منظور از سکه قلب چیست؟

منظور از سکه قلب این است که شخصی اقدام به ساختن سکه نماید .  براساس مواد 518 تا 520 تعزیرات قانونگذار به جرم انگاری « ساختن سکه تقلبی » یا به عبارتی قلب سکه ،« ترویج سکه قلب»  ، « تخدیش سکه قلب در خصوص مسکوکات طلا یا نقره ایرانی » و نیز « داخل کشور نمودن سکه قلب یا سکه مخدوش» پرداخته است . ساختن سکه تقلبی هم در مورد سکه های طلا و نقره  مانند سکه های بهار آزادی که از طلا ساخته می شود )و هم در مورد سکه های غیر طلا و نقره  مانند سکه های 5000 ریالی جرم است . در حالی که جرم تخدیش نمودن سکه فقط در خصوص مسکوکات طلا یا نقره اعم از ایرانی یا خارجی است که به قصد تقلب باشد .

در چه صورتی جرم قلب سکه محقق می شود؟

نکته مهم در خصوص تحقق جرم قلب سکه  شبیه بودن سکه ساخته شده به سکه ای اصلی می باشد و  مقصود از این شباهت ، نوعی شباهت ظاهری است که بیننده عادی وقتی آن را  در نگاه اول می بیند آن را شبیه سکه اصلی بداند. بنابراین در تحقق این جرم  قصد تقلب سازنده و شباهت ظاهری لازم و کافی است . پس اگر سکه ای در ظاهر شبیه سکه اصلی باشد می توانیم  بگوییم جرم « قلب سکه » محقق است حتی اگر اشخاص متخصص بتواند تقلبی بودن سکه را تشخیص دهند.

در صورتی که سکه ساخته شده شبیه سکه  اصلی نباشد ولی سازنده سکه بتواند شخصی را فریب دهد جرم قلب سکه محقق نمی شود. زیرا امکان اشتباه افتادن افراد با معیار نوعی سنجیده می شود ( نه شخصی) مثلا اگر شخصی سکه بهار آزادی را به رنگ آبی بسازد چون سکه ساخته شده شبیه سکه اصلی نیست جرم قلب سکه محقق نمی شود حتی اگر در عمل شخص یا اشخاصی به دلیل نا آشنایی با سکه بهار آزادی فریب بخورند.

به تصریح ماده 518 قلب سکه طلا و نقره به شرطی جرم  است که مورد معامله واقع شود و منظور از مورد معامله واقع شدن این است که این سکه ها به سهولت در بازار قابل دسترسی برای افراد عادی باشد (مانند سکه های بهار آزادی و سکه های پهلوی ) بنابراین با ساختن  سکه طلا و نقره مربوط به زمان های قبل از حکومت پهلوی مانند قاجاریه و افشاریه و… ) جرم موضوع ماده 518 محقق نمی شود.

آیا قلب سکه های طلا و نقره خارجی جرم است ؟

ساختن سکه های طلا و نقره خارجی در صورتی جرم است که در بازار ایران مورد معامله واقع شود و صرف مورد معامله واقع شدن در کشور خارجی باعث تحقق جرم نیست.

آیا قلب سکه های غیر از طلا و نقره جرم است ؟

با توجه به ماده 520 تعزیرات سکه های غیر از طلا و نقره در صورتی جرم است که رایج باشد . مقصود از رایج بودن این است که به عنوان پول قانونی یک کشور باشند بنابراین ساختن سکه های غیر از طلا و نقره ای که هم اکنون پول قانونی کشور نیستند باعث تحقق جرم ماده 520 نمی شود.

همچنین ساختن سکه های قدیمی طلا و نقره که مورد معامله واقع نمی شود یا سکه های غیر طلا  و نقره که رایج نیستند هرچند باعث تحقق جرم قلب سکه نیست اما در صورت وجود سایر شرایط باعث تحقق جرم ساختن نمونه تقلبی اثر تاریخی و فرهنگی بر اساس ماده 566 خواهد بود.

جرم تخدیش سکه :

منظور از تخدیش سکه این است که شخصی مقداری از سکه را جدا کنیم تا مقدار جدا شده را مورد استفاده قرار دهد یا بفروشد . تخدیش سکه فقط  در مورد سکه های طلا و نقره جرم انگاری شده و تخدیش سکه های غیر از طلا و نقره را شامل نمی شود. برای تحقق این جرم باید سکه اصلی بر جای بماند  و شباهت ظاهری آن نیز حفظ شود .

بنابراین اگر شخصی سکه ای را ذوب کند به دلیل اینکه در حالت دیگر سکه ای باقی نمی ماند  . یا سکه را نصف کند به دلیل اینکه شباهت ظاهری سکه از بین میرود جرم تخدیش سکه محقق نمی شود.

جرم تخدیش سکه فقط  در سکه های طلا و نقره ای که مورد معامله واقع می شود به سهولت در بازار  قابل دسترسی است جرم است و نه در سایر سکه های طلا و نقره . همچنین در صورتی که فردی اقدام به تخدیش سکه طلا یا نقره ای که از قبل مورد تخدیش قرار گرفته بوده را مورد تخدیش مجدد قرار دهد جرم تخدیش سکه محقق نمی شود

جرم ترویج سکه قلب:

منظور از ترویج سکه این است شخصی با علم به فساد ( تقلبی یا مخدوش بودن ) سکه آن را به جریان بیندازد مثلا سکه را بخرد یا بفروشد یا به دیگری هدیه دهد یا در مقابل کالایی که خریده است به فروشنده سکه تقلبی بدهد. که در این صورت ترویج سکه در هر سه حالت مذکور ( سکه طلا و نقره تقلبی ، سکه طلا و نقره مخدوش، سکه های غیر از طلا و نقره تقلبی ) جرم خواهد بود.

نکته مهم در خصوص این جرم که باید گفت : عبارت از این است که اخذ عوض در مقابل سکه شرط تحقق جرم نیست . مثلا اگر شخصی سکه تقلبی یا مخدوش را به یک فقیر صدقه بدهد جرم ترویج سکه محقق است . البته  در صورت اخذ عوض در صورت وجود سایر شرایط لازم علاوه بر جرم ترویج سکه جرم کلاهبرداری نیز خواهد بود.

علم و جهل  گیرنده ی سکه تاثیری در تحقق این جرم نخواهد داشت و در هر حال جرم محقق است . بنابراین به عنوان مثال اگر کوروش سکه قلب یا مخدوش را به داریوش بدهد مرتکب جرم ترویج سکه شده است چه داریوش  نسبت به تقلبی یا مخدوش بودن سکه آگاهی داشته باشد یا نداشته باشد.

جرم وارد کردن سکه :

وارد کردن سکه در هر سه حالت مذکور ( سکه های طلا و نقره تقلبی ،سکه های غیر از طلا و نقره تقلبی ،سکه های طلا و نقره مخدوش ) جرم است . و وارد کننده سکه در هر حال  قابل مجازات است اعم از اینکه خود وارد کننده سازنده سکه باشد یا دیگری و اعم از اینکه سکه در خارج ساخته شده باشد یا ابتدا در داخل کشور ساخته شده و سپس به خارج کشور رفته و دوباره وارد شود .

البته صرف وارد کرده باعث تحقق جرم خواهد وبد  حتی اگر پس از وارد کردن سکه وارد کننده نسبت به ترویج سکه اقدام نکند. وارد کردن سکه به معنای گذشتن سکه از گمرک نیست بلکه همین که سکه وارد قلمرو کشور اعم از قلمرو زمینی دریایی یا هوایی شود جرم محقق است.

نتیجه:

اینکه هر گاه چهار جرم فوق ( قلب سکه ، ترویج سکه قلب ،تخدیش سکه طلا و نقره ،داخل کشور نمودن سکه ) علاوه بر سکه های داخلی در مورد سکه های خارجی نیز جرم انگاری شده است . اگر چه فقط در ماده 519 به قصد تقلب  اشاره شده است اما در تمامی جرایم مذکور در مواد 818 تا 520 ( قلب سکه ، ترویج سکه قلب ،تخدیش سکه طلا و نقره ،داخل کشور نمودن سکه ) قصد تقلب ضروری است .

مقصود از قصد تقلب  این است که مرتکب با حیله و فریب ،اشخاصی اعم از حقیقی یا حقوقی و از جمله دولت را متضرر سازد بنابراین کسی که برای شوخی یا آزمایشی اعم از تزیین یا ویترینو…. اقدام  به انجام موارد مذکور نماید مجرم نیست