قرار منع تعقیب یعنی چه
از قرار در قانون تعریفی نیست فقط در ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی در ادامه ی تعریف حکم قرار مشخص می شود:
چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به طور جزیی یا کلی باشد ، حکم و در غیر این صورت ، قرار نامیده می شود.
برای صدور قرار باید طبق قانون از قبل امکان آن موجود باشد.
قرار ها بطور کلی براساس قابلیت فرجام خواهی آن ها به 2 دسته تقسیم می گردند:
نهایی و غیر نهایی.
قرار منع تعقیب یعنی چه
قرار منع تعقیب در دسته ی قرار های نهایی قرار می گیرد.
یعنی چون عمل شخص جرم نیست یا دلایل کافی برای اثبات جرم وجود ندارد یا اصلا جرم به این شخص منتسب نیست، قرار منع تعقیب از جانب دادگاه صالح برای شخص صادر خواهد شد. این قرار از براساس ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری از جمله قرار های ماهوی است:
بازپرس در صورت جرم بودن عمل ارتکابی و وجود دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار جلب به دادرسی و در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی و یا فقدان دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار منع تعقیب صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می نماید.
دادستان باید ظرف 3 روز از تاریخ وصول، تحقیقات را ملاحظه و نظر خود را به طور کتبی اعلام کند و پرونده را نزد بازپرس بازگرداند.
اگر مورد از موارد موقوفی تعقیب باشد، قرار موقوفی تعقیب صادر و وفق مقررات فوق اقدام می شود.
(قرار منع تعقیب یعنی چه)
پس این قرار در موارد ذیل صادر می گردد:
1- رفتار ارتکابی جرم نباشد.
2- رفتار ارتکابی جرم است اما دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود ندارد.
منظور از جرم نبودن عمل ارتکابی اعم از این است که عمل منتسب به متهم در هیچ کدام از قوانین جرم شناخته نشده باشد مثل عدم حضور فروشنده در روز مقرر در دفتر اسناد رسمی برای تنظیم سند انتقال مورد معامله، فرض دیگر قرار منع تعقیب جایی است که دلیل کافی بر انتساب جرم به متهم وجود ندارد
مثل موردی که بعد از طرح شکایت قتل عمدی علیه شخصی معین، تحقیقات نشان بدهد که قتل واقع است اما متهم، مرتکب این قتل نیست.
مهم:
در صورت صدور قرار منع تعقیب از جانب بازپرس یا دادیار، دادستان هم باید با آن موافقت کند
اما در مواردی ممکن است دادستان با آن موافق نباشد که در این صورت اگر قرار از سوی دادیار صادر شود به ناچار مکلف است از نظر دادستان پیروی کند و از نظرش مبنی بر منع تعقیب عدول نماید و به تعقیب متهم ادامه بدهد.
اما در صورتی که این قرار از سوی بازپرس صادر شود و دادستان با آن مخالف باشد برای حل اختلاف بین نظر آن دو دادگاه تصمیم گیری می کند.
در این حال چنانچه نظر دادگاه مبنی بر ادامه تعقیب باشد بازپرس مکلف به ادامه تعقیب خواهد بود.
روش اعتراض به قرار منع تعقیب
طبق قانون شاکی حق دارد که به قرار منع تعقیب بازپرس اعتراض کند
در قانون برای اعتراض به قرار منع تعقیب مهلت هایی وجود دارد که در صورت عدم رعایت این مهلت ها امکان دارد که حق شما ضایع شود.
مهلت اعتراض به قرار منع تعقیب برای اشخاصی که در ایران اقامت دارند 10 روز از تاریخ ابلاغ و برای اشخاص مقیم خارج کشور یک ماه از تاریخ ابلاغ می باشد.
اعتراض به دادگاه صالح ارجاع می شود و دادگاه در این مورد تصمیم گیرنده نهایی است.
مرجع صالح رسیدگی به به قرار منع تعقیب
مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراض، همان دادگاهیست که صلاحیت رسیدگی به جرم اصلی را برعهده دارد.
روند رسیدگی دادگاه به اعتراض به قرار منع تعقیب
مبحث قرار منع تعقیب یعنی چه را با بحث روند رسیدگی دادگاه به اعتراض به قرار منع تعقیب به پایان می رسانیم.
بعد از وصول پرونده به دادگاه صالح در وقت فوق العاده قاضی اقدام به تصمیم گیری می نماید.
اگر دادگاه اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب را مستدل و مستند دانست قرار منع تعقیب را نقض می کند و قرار جلب به دادرسی صادر می نماید
و بازپرس مجدد متهم را احضار و تفهیم اتهام می کند و از او آخرین دفاعش را می گیرد و
سپس تامین مناسب برایش مقرر می کند.
در صورتی که دادگاه تحقیقات دادسرا را کامل نداند
قرار منع تعقیب را نقض نخواهد کرد اما می تواند اقدام به تکمیل تحقیقات کند یا تکمیل تحقیقات را از دادسرا درخواست کند.
در این صورت در تصمیم دادگاه به صراحت قید می شود که مواردی ناقص است و دادسرا باید نسبت به تکمیل آن ها اقدام کند
در این صورت دادسرا تحقیقات را تکمیل می کند و مجدد پرونده را به دادگاه ارسال می کند.