ریاست شوهر بر خانواده
ریاست شوهر بر خانواده موضوع بحث امروز ما است و به سوالات شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید مطابق قانون مدنی ایران شوهر، رییس خانواده می باشد و در بسیاری از اختلاف نظرها نظر او بر زن اولویت دارد.
ریاست شوهر بر خانواده فقط در هنگام اختلاف نظرها نیست که اثر گذاری خود را نشان می دهد
بلکه در مواردی در قانون نیز اثر گذار می باشد و مواد قانونی بر این اساس و پایه نوشته شده است.
چرا شوهر رییس خانواده است
نخستین برخورد شخص با این قانون این است که می پرسد چرا باید در قانون به ریاست مرد اشاره شود و چرا اصلاً مرد باید ریاست خانواده را به عهده داشته باشد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که هر نهاد کوچک یا بزرگی برای اینکه نظم بر آن حاکم باشد و در مواقع اختلاف نظر و اختلاف سلیقه قادر به ادامه حرکت خود باشد باید رییس داشته باشد
به عنوان مثال یک اداره کوچه با ۵ کارمند را در نظر بگیرید یا یک اداره بزرگ با ۵۰۰ کارمند. در هر کدام از این اداره ها هر روز اختلافات کوچک و بزرگی پیش می آید که اگر شخصی به عنوان رییس وجود نداشته باشد که حرف آخر را بزند نظم برقرار نمی گردد و زیاد طول نمی کشد که آن سازمان یا نهاد از هم می پاشد.
مثلاً اگر تمام کارمندان بخواهند که آخر هفته ها به مرخصی بروند و هیچ رییسی وجود نداشته باشد که با مرخصی ها مخالفت یا موافقت کند بعد از مدتی کوتاه آن اداره منحل می گردد.
در خانواده که از زن و مرد و فرزندان شکل می گیرد هم باید رییسی وجود داشته باشد تا خانواده قادر به ادامه حیات خود باشد
مثلاً خانم اعتقاد دارد که بچه ها باید به فلان مدرسه خاص بروند و آقا اعتقاد دارد که نباید به فلان مدرسه خاص بروند
در این مورد اگر این اختلاف نظر ادامه دار باشد به ضرر فرزندان و خانواده می باشد و قانون برای ادامه حیات خانواده و حفظ نظم
بر آن مقرر می کند که ریاست خانواده با مرد است و در اختلاف نظرها، نظر اوست که حاکم می گردد.
حکم قانونی
البته در نظر داشته باشید که ریاست شوهر بر خانواده امری قانونی است اما بسیاری از زن و شوهرها برای اخذ تصمیمات در خانواده متکی به قانون نیستند بلکه اخلاق میان آنها حاکم می باشد
اما در نبود تفاهم اخلاقی میان زن و شوهر قانون نظر مرد را حاکم می داند
همان گونه که اشاره کردیم این حکم قانونی مبتنی بر آیه ۳۴ سوره نساء می باشد که مقرر می دارد
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا
“مردان را بر زنان تسلط و حق نگهبانی است به واسطه آن برتری که خدا برای بعضی بر بعضی مقرر داشته و هم به واسطه آنکه مردان از مال خود نفقه دهند، پس زنان شایسته مطیع شوهران و در غیبت آنان حافظ (حقوق آنها) باشند
از آن رو که خدا هم (حقوق زنان را) حفظ فرموده است.
و زنانی که از نافرمانی آنان (در حقوق همسری) بیمناکید باید نخست آنان را موعظه کنید و (اگر مطیع نشدند)
از خوابگاه آنان دوری گزینید و (اگر باز مطیع نشدند) آنان را به زدن تنبیه کنید، چنانچه اطاعت کردند
دیگر راهی بر آنها مجویید، که همانا خدا بزرگوار و عظیم الشأن است.”
آثار ریاست شوهر بر خانواده
ریاست شوهر بر خانواده نتایجی دارد که به بعضی موارد قانونی در ادامه می پردازیم.
به عنوان مثال
۱-زن با اجازه از شوهر می تواند نام خانوادگی او را به کار ببرد
۲-اقامتگاه زن همان اقامتگاه شوهر است
۳-ولایت قهری فرزندان بر عهده پدر می باشد
۴-اختیار تعیین مسکن بر عهده شوهر می باشد
۵-شوهر می تواند زن خود را از بعضی مشاغل محروم کند
شرایط منع اشتغال زن توسط شوهر
۶-تابعیت مرد ایرانی بر زن خارجی تحمیل می گردد.
۷-زن باید از شوهر در هر شرایطی تمکین کند مگر در شرایطی خاص و استثنایی که معاف از تمکین می باشد.