سوگند بتی چیست؟
زمان صحبت از دلایل اثبات دعوا در حقوق ، از سوگند به عنوان یکی از مهم ترین این ادله صحبت به میان میاید .
سوگند را می توان به اقسام و انواع متفاوتی تقسیم بندی کرد که در تقسیم بندی مرسومی که از انواع سوگند قضایی در حقوق مطرح است ، انواع سوگند حقوقی در آیین دادرسی مدنی را می توان شامل سوگند بتی یا قاطع دعوا ، سوگند تکمیلی و سوگند استظهاری دانست که هر کدام از آن ها احکام خاص خود را دارند و در شرایط متفاوتی موضوعیت می یابند .
به لحاظ مفهوم سوگند قاطع دعوا به سوگندی می گوییم که خواهان برای اثبات ادعای خود دلیلی ندارد
و طرف مقابل منکر ادعای خواهان باشد که در این حالت تکلیف سرنوشت دعوا توسط سوگند مشخص می شود و به دلیل این که فقط با سوگند یک ادعا ثابت یا ساقط می شود ، به آن سوگند قاطع دعوا نیز گویند .
از این جهت در این مطلب قصد داریم اول به بررسی مفهوم سوگند بتی یا قاطع دعوا بپردازیم
و بعد شرایط اتیان سوگند بتی و دعاوی قابل اثبات با سوگند بتی یا قاطع دعوا را مشخص کنیم .
شرایط سوگند بتی-سوگند بتی چیست
با توجه به قوانینی مانند قانون آیین دادرسی مدنی ، از جمله مهم ترین آن می توان به شرایط ادای سوگند بتی اشاره داشت.
برای اتیان سوگند ادعای مطرح شده می بایست بدون دلیل باشد.
هز زمان که ادعای خواهان یا مدعی متکی به هیچ دلیل و منطقی نباشد و طرف مقابل یا مدعی علیه منکر این ادعا شود ، نوبت به اتیان سوگند قاطع دعوا خواهد رسید.
برای سوگند بتی اول باید ادعایی موجود باشد و دوم دلیل یا اماره ای بر صحت چنین ادعایی به دادگاه تحویل نگردد و در پرونده موجود نباشد .
در این هنگام ، مدعی می تواند حکم به دعوای خود را که مورد انکار مدعی علیه است ، منوط به سوگند بتی طرف مقابل کند . در نهایت هر زمان در اثبات ادعا دلیلی ارائه شد ، مدعی علیه نمی تواند برای رد ادعا ، درخواست صدور قرار قاطع دعوا نماید .
یکی دیگر از شرایط این سوگند این است که اتیان سوگند قاطع دعوا در دادگاه مستلزم درخواست مدعی یعنی شخصی است که ادعای او بدون دلیل باشد و البته تفاوتی ندارد که شخص مدعی خواهان باشد
یا خوانده دعوا و هر شخصی که ادعایی می کند و دلیلی برای اثبات آن ندارد باید تقاضای قرار قاطع دعوا را بخواهد.
دعاوی قابل اثبات با سوگند بتی یا قاطع دعوا-سوگند بتی چیست
در قسمت پیش به بررسی مفهوم و تعریف سوگند بتی و شرایط قسم قاطع دعوا بر اساس قانون مدنی پرداختیم ،
اما در خصوص اینکه چه دعاوی را می توان با سوگند بتی یا قاطع دعوا اثبات کرد ،
بهتر است به ماده 271 قانون مدنی نگاهی انداخت .
طبق این ماده ” در تمام دعاوی مالی و سایر حقوق الناس از قبیل نکاح ، طلاق ، رجوع در طلاق ، نسب ، وکالت و وصیت که فاقد دلیل و مدارک معتبر دیگر باشد ،
سوگند شرعی به شرح مواد آتی می تواند ملاک و مستند صدور حکم دادگاه قرار بگیرد ” .
علی رغم اطلاق و عمومیت این ماده ، باید دقت داشت که صرفا در دعاوی که با شهادت شهود قابل اثبات است ،
مدعصی می تواند حکم به دعوای خود را که مورد انکار مدعی علیه است منوط به قسم او کند .
البته اگر چه تمامی دعاوی با شهادت شهود قابل اثبات است ، اما برخی ادعاها صرفا با سند رسمی اثبات می شود .
بنابراین در این دسته از دعاوی که با گواهی قابل اثبات نمی باشند ، به صراحت ماده 1325 قانون مدنی صدور قرار اتیان سوگند منتفی خواهد بود .
از طرفی طبق ماده 1325 قانون مدنی توسل به سوگند بتی یا قاطع دعوا زمانی ممکن است
که دعوای مدنی به موجب اقرار یا شهادت یا علم قاضی بر مبنای اسناد یا امارات ثابت نگردد .
