امکان تقسیم ارث بین فرزندان قبل از فوت
ارث به کلیه اموال، عناوین، بدهی‌ها، حقوق و وظایف شخص پس از فوت او گفته می‌شود ؛که به شخص دیگری منتقل می‌گردد. و در ترمینولوژی حقوق اثر دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی ارث اینگونه تعریف شده است :«(= میراث) و آن عبارت است از استحقاق انسان در ترکه متوفی بر اساس موجبات قانونی . دارایی متوفی که مورد آن استحقاق است نیز ارث گفته می شود و ترکه پس از اخراج دیون میت و وصایای اارث است (= مال الارث ) پس مال الارث ، قسمتی از ترکه است نه ترکه .
در دنیای قبل از اسلام، برای زن حقوق ارثی مستقل و مسلّمی قائل نبودند، یا اصلاً به او ارث نمی‌دادند یا اگر می‌دادند به‌صورت سهم قطعی و مفروض نبود؛ بلکه احتمال داشت که به‌عنوان وصیت، مالی را برای زن بگذارند. به عبارت دیگر ، محرومیت زن از ارث، سنت رایج و حاکم بر ادیان قبل از اسلام بود.اما بعد از اسلام بر اساس قوانین اسلامی ارث بین فرزندان پسر و دختر به این صورت است که ۲ سهم برای پسر و یک سهم برای دختر در نظر می گیرند .
چنانچه پدر و مادر وارث باشند سهم آنها نیز به صورت ۲ به ۱ خواهد بود. در صورت مرگ پدر و وجود فرزندان و مادر، ارث مادر ۱ قسمت از ۸ قسمت کل دارایی‌ها خواهد بود. و این موارد بعد از فوت مورث جاری خواهد شد. در واقع بعد از اینکه فردی فوت نمود به صورت قهری اموال وی به ورثه او تعلق خواهد گرفت .
اما منظور از ورثه چه کسانی هستند ؟
ورثه به خویشاوندانی گفته می شود که از نزدیک ترین درجه و طبقه شروع می شوند و تا دور ترین درجات خویشاوندی مثل عموها و عمه ها و دایی ها و خاله ها و فرزندان آنها و فرزندانِ فرزندان آنها پیش می رود.و با توجه به طبقات ارث و درجه بندی ، وجود هر درجه از خویشاوندان، خویشاوندان بعد یا دورتر را از ارث محروم می کند.
به عنوان مثال : در صورت وجود فرزند برای متوفی طبقه دوم از خویشان او یعنی ( خواهرها و بردارهای)| وی ارث نمی برند و در صورت وجود پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگ ارث نخواهند بردو همین طور الی آخر.
اما سوال این است آیا امکان اینکه مورث فوت کند (مثلا پدری قبل از اینکه فوت کند) می تواند اموال خود را بعنوان ارث بین فرزندان تقسیم نماید؟
باید گفت که قبل از فوت والدين تقسيم ارثيه در قالب ماترك معنى ندارد ؛ البته می تواند در قالب يكى از عقود مانند بیع یا هبه یا صلح ، اموال را به نام فرزندان خود يا اشخاص ديگر منتقل نمايند.
همچنین این امکان برای آنها مقدور است که بتوانند وصیت نمایند که بعد از فوت آنها قسمتی از اموالشان را به کسی دیگر غیر از فرزندان آنها به عنوان موصی له واگذار شود. بدین شرح که پدری وصیت کند تا یک سوم اموالم برای فلان شخص( مثلا برای امور خیریه یا ….و باشد) و اگر بیشتر از یک سوم باشد در صورتی نافذ خواهد بود که سایر وراث اضافه بر یک سوم را تنفیذ نمایند.
بنابراین همان گونه که ذکر شد تقسیم اموال عنوان ارثیه قبل از فوت بین وراث معنی ندارد ولی اگر پدری قبل از فوت جهت جلوگیری از هر گونه نزاع احتمالی قصد داشته باشد که به یکی از روش‌هایی که فوقا مطرح گردید می تواند اموال خود را از طریق بیع یا هبه یا سایر اشکال حقوقی از طریق ثبت بصورت رسمی به نام دیگری منتقل نماید.