احاله چیست؟
گاهی به علت بعضی مصالح اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فردی، امنیتی و همینطور به منظور رسیدگی های دقیق تر و بهتر، یک پرونده به دادگاه صلاحیت دار هم عرض آن ارجاع می شود.
احاله به عنوان ابزارییست که می تواند در صدور احکام عادلانه و منصفانه از طرف دادگاه بسیار تأثیرگذار باشد
و از صدور احکام اشتباه و غیرعادلانه جلوگیری می نماید.
در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری، قانون گذار، انواع صلاحیت در دادگاه های حقوقی و کیفری را پیش بینی کرد
و آن را به صلاحیت ذاتی و صلاحیت نسبی، تقسیم نمود.
هر دادگاهی ، فقط می تواند، به دعاوی در صلاحیت خود، رسیدگی کند، مگر این که، موارد استثنا مورد نظر قانون گذار، وجود داشته باشد.
احاله چیست؟
در لغت به معنی ارجاع، انتقال و واگذاری امری بر عهده ی دیگری است.
طبق مبانی حقوقی احاله به معنای ارجاع پرونده از دادگاه صالح به دادگاه صالح هم عرض آن می باشد.
برای تغییر حوزه ی قضایی پرونده، بایستی دلایل موجه قانونی وجود داشته باشد و از آن جایی که این مورد یک استثنای قانونی است،
استفاده از آن محدود است. اصطلاح حقوقی احاله برای اولین بار در سال 1313 وارد قانون مدنی ایران شد.
نکات مهم در خصوص احاله
در رابطه با احاله ی پرونده ممکن است رسیدگی به یک پرونده به دادگاه هم عرض آن واگذار بشود
که از نظر قانونی صالح است، اما فاقد صلاحیت محلی می باشد. چنین امری مغایرت قانونی ندارد و ممکن است.
صلاحیت هر دو حوزه ی قضایی در زمینه ی رسیدگی به پرونده ضروری است.
برای مثال: در صورتی که پرونده ای از دادگاه کیفری یک حوزه ی قضایی به حوزه ی قضایی دیگری ارجاع شود،
حتما باید در دادگاه کیفری هم عرض آن مورد رسیدگی قرار گیرد.
درخواست احاله با کیست؟
درخواست احاله را دادستان یا رئیس حوزه قضایی مبدأ انجام می دهد.
البته که باید موافقت شعبه اول دادگاه تجدید نظر استان و دیوان عالی کشور را هم داشته باشد.
نکته مهم این است که جرایمی که در صلاحیت سامانه قضایی نیروهای مسلح است
باید دادستان نظامی یا رئیس سازمان قضایی استان احاله را با موافقت رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح انجام بدهد.
همچنین پرونده هایی که در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح هستند
به خاطر حفظ امنیت عمومی رئیس سازمان قضایی مذکور می تواند پرونده را به حوزه قضایی دیگر احاله دهد و نیازی به موافقت دیگر مراجع ندارد.
نتیجه گیری
احاله در لغت به معنای انتقال و ارجاع دادن می باشد.
و در اصطلاح حقوقی به معنای این است که دادگاهی به جز دادگاهی که جرم در حوزه آن واقع گردید،
صلاحیت بهتری برای رسیدگی به آن جرم دارد.
طبق ماده 419 قانون آیین دادرسی مدنی، احاله در دو حالت اتفاق می افتد:
1- متهم یا بیشتر متهمان در حوزه دادگاه دیگری اقامت دارند.
2- محل وقوع جرم از دادگاه صالح دور است. طوریکه دادگاه دیگری به علت نزدیک بودن به محل وقوع آن، آسان تر بتواند به موضوع رسیدگی نماید.
البته به این نکته نیز توجه کنید که احاله پرونده نباید به کیفیتی باشد که موجب عسر و حرج شاکی یا مدعی خصوصی بشود.
