مقررات قسم خوردن در دادگاه
مقررات قسم خوردن در دادگاه موضوع بحث امروز ما است و به سوال های شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
1-چطور می توانم اثبات کنم که طرف مقابل قسم دروغ خورده است؟
2-چطور می توانم قسم دروغ را باطل کنم؟
3-نحوه رسیدگی به جرم قسم دروغ چگونه می باشد؟
4-قسم خوردن در دادسرا و دادگاه چگونه می باشد؟
در ادامه همراه ما باشید تا تمام اطلاعاتی که راجع به قسم خوردن در دادگاه نیاز دارید را در اختیار شما قرار بدهیم.
ایرانی ها زیاد قسم می خورند!
شاید بیراه نباشد که ادعا کنیم ایرانی ها مردمانی هستند که زیاد سوگند می خورند.
جیمز موریه نویسنده سرگذشت حاجی بابای اصفهانی در فصلی از کتاب که مربوط به دوره قاجار است در مورد رفتارهای ایرانیان می گوید
“مگر قسم های ایشان را نبینید؟سخن راست را چه احتیاج به قسم است؟ به جان تو، به جان خودم، به مرگ اولادم، به روح پدر و مادرم، به شاه، به جقه شاه، به مرگ تو، به ریش تو، به سلام و علیک، به نان و نمک، به پیغمبر، به اجداد طاهرین پیغمبر، به قبله، به قرآن، به حسن، به حسین، به چهارده معصوم، به دوازده امام، از اصطلاحات سوگند ایرانیان است”
شاید کمتر روزی باشد که در خیابان های ایران رفت و آمد داشته باشیم
اما صدای شخصی را نشنویم که با سوگند و قسم در صدد اثبات ادعای خود است.
تصور مردم از قسم
اکثر مردم همسو با این عرف چندین ساله که در جانمان ریشه دوانده است گمان می کنند وقتی به دادگاه می روند هم می توانند تمام ادعاهای خود را با قسم خوردن اثبات کنند
و مکرر نزد قاضی سوگند می خورند یا آمادگی خود را برای قسم خوردن به قاضی اعلام می کنند
غافل از اینکه قسم خوردن در دادگاه هر ادعایی را ثابت نمی کند و قسم خوردن بسیاری اوقات بیهوده است
و قاضی مطابق قانون حتی اگر بخواهد هم نمی تواند به قسم خوردن شما توجه کند.
حتی شاید قسم خوردن های مکرر اشخاص در ذهن قاضی که روزانه قسم های دروغ زیادی می شنود جلوه خوبی نداشته باشد چرا که از قدیم گفته اند
“راستان را حاجت سوگند نیست”
با این مقدمه شاید برای شما جالب توجه باشد که بدانید قانون گذار در چه مواردی اجازه استفاده از قسم و سوگند را برای اثبات ادعا می دهد.
در ادامه همراه ما باشید تا بعد از تعریف سوگند ( قسم) به ارزش سوگند در نظر قانون گذار در دعاوی حقوقی و کیفری بپردازیم.
تعریف قسم ( سوگند)
مقررات قسم خوردن در دادگاه را با تعریف سوگند ادامه می دهیم.
قسم یا سوگند یعنی شخصی خداوند کریم و متعال را بر راستی سخنان خود گواه می گیرد.
قاعدتاً در هیچ نظام حقوقی نباید صرف حرف اشخاص به نفع آنها اثبات کننده چیزی باشد اما در جامعه دینی این امر مبتنی بر جنبه دینی و اعتقادات اشخاص می باشد
چرا که قاعدتاً اشخاص مذهبی برای قسم احترام خاصی قائل هستند
و ترس عقوبتی که از سوگند دروغ دارند مانع از آن می شود که دست روی کلام خداوند بگذارند و به دروغ قسم بخورند.
در نظر داشته باشید که یکی از صفات خداوند منتقم می باشد و افراد مقید به مذهب از بیم کیفر خداوند منتقم دست به این عمل نمی زنند.
حتی در گذشته افرادی که بسیار مقید و متعهد بودند ولو اگر حق به جانب شان بود اقدام به سوگند خوردن نمی کردند.
هم راستا با تزلزل ایمان در میان مردم و سکولار شدن حکومت ها، از ارزش سوگند در اثبات ادعاها نیز کاسته شد.
قانون ایران قبل از وقوع انقلاب اسلامی به این محدودیت پای بند بود
اما بعد از وقوع انقلاب اسلامی ارزش سوگند به آن بازگردانده شد.
سوگند دروغ
قسم دروغ نه تنها به لحاظ اخلاقی مکروه و زشت و ناپسند است بلکه به لحاظ قانونی نیز قابل مجازات است.
ماده 649 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در این مورد مجازات سختی را پیش بینی کرده است.
“هر کس در دعوای حقوقی یا جزائی که قسم متوجه او شده باشد سوگند دروغ یاد نماید به شش ماه تا دو سال حبس محکوم خواهد‌شد.”
سوگند در امور حقوقی و کیفری
هم در دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری سوگند به عنوان یکی از دلایل اثبات ادعا پیش بینی شده است.
منظور از دعاوی حقوقی، دعاوی خصوصی میان مردم همچون قرارداد و نقض عهد و ازدواج و طلاق و معاملات می باشد اما مقصود از دعاوی کیفری دعاوی است که جرم می باشند
و در صورت اثبات آن، متهم به زندان یا شلاق یا جزای نقدی یا محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم می گردد.
در ادامه همراه ما باشید تا با نقش قسم در دعاوی حقوقی و کیفری آشنا بشوید.
سوگند در امور حقوقی ( مدنی)
در قانون آیین دادرسی مدنی 3 دسته سوگند پیش بینی شده است و فقط در این 3 دسته است که قسم خوردن مورد قبول قانون گذار قرار گرفته است.
در غیر از این 3 مورد سوگند ( قسم) جایگاه حقوقی ندارد و قاضی در صدور رای به آن توجه نمی کند.
۱-سوگند بتی یا قاطع دعوا
۲-سوگند تکمیلی
۳-سوگند استظهاری
سوگند بتی
“در دعاوی که به شهادت شهود قابل اثبات است مدعی میتواند حکم به دعوی خود را که مورد انکار مدعی‌علیه است منوط به قسم او نماید.”
قاعدتاً اگر شخصی دلیلی بر اثبات ادعای خود ندارد باید ادعای او رد شود اما قانون گذار به او یک امتیاز می دهد.
این امتیاز چیست؟
تقاضای سوگند از طرف مقابل.
در این هنگام امکان وقوع 3 اتفاق وجود دارد.
طرف مقابل قسم یاد می کند: اگر طرف مقابل که از او درخواست قسم می شود سوگند بخورد دعوای خواهان رد می گردد
طرف مقابل قسم نمی خورد و قسم را به خواهان رد می کند: در این حالت اگر خواهان قسم بخورد ادعایش اثبات می شود و حکم به ضرر طرف مقابل صادر می شود.
نکول سوگند ( اگر بخواهیم ساده توضیح بدهیم یعنی شخص طفره می رود. نه قسم می خورد و نه قسم را به طرف مقابل رد می کند)
در این حالت نیز دادگاه به نفع طرف مقابل حکم می دهد چرا که طفره رفتن شخص نشانه ای از اقرار به حق طرف مقابل دانسته می شود.
این سوگند مقررات بسیار پیچیده و خاصی دارد که متاسفانه حتی بعضاً وکلا از جزییات آن بی اطلاع می باشند
اگر در معرض چنین سوگندی هستید حتما از مشورت وکیل باتجربه استفاده کنید.
به سوال های زیر توجه کنید تا بدانید چقدر جزییات در مورد این سوگند مطرح می باشد.
-آیا در پاسخ قاضی و درخواست سوگند می توانیم درخواست مهلت کنیم تا به جوانب قضیه فکر کنیم؟
-اگر در جلسه ای که برای ادای سوگند برقرار شده است حاضر نشویم چه می شود؟
-اگر علت طفره رفتن شخص از ادای سوگند بی اعتقادی به خداوند و باور به سایر نیروهای مابعد الطبیعه باشد دادگاه چه می کند؟
-سوگند خوردن در دادگاه چه تشریفاتی دارد؟
سوگند تکمیلی
گاهی اوقات از جانب اشخاص دلایل ناقصی برای اثبات ادعا ارایه می شود در این موارد سوگند می تواند نقش تکمیل کننده داشته باشد
به عنوان مثال شخص باید برای اثبات ادعایی دو شاهد مرد بیاورد اما فقط یک شاهد مرد دارد در این مورد قانون گذار اجازه می دهد که ادعای او با یک شاهد و سوگند به اثبات برسد.
در واقع همان گونه که از اسم این سوگند بر می آید این سوگند تکمیل کننده سایر دلایل است.
به عبارت دیگر و مطابق قانون
“در کلیه دعاوی مالی که به هر علت و سببی به ذمه تعلق می‌گیرد از قبیل قرض، ثمن معامله، مال الاجاره، دیه جنایات، مهریه، نفقه، ضمان به تلف یا اتلاف، همچنین دعاوی که مقصود از آن مال است از قبیل بیع، صلح، اجاره، هبه، وصیت به نفع مدعی، جنایت خطائی و شبه عمد موجب دیه، چنانچه برای خواهان امکان اقامه بینه شرعی نباشد میتواند با معرفی یک گواه مرد یا دو گواه زن به ضمیمه یک سوگند ادعای خود را اثبات کند.
در موارد مذکور در این ماده ابتدا گواه واجد شرایط، شهادت می‌دهد سپس سوگند توسط خواهان اداء می‌شود.”
در دعوایی که علیه شخص متوفی مطرح می کنید حتی اگر کامل ترین دلایل را دارید باید سوگند هم بخورید
سوگند استظهاری
شاید جالب باشد که بدانید،گاهی اوقات هیچ نقصی به دلایل شما وارد نیست و اتفاقاً شاید دلایل شما بسیار کامل باشند اما قانون گذار از شما مطالبه سوگند می کند.
کجا؟
جایی که دعوای شما دعوای بر میت است.
به عبارات قانون توجه کنید.
“در دعوای بر میت پس از اقامه بینه، سوگند خواهان نیز لازم است و در صورت امتناع از سوگند، حق وی ساقط می‌شود.”
بالاخره مرده دستش از دنیا کوتاه است و قانون گذار عالم به این نکته توجه می کند.
تا حدی این امر مورد توجه قانون گذار بوده است که اگر تمام دلایل شخص کامل باشد اما از ادای سوگند خودداری کند حقش ساقط می شود.
چگونه در برابر شهادت دروغ از خودمان دفاع کنیم
سوگند در دعاوی کیفری
مقررات قسم خوردن در دادگاه را با سوگند در دادگاه کیفری ادامه می دهیم.
مجازات های مقرر در قانون مجازات اسلامی 4 دسته می باشد
در زیر این دست بندی و تعاریف قانونی را مشاهده می فرمایید.
1-حد (حد مجازاتی است که موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس، تعیین شده است.)
2- قصاص (قصاص مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضاء و منافع است)
3- دیه (دیه اعم از مقدر و غیرمقدر، مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایت غیرعمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد به موجب قانون مقرر می‌شود.)
4- تعزیر ( تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می‌گردد.)
حال در کدام دسته از این مجازات ها سوگند مورد قبول قانون گذار است؟
قانون گذار به صراحت به این سوال پاسخ می دهد.
حدود و تعزیرات با سوگند نه نفی می شوند و نه اثبات اما قصاص و دیه و ارش و ضرر و زیان ناشی از جرایم با سوگند اثبات می شود.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید قسم خوردن در بعضی مواقع حتی قتل عمد و صدمات بدنی را اثبات می کند که به این مورد در قانون قسامه می گویند که در صورت وجود لوث( ظن شدید) به اجرا درمی آید
در فیلم سینمایی قسم به کارگردانی محسن تنابنده در سال 1397 به این امر پرداخته شد
“راضیه (با بازی مهناز افشار) بیش از سی تن از فک و فامیل و قوم و خویش‌های خود را جمع کرده تا به آخرین دادگاه قتل خواهرش ببرد.
راضیه می‌خواهد تمامی این چند ده نفر در این دادگاه قسم بخورند و عمل قسامه را اجرا کنند؛ عملی که در قانون مجازات اسلامی تعریف شده
و برای زمانیست که یک پرونده بعد از مدتها تحقیق و تفحص به جایی نمی‌رسد اما لوث وجود دارد( یعنی قراینی که سبب ظن قاضی به ارتکاب جرم می گردد) در آن صورت شاکی میتواند با قسم ۵۰ نفر شاهد ثابت کند که متهم مرتکب قتل عمد شده است.”
در مواردی که اعضاء و منافع بدن صدمه دیده اند نیز قسامه مورد قبول قانون گذار است و ادعای شاکی را ثابت می کند اما تعداد قسم هایی که باید یاد شود کمتر می باشد.
به عنوان مثال اگر دیه جرمی که اتفاق افتاده دیه کامل باشد شاکی باید شش قسم بخورد و اگر دیه جنایتی که اتفاق افتاده است پنج ششم دیه کامل باشد شاکی باید پنج قسم بخورد.
یکی از مواردی که به تجربه مشاهده شده است که بازپرس و دادیار حرف شاکی را قبول می کند و در صورت وجود لوث به قسامه استناد می کنند مواردی است که زن از شوهرش به علت ضرب و جرح عمدی شکایت می کند
و قاعدتاً چون این موارد در کنج منزل اتفاق می افتد زن دلیلی برای ارایه ندارد
و فقط نامه پزشکی قانونی و اختلافات طرفین در ذهن بازپرس یا دادیار این شک را به وجود می آورد که مرد، همسرش را کتک زده است و به این علت با قسم زن، ادعا علیه مرد اثبات می گردد.
چگونه قسم دروغ را اثبات کنم
برای اثبات قسم دروغ می توانید از تمامی راه حل های معقول و قانونی برای کذب حرف طرف مقابل استفاده کنید به عنوان مثال شخصی ادعا می کند که دیگری به او صدمه بدنی وارد کرده است
اما دوربین مدار بسته خلاف این حرف را نشان می دهد
یا شاهدان حاضر در صحنه شهادت می دهند که چنین اتفاقی نیفتاده است یا گواهی پزشکی قانونی نشان می دهد که ضربه ها در اثر خودزنی اتفاق افتاده است.
نحوه رسیدگی به جرم قسم دروغ
اگر قصد شکایت از قسم دروغ طرف مقابل تان را دارید باید شکواییه ای تحت این عنوان به دفاتر خدمات قضایی بدهید اما اگر وکیل دارید نیازی به مراجعه به دفاتر خدمات قضایی نمی باشد
شکواییه شما برای انجام تحقیقات مقدماتی به دادسرا ارجاع می گردد و اگر دلایل شکایت شما قوی باشد قرار جلب به دادرسی و متعاقباً کیفرخواست صادر می گردد و سپس پرونده به دادگاه ارسال می شود.
اما اگر دلایل شکایت شما ضعیف باشد بازپرس یا دادیار، قرار منع تعقیب صادر خواهند کرد.
یک نکته مهم را در نظر داشته باشید، اگر در پرونده ای که با قسم دروغ همراه بوده است حکم به ضرر شما صادر شده بعد از گرفتن حکم قسم دروغ باید اعاده دادرسی انجام بدهید
تا دادگاه با توجه به مدرک جدیدی که به دست آورده اید در حکم قبلی تجدیدنظر کند.
اگر قسم دروغ ثابت شود شما می توانید از حکمی که به ضرر شما است تقاضای اعاده دادرسی کنید
سوال های کوتاه
مجازات قسم دروغ چیست
6 ماه تا 2 سال حبس
چگونه اثبات کنم که طرف مقابل قسم دروغ می خورد
با استفاده از تمامی ظرفیت های قانونی که قانون گذار در اختیار شما قرار می دهد که در متن به طور کامل به آن اشاره کردیم.
در چه مواردی می توانیم قسم بخوریم؟
همان گونه که در متن اشاره کردیم برعکس آنچه مردم فکر می کنند همه جا امکان قسم خوردن وجود ندارد و فقط در موارد محدودی که در قانون پیش بینی شده است چنین امکانی وجود دارد.
دفتر وکالت عدل گر در چه زمینه هایی پرونده می پذیرد؟
دفتر وکالت عدل گر با سابقه 20 ساله در زمینه دعاوی کیفری مثل خیانت در امانت،کلاهبرداری، فروش مال غیر و… و دعاوی ملکی و بانکی و تجاری و حقوقی، با تعیین وقت مشاوره قبلی پذیرای پرونده های شما عزیزان می باشد.
در نظر داشته باشید دفتر وکالت عدل گر در زمینه جرایم مربوط به مواد مخدر و دعاوی کارگر و کارفرما، هیچ گونه پرونده ای نمی پذیرد و حتی مشاوره نیز ارایه نمی دهد.
خواهش مندیم از تماس در این زمینه ها خودداری کنید.
شماره تماس های ما برای دریافت وقت مشاوره تلفنی و حضوری
021-88657789
021-58784
0998-1288800
