، در راستای رقابت با ديگر شركت‌ها، راهكارهايي را براي جبران خسارت به مسافران مشمول تاخير يا لغو پرواز در نظر خواهند گرفت.
گرفتن خسارت به دلیل لغو پرواز
آیا می دانید اگر در هر کدام از فرودگاه های کشور با تأخیر یا لغو پرواز مواجه شدید چطور می‌توان خسارتی را که وارد است مطالبه کنید؟
در این مطلب شرح می دهیم که نه تنها خسارت مادی مثل هزینه بلیط یا هزینه اقامت بلکه خسارت معنوی هم می توان مطالبه کرد.
در اصل باید بگوییم مطالبه خسارت مادی آن چنان دشوار نیست و اثباتش هم به نسبت آسان تر است اما منظور ما بیشتر مطالبه خسارت معنوی در این اتفاق می باشد.
یکی از معیارهای توجه به ارزش انسان احترام به وقت او می باشد.
ضمانت اجرای این احترام به شخص در اماکن عمومی و خصوص چیست؟
ضمانت اجرای آن پیش بینی اعاده حیثیت در قوانین و مقرارت هر کشور می باشد.
این موضوع از جمله وجه تمایزبین کشورهای توسعه یافته ازتوسعه نیافته است.
اعاده حیثیت هم فقط به جبران خسارت محدود نمی‌شود.
برخی اوقات عذرخواهی، و یا یک روز اقامت رایگان در مورد تأخیر پرواز،در مواقعی استعفا یا برکناری مسئول مربوطه می‌تواند جبران یا تسلی خاطری باشد برای شخص متضرر.
ولی متاسفانه این طور که پیداست این امر در کشور ما حلقه‌ای مفقود محسوب می گردد.
در ادامه مطلب گرفتن خسارت به دلیل لغو پرواز همراه شما هستیم.
حال میخواهیم بدانیم آیا گرفتن خسارت به دلیل لغو پرواز ممکن است یا خیر؟
از جمله مواد و مباحثی که در خصوص خسارت معنوی می توان به آنها استناد نمود.
ماده 1 قانون مسئولیت مدنی:
«هرکس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت… یا به هر حق دیگر… لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود می‌باشد.»
اصل ۱۷۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
هر گاه در اثر تقصیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا در حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص، ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد، در صورت تقصیر، مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله دولت جبران می‌شود، و در هر حال از متهم اعاده حیثیت می‌گردد.
از نظر فقهی قاعده «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» نیز اجازه نمی‌دهد هیچ زیانی بدون جبران کردن بماند.
ارزیابی ورود ضرر معنوی در خصوص خسارت لغو پرواز چگونه است؟
این امر کاملا شخصی است یعنی باید براساس شغل، جایگاه اجتماعی، سن و سال اشخاص، بیماری یا سلامت آنها و غیره ارزیابی صورت گیرد.
دیدگاه های حقوقی مطرح در خصوص قابل مطالبه بودن خسارت معنوی (گرفتن خسارت به دلیل لغو پرواز)
در مورد قابل مطالبه بودن یا نبودن خسارات معنوی حداقل دو دیدگاه اصلی و در عالم حقوق مطرح است که بررسی کامل همه‌ی آن ها در این مطلب کوتاه ممکن نیست. اما مرور اجمالی بر آن ها برای درک بهتر خسارت معنوی و این که چرا این نوع از خسارات با چالش هایی مواجه اند، کمک می کند:
دیدگاه اول
بعضی اعتقاد دارند خسارات معنوی به‌طور مطلق قابل جبران نمی باشند و نباید مورد رأی قرار بگیرند. دلیل این گروه عبارت است: اولا به لحاظ نظری، امکان جبران خسارت معنوی به هیچ نحو ممکن نیست. زیرا این نوع خسارات غیر مالی و نامحسوس اند و هیچ ارتباط و سنخیتی با امور مالی ندارند. ثانیا از لحاظ عملی و فنی، ارزیابی میزان ضرر معنوی، امری بسیار دقیق و مشکل است. هیچ ضابطه ی مشخصی وجود ندارد تا بر اساس آن میزان دقیق این نوع خسارات تعیین شود.برای مثال از بین رفتن آبروی یک فرد چقدر می ارزد؟
یا درد و رنج و صدمات روحی که شخصی بخاطر بد ریخت شدن، یک عمر باید متحمل شود، چه میزان ارزیابی می گردد؟ ضمن این که این امر ممکن است در مورد از یک شخص با شخصی دیگر با توجه به ویژگی های آن ها متفاوت باشد.
همین امور باعث نا هماهنگی و متفاوت بودن آراء می‌شود.
ثالثا از لحاظ اخلاقی، پرداخت پول برای صدمه وارد بر حیثیت و شخصیت فرد یا عواطف و احساسات و تأملات روحی، زشت و غیر اخلاقیست. و جبران حیثیت و اعتبار با پول و امور مادی، توهین به شخصیت بشری تلقی خواهد شد.
دیدگاه دوم
در مقابل گروه اول، برخی دیگر معتقدند خسارات معنوی باید قابل جبران باشند و به ایرادات گروه اول این‌طور پاسخ می‌دهند که: اولا هدف از جبران خسارت همیشه بازگشت به حالت پیش از وقوع ضرر و جبران کامل نمی باشد.
در جبران خسارت معنوی این امکان ایجاد می‌شود تا حدی معادل آنچه از دست رفت به متضرر بر گردد.
ثانیا جبران خسارت منحصر به پرداخت پول و جبران مالی نیست. بلکه در هر موری، حسب اوضاع و احوال، نوع خسارت، شرایط زیان زننده و زیاندیده دادگاه به شیوه ای خاص حکم صادر می کند.
ثالثا درست است ارزیابی سخت و تابع شرایط خاص هر دعواستاما این مشکل مختص به این نوع خسارت نیست. در خسارات مالی هم گاهی به دلیل استمرار زیان یا معلوم نبودن جنبه های گوناگون آن یا … امکان ارزیابی دقیق میزان خسارت وجود ندارد. ولی دادگاه طبق نظر کارشناس، عرف و سیر طبیعی امور به طور ظنی خسارت را ارزیابی می کند. و در نهایت مطالبه خسارت به منظور جبران قسمتی از خسارات وارد بر شخص، منافاتی با ارزش‌های اخلاقی ندارد. بلعکس عدم جبران این خسارت امری غیر اخلاقی و مغایر با ارزش های جامعه می باشد. وچه بسا زشت تر و غیر انسانی‌تر از جبران این ضرر هاست.
علاوه بر این عدم جبران خسارت معنوی یا ضرر معنوی با اصول عقلایی و منطق حقوقی و عدالت مغایرت دارد. وبه لحاظ اجتماعیباعث افزایش این نوع زیان‌ها می‌شود.
افزون بر آن در قوانین اکثر کشورهای جهان و همین‌طور برخی اسناد بین المللی راجع به خسارت معنوی مقرراتی موجود است که این امر به نوبه‌ی خود نشان‌از تمایل و اتفاق نظر جهانی برای قابل جبران بودن آن ها دارد.
برای مثال در بند«ب» ماده ۸ پروتکل گوآتمالا در مورد تأخیر پرواز شصت و دو هزار و پانصد فرانک فرانسه خسارت باید به مسافر پرداخت بشود.
ایران هم در سال ۱۳۵۴ به موجب قانون اجازه الحاق دولت ایران به پروتکل ۱۹۷۱ گوآتمالا این پروتکل را به عنوان قانون داخلی تصویب نمود.
البته که این کنوانسیون‌ها ناظر به پروازهای بین المللی می باشد. وفقط در سال ۱۳۶۴ به موجب قانون تعیین حدود مسئولیتهای شرکتهای هواپیمایی ایران در پروازهای داخل کشور کنوانسیون ورشو و پروتکل لاهه لازم الاتباع شناخته شده است. نکته این است که در تمام معاهدات بین‌المللی به لغو پرواز اشاره نمی شود ، زیرا به غیر از بحث های مربوط به قوه قاهره نظیر وضعیت جوی، لغو پرواز بی‌معناست و شرکتهای هواپیمایی مکلفند در صورت نقص فنی هواپیمای دیگری را جایگزین کنند.
و در آخر مبحث گرفتن خسارت به دلیل لغو پرواز را با جمله ای از استارک حقوقدان فرانسوی به اتمام می رسانیم:
جبران خسارت معنوی اگرچه مناسب و کامل نیست اما بهتر از عدم جبران است.
اخبار حقوقی: دادگاه محل بانک افتتاح کننده ی حساب زیان دیده در جرم کلاهبرداری رایانه ای صالح به رسیدگی است.