سند دستدارمی یا کارافه چیست؟
دستدارمی از جمله حقوقی است که به اراضی مرتبط است،و از تاسیساتی می باشد که به طور مستقیم,
از عرف و عادت ناظر بر روابط حقوقی مالک و زارع در زمین زراعی اتخاذ شده است.
این معنا و مفهوم عرفی در بعضی قوانین به طور صریح یا ضمنی مورد شناسایی و تایید قرار دراد و در رویه قضایی
هم آرای متعددی در این خصوص و در مورد تایید آن موجود است.
توضیحات مربوط به سند دستدارمی یا کارافه:
این زمین ها از طرف مالک به مدت معیتی به شخص اجاره می شود و پس از این که اجاره اول دریافت شود
شخص مستاجر می تواند آن را به دیگری منتقل کند البته تا زمان انقضای مدت اجاره اول،
در واقع چه چیزی واگذار می شود؟ حق کارافه و یا دستدارمی است که منتقل می گردد.
تماس با ما
021-58784
آیا سند دستدارمی در قانون تعریف مشخص دارد؟
خیر و درست است که در قانون تعریف مشخصی ندارد لکن در ماده 74 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 موجود است
و در مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی در زمان تصویب این قانون مورد توضیح واقع شد که
حق دستدارمی حقی است جدا از مالکیت که برای متصرف ملک ایجاد می شود.
به عبارت دیگر عمل متصرف در صورتی زمینه تحقق حق دستدارمی می شود
که منجر به احیای زمین و به تبع آن افزایش ارزش ملک گردد و معمولا مبنای تشخیص آن عرف است.
نکته اول:
حق دستدارمی تاسیس عرفی است که اختصاص به مناطق شما کشور دارد و خصوصا در مازندران معمول می باشد.
و از حقوق مرتبط به اراضی و ماخوذ از عرف و عادت ناظر بر رابطه ی حقوقی مالک و زارع در زمین زراعی می باشد.
که به تبع تصرفات مستمر و طولانی زارع در ملک دیگری همراه با کار و فعالیت و با ایجاد مرغوبیت و یا ابقای مرغوبیت سابق
و در اثر اذن مالک ، ایجاد می شود.
خواه این حق در عقد تصریح گردد و یا به عنوان شرط ضمنی از قرارداد استنباط گردد که با پایان رسیدن مدت تصرف
و تخلیه ملک مالک باید مبلغی به زارع پرداخت نماید، شبیه آنچه که در املاک تجاری از حق کسب یا پیشه یا تجارت بحث می گردد.
نکته دوم:
قانون خاص و مدونی در خصوص حقوق زارعین و مصادیق آن وجود ندارد و مقرراتی که در این زمینه وضع گردیده
صرفا مبین این عرف مسلم است که هر گاه زارع یا عاملی در ملکی اقدام به فعالیت و عمل زراعی نماید ، بدین نحو که ملکی مخروب و ناآباد را معد قابل بهره برداری گرداند و نهایتا با استمرار در فعالیت زراعی آن را قابل بهره برداری کند ، حق مکتسبه ای برای زارع ایجاد می شود ، که مطابق قانون و عرف ، محترم و برای زارع حق ادامه تصرف برای کشت و زرع ویا به عبارتی دیگر حق اولویت یا تقدم در بهره برداری از زمین ایجاد می گردد.
نکته سوم:
مهمترین و اصلی ترین عامل برای ایجاد حق دستدارمی عمل زارع است.
در واقع نیروی کار انسانی از مهمترین عوامل زراعت و کشاورزی محسوب می گردد و به وسیله ی همین عامل است که
عوامل دیگر بهره برداری می شوند.
لذت زارع کسی است که عمل او زراعت است یا به عبارتی دیگر طبق بند 4 ماده 1 قانون اصلاحات ارضی ، زارع کسی است که
مالک زمین نیست و در زمین متعلق به دیگری کشاورزی می کند و مقداری از محصول را به صورت نقدی یا جنسی به مالک می دهد.
نکته چهارم:
پرداخت حق دستدارمی ، یکی از وظایف اصلی و قانونی ملک است.
طبق تبصره 2 ماده 22 قانون اصلاحات ارضی مصوب 1339/2/26 ملک مفروزی که در اختیار مالک باقی می ماند
فقط مالک می تواند به نحوی که موجب ازدیاد در آمد شود ، اقدام نماید و چنان چه مایل باشد ، می تواند با توافق زارعین آن محل یا در صورت عدم توافق با نظر هیات حل اختلاف کشاورزان ، حق مذبور را خریداری نماید. لذا مالک زمانی می تواند ملک را در تصرف خویش در آورد که حقوق زارع را کامل پرداخت کند.
نکته پنجم:
واگذاری حق کارافه یا دستدارمی که در اصل در خصوص کشت و زرع می باشد از طرف مالک به دیگری در عرف محل ، اگر بدون ذکر مدت و و به طور مطلق با دریافت وجه مورد توافق باشد، نظر به ماده 10 قانون مدنی قرارداد مذکور بین طرفین و قائم مقام قانونی آن ها نافذ و لازم الاجراست و لذا نه مالک و نه وراث او حق استرداد زمین مورد کشت و زرع را لز منتقل الیه یا وراث او نخواهند داشت.
