رباخواری چیست؟
رباخواری موضوع بحث امروز ما است و به سوال های شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
- رباخواری چیست؟ نزول خواری چیست؟
- چطور از نزول خواری شکایت کنم؟
- چگونه رباخواری را ثابت کنم؟
- آیا ذکر سود در قرارداد خصوصی ربا محسوب می شود؟
- آیا اگر قراردادی ببندیم و در آن شرط شود که اول هر ماه سودی بگیریم ربا محسوب می گردد؟
- مجازات رباخواری چقدر است؟
- به علت مشکلات مالی ربا گرفتم آیا اگر شکایت کنم به جایی می رسم؟
- در بدترین شرایط مالی زندگیم قرار داشتم و ربا گرفتم آیا مجازات می شوم؟
- خانه خود را برای تضمین بازپرداخت پول ربوی به نام شخص دیگری کردم آیا می توانم این معامله را باطل کنم؟
- برای تضمین بازپرداخت پول نزول، چک و سفته داده ام، چه کنم؟
- مرور زمان در جرم رباخواری به چه صورت است؟
- رباخواری جرم قابل گذشت یا غیر قابل گذشت؟
ربا خواری، پول درصدی یا اسکونت!
نزول، اسکونت، پول درصدی،پول بهره ای، نزولی، اسمش را هرچه که می خواهید بگذارید
این واژه به معنای پولی است که طلبکار از بدهکار بابت منافع پول خود می گیرد بدون اینکه در سود و زیان کارش شریک شده باشد
البته هرچند در جامعه رباخواری و نزول خواری بیشتر در مورد پول و وجه نقد مصداق پیدا می کند اما ربا در چیزهای دیگر نیز مصداق پیدا می کند چرا که قانون می گوید
“هر نوع توافق بین دو یا چند نفر، تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن، جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و موزون معامله نماید و یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت نماید، ربا محسوب و جرم شناخته میشود”
ربا در قرآن کریم بسیار مورد نکوهش قرار می گیرد و به منزله جنگ با خدا و رسول خدا است.
تشبیهی که در قرآن حتی در مورد دزدی و دروغگویی نیز به کار نرفته است.
در آیات دیگری نیز ذکر شده است که
“آن مالی که به دیگران داده اید تا به ازای این اعطا، مال بیشتری به دست آورید، آن مال نزد خدا زیاد نمی شود”
ربا در اسلام و مسیحیت حرام می باشد و در قانون نیز جرم انگاری شده و
مجازات سنگینی دارد چرا که باعث تباهی اموال و جامعه می گردد
شاید برای شما جالب باشد که بدانید قانون گذار ربا دهنده و ربا گیرنده را به طور مساوی مجازات می کند
یعنی به همان اندازه که عمل شخص رباگیرنده را تقبیح می کند عمل شخص ربادهنده را هم زشت می شمارد و آن را مجازات می کند.
حتما در عرف هم داستان های زیادی از زندگانی اشخاصی شنیده اید که ربا و نزول زندگی آنها را نابود کرده است و به همین علت است که قانون گذار یکی از سخت ترین مجازات ها را برای جرم رباخواری در نظر گرفته است
چرا که علاوه بر این موارد اگر چنین امری گسترش پیدا کند روی اقتصاد جامعه نیز اثرگذار می باشد.
ربا به دو دسته قرضی و معاملی تقسیم می گردد.
ربای قرضی چیست
ربای قرضی بدین صورت است که قرض دهنده پول یا جنسی را به قرض گیرنده به شرط زیادی قرض می دهد و
این زیادت حتمـاً لازم نیست که از جنس همـان چیزی باشد که مورد قرض است
بلکه هرچـه را منفعت تلقی شود شامل میشود
به عنوان مثال به نمونه زیر دقت کنید
شخصی از دیگری پول قرض می گیرد و قرض دهنده شرط می کند که به جای مبلغ قرض باید مبلغ بیشتری به او بازگرداند و جهت تضمین این امر قرض گیرنده منزل خود را به طور ساختگی و با مبایعه نامه عادی به نام قرض دهنده می کند
و قرض گیرنده نمی تواند اصل پول و سود را بازگرداند و قرض دهنده خانه را می فروشد و تمام مبلغ قرضش را از روی پول منزل بر می دارد.
آیا این مورد رباخواری است؟
در پاسخ باید بگوییم که این مورد ربا است و اگر قرض دهنده منزل را بفروشد و
اضافه بر مبلغ اصل طلبش چیزی بردارد مرتکب جرم رباخواری شده است که مجازات آن در قانون ایران بسیار سنگین می باشد.
ربای معاملی چیست
علاوه بر ربای قرضی ربای معاملی نیز در دین اسلام حرام می باشد ودر قانون مجازات اسلامی نیز جرم انگاری شده است.
رباي معاملي عبارت است از معامله دو كالاي مكيل ( کشیدنی) و موزون و همجنس با يكديگر، همراه با زيادي.
هر دوی رباهایی که به توضیح آن پرداختیم در قانون به قید مجازات سنگین ممنوع شده است
هرچند نمونه اول در جامعه کنونی مصداق بیشتری دارد.
ذکر سود در قرارداد خصوصی ربا است؟
از جمله سوال های پرتکراری که از ما پرسیده می شود در مورد شرط ذکر سود در قرارداد می باشد.
در قرارداد مضاربه، مشارکت، مشارکت کاری یا هر قرارداد دیگری درج می شود که شخصی به دیگری پول می دهد و مقرر می گردد که طرف مقابل ماهانه سودی به او بدهد.
آیا این مورد ربا و نزول محسوب می گردد؟
بله شک نکنید که در صورت انجام این کار تحت پیگرد قانونی قرار خواهید گرفت.
شاید بپرسید علت این امر چیست.
در این میان باید بین دو چیز تفکیک قائل شد.
اگر واقعا قصد شراکت با طرف مقابل دارید باید در سود و زیان او شریک باشید اگر در سود و زیانش شریک بودید هیچ ایرادی به لحاظ قانونی و اخلاقی و شرعی به شما وارد نمی باشد
پس امکان دارد که در یک ماه میلیون ها تومان سود ببرید و در ماه دیگری ضرر هم بدهید اگر هم سود را می برید و هم در وقت ضرر بابت پرداخت پول به طرف مقابل فشار نمی آورید و ضرر را شما نیز متحمل می شوید شراکت کرده اید
اما آنچه که در عمل وجود دارد این است که شخصی به دیگری پول پرداخت می کند و بابت بازپرداخت پول نیز، چک یا سفته یا چیز ارزش مند دیگری مانند وکالت در فروش منزل یا ماشین را دریافت می کند
و هر ماه نیز بدون توجه به اینکه طرف مقابل سود کرده یا ضرر، سودش را مطالبه می کند
چنین موردی قطعا رباخواری و نزول خواری است چرا که فعالیت سالم اقتصادی را تحت سلطه می گیرد و در صورت شکایت تحت پیگرد قانونی قرار خواهید گرفت.
پس در نظر داشته باشید که همین جمله، من کاری به ضرر ندارم، سودم رو می گیرم مصداق کامل رباخواری است و خواهش می کنیم که آن را ساده و معصومانه به زبان نیاورید!
آیا می توانم از رباخواری شکایت کنم
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که با ارایه مدارک و مستندات لازم می توانید از رباخواری و نزول خواری شکایت کنید
اما متاسفانه بسیاری از اشخاص از نزول خواری و رباخواری شکایت نمی کنند چرا که در صورت شکایت قانون گذار هر دو طرف را به چشم مجرم نگاه می کند.
البته گاهی اوقات مبلغ دریافتی سر به آسمان می زند و متاسفانه رباگیرنده علی رغم دریافت چند برابری مبلغ ربا یا دریافت تضمین ( به اجرا گذاشتن چک یا سفته یا به نام کردن منزل) هنوز خود را طلبکار طرف مقابل می داند
و طرف مقابل تمامی عواقب را تحمل می کند و اقدام به شکایت می کند.
اما نکته مهم این است که باید با ارایه مدارک قوی اقدام به شکایت کنید و قبل از ثبت شکایت با وکیل دادگستری در این زمینه مشورت کنید البته اگر می توانید وکیل بگیرید که بسیار بهتر است.
علاوه بر پولی که واریز کرده اید و شاهدانی که در این زمینه دارید می توانید از قراین دیگری نیز به نفع خود استفاده کنید
مثلاً در همان روزی که پول به حساب شما واریز شده است وکالت در فروش منزل تان را به ربا گیرنده داده اید و علت دیگری جز ربا برای آن متصور نیست.
البته بدیهی است که در عمل اوضاع از آنچه گفتیم سخت تر پیش می رود اما در نظر داشته باشید که شما باید با تمامی دلایل قانونی، بازپرس یا دادیار را قانع کنید که رباخواری واقع شده است
و به این علت است که می گوییم اگر می توانید از خدمات وکیل دادگستری استفاده کنید
چرا که شما قربانی جرم هستید و قاعدتاً نمی توانید فارغ از احساسات و بلایی که این پول سر زندگیتان آورده در این مورد صحبت کنید و شانس اثبات دعوای خود را از دست می دهید.
کیفرخواست چیست و در چه مواردی صادر می گردد
مجازات رباخواری چیست
در مورد مجازات رباخواری باید بدانید که مجازات رباخواری فقط برای ربا گیرنده پیش بینی نشده است بلکه قانون گذار برای محو رباخواری از جامعه تمامی افراد دخیل در رباخواری را مجازات می کند.
به عبارت دیگر قانون گذار با تمامی این اشخاص به تساوی برخورد می کند و حتی واسطه میان این اشخاص را نیز مجازات می کند.
- شخصی که ربا می دهد
- شخصی که ربا می گیرد
- واسطه بین ربادهنده و ربا گیرنده
مجازات های رباخواری که بسیار سنگین نیز می باشد به شرح زیر می باشد
- رد اضافه به صاحب مال
- 6 ماه تا 3 سال حبس
- 74 ضربه شلاق
- جزای نقدی به میزان مال مورد ربا
نکاتی در مورد مجازات رباخواری
هرچند این مجازات ها برای تمام اشخاص دخیل در رباخواری پیش بینی شده است اما در بسیاری مواقع شخص ربادهنده( قرض گیرنده)
به علت شرایط حاد و اضطراری که برایش پیش می آید و برای حل مشکلی که دارد مجبور به دریافت ربا است چنانکه دیده ایم اشخاصی می گویند پول بهره ای را در بدترین شرایط زندگیم یا برای خرج عملم دریافت کردم
یا مشکلات مالی شدیدی داشتم
قانون گذار در بعضی موارد چنین عذرهایی را مورد توجه قرار می دهد و در مواردی برای او تخفیف قائل می شود از جمله مورد زیر:
اگر ثابت شود ربادهنده در مقام پرداخت وجه یا مال اضافی مضطر بوده از مجازات معاف می شود.
اما در نظر داشته باشید اثبات شرایط اضطرار به این سادگی نیست چرا که قاعدتاً همه می گویند که مجبور شده اند و پول بهره ای گرفته اند و هیچ کس با دل خوش چنین پولی نمی گیرد.
در مورد مال نیز باید مطلع باشید که در هنگام معلوم نبودن صاحب مال، مال مورد ربا مصداق مجهول المالک است و در اختیار ولی فقیه قرار می گیرد.
تضمین بازپرداخت ربا
بسیاری اوقات اشخاصی که ربا می گیرند برای تضمین بازپرداخت اصل پول از طرف مقابل سفته یا چک می گیرند و یا اینکه وکالت خانه یا ماشین شان را از آنها می گیرند تا در صورت پرداخت نشدن پول از تضمین استفاده کنند.
حال سوال این است که اگر ربا گیرنده از وکالت استفاده کند و خانه یا ماشین را به نام خود کند یا چک و سفته را به اجرا بگذارد یا آن را به شخص دیگری منتقل کند آیا امکان باطل کردن آن انتقال ها وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که بله چنین امکانی وجود دارد و اگر شما بتوانید رباخواری را ثابت کنید می توانید آن انتقال را نیز باطل کنید.
بسیاری از مواقع باطل کردن این انتقال ها نیاز به طرح دعوای حقوقی در دادگاه های حقوقی دارد اما با توجه به اینکه دادگاه حقوقی موظف به تبعیت از رای دادگاه کیفری است راه سختی پیش رو ندارید.
البته در مورد چک و سفته اگر به شخص سومی منتقل گردد که از قضیه رباخواری بی اطلاع باشد اندکی کار سخت خواهد شد اما در نهایت می توانید از طرف مقابل خسارت های خود را مطالبه کنید.
البته اگر چک و سفته در جریان اجرا است می توانید با مشورت با وکیل از راه حل هایی که قانون گذار در اختیارتان قرار می دهد استفاده کنید به عنوان مثال اگر علیه شما اجراییه چک صادر شده است
می توانید قرار توقف عملیات اجرایی را درخواست کنید بر این مبنا که چک از طریق جرم رباخواری به دست آمده است
که در این مورد، دادگاه با اخذ تامین مناسب، قرار توقف عملیات اجرایی صادر می کند.
قانون مرور زمان در رباخواری
مقصود از مرور زمان سپری شدن مدتی است که طبق قانون پس از گذشت آن مدت شخص دیگر حق اقامه شکایت را ندارد و دیگر متهم مورد تعقیب قرار نمی گیرد
و اگر حکم قطعی کیفری صادر شده باشد متوقف می گردد و دیگر اجرا نمی شود.
به عبارت دیگر هر زمان که رسیدگی به جرم یا اجرای حکم قطعی مدتی متوقف گردد یا به تعویق بیفتد آن جرم دیگر مورد رسیدگی قرار نمی گیرد
و اگر به آن رسیدگی شده است حکم قطعی اجرا نمی گردد
و در این جا است که حقوق دانان می گویند جرم مشمول مرور زمان شده است.
قانون مرور زمان در جرم رباخواری فرقی با جرایم دیگر ندارد چرا که این جرم جرمی تعزیری است و برحسب اینکه مشمول کدام یکی از مواردی باشد که مطرح کردیم مشمول مرور زمان قرار می گیرد.
توصیه می کنیم برای اطلاعات بیشتر مطلب زیر را مطالعه کنید و حتما با وکیل دادگستری مشورت کنید چرا که تشخیص این امر از مردم عادی که اطلاعات حقوقی ندارند بر نمی آید.
استثناهای ربا (حیله های شرعی فرار از رباخواری)
از قدیم در کتاب های فقهی و در عرف حیله های شرعی برای فرار از رباخواری وجود داشته است
که شاید در مواردی به شما کمک کند و در قانون نیز به موارید از آن اشاره شده است از جمله موارد زیر:
” هر گاه قرارداد ربا بین پدر و فرزند یا زن و شوهر منعقد شود یا مسلمان از کافر ربا دریافت کند مشمول مقررات این ماده نخواهد بود.”
به عبارت دیگر، این موارد جرم تلقی نمی گردد و هیچ مجازاتی ندارد.
سوال های کوتاه درباره رباخواری
رباخواری یعنی چه؟
مطابق قانون یعنی”هر نوع توافق بین دو یا چند نفر، تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن، جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و موزون معامله نماید و یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت نماید ربا محسوب می گردد.
رباخواری زندان دارد؟
بله یکی از مجازات های رباخواری شش ماه تا سه سال حبس می باشد.
ربا دهنده نیز زندان دارد؟
بله مطابق قانون مجازات های رباخوارس هم برای ربادهنده است و هم ربا گیرنده و هم واسطه میان آنها.
رباخواری جرم قابل گذشت است؟
خیر، رباخواری غیر قابل گذشت است و رضایت شخصی که شکایت می کند در عدم پیگیری شکایت توسط مقام های قضایی موثر نمی باشد.
وکیل رباخواری
اگر به دنبال وکیل متخصص در این زمینه هستید حتما از وکیل متخصص دعاوی کیفری بهره ببرید.
دفتر وکالت عدل گر در چه زمینه هایی پرونده می پذیرد؟
دفتر وکالت عدل گر با سابقه 20 ساله در زمینه دعاوی کیفری مثل خیانت در امانت،کلاهبرداری، فروش مال غیر و… و دعاوی ملکی و بانکی و تجاری و حقوقی، با تعیین وقت مشاوره قبلی پذیرای پرونده های شما عزیزان می باشد.
در نظر داشته باشید دفتر وکالت عدل گر در زمینه جرایم مربوط به مواد مخدر و دعاوی کارگر و کارفرما، هیچ گونه پرونده ای نمی پذیرد و حتی مشاوره نیز ارایه نمی دهد.
خواهش مندیم از تماس در این زمینه ها خودداری کنید.
شماره تماس های ما برای دریافت وقت مشاوره تلفنی و حضوری
021-88657789
021-58784
0998-1288800
آدرس ما: جردن-بلوار ستاری-پلاک 3- واحد 18
