ضوابط تعیین قرار تامین کیفری در دادسرا و دادگاه
ضوابط تعیین قرار تامین کیفری در دادسرا و دادگاه موضوع بحث امروز ما است و به سوال های شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
شاید برای بسیاری از شما این سوال پیش آمده باشد که دادسرا و دادگاه چگونه نسبت به تعیین وثیقه (قرار تامین کیفری) اقدام می کند؟
یعنی چگونه است که برای شخصی وثیقه سنگین معین می کنند و برای شخصی دیگر وثیقه ای سبک می نویسند؟
آیا در این مورد قانونی وجود دارد؟
در ادامه همراه ما باشید تا به این سوال شما پاسخ بدهیم.
وثیقه گذاشتن در دادسرا و دادگاه
بازپرس و قاضی بعد از انجام تحقیقات لازم از متهم و در صورتی که دلایل کافی بر توجه اتهام به شخص وجود داشته باشد به متهم، تفهیم اتهام می کنند.
یعنی به متهم می گویند که بر اساس چه دلایلی به چه جرمی متهم است و از او می خواهند که در این زمینه از خودش دفاع کند.
به عنوان مثال از متهم پرسیده می شود:
حسب گزارش مراجع انتظامی، فیلم دوربین مداربسته، شهادت شهود و گزارش های آزمایشگاه سم شناسی، شما متهم هستید به قتل عمدی زن مسلمان، چه دفاعی از خود دارید بیان کنید.
قاعدتاً در پاسخ به این سوال متهم دفاعیات خود را بیان می کند اما بعد از این که چنین علمی برای بازپرس یا قاضی ایجاد شد( علم به اینکه، متهم به احتمال فراوان و با توجه به دلایل مرتکب جرم شده است) مطابق قانون نمی تواند او را به راحتی راهی منزل کند چرا که در این صورت هیچ دادگاهی پابرجا باقی نمی ماند و هیچ متهمی با پای خود و با اراده و میل و رضایت در دادگاه و دادسرا حاضر نمی شود.
در این جا است که قانون وارد عمل می شود و مقرر می کند که به مقصود دسترسی به متهم و حضور به موقع او، جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق زیان دیده ( شاکی، زیان دیده) و جبران ضرر و زیان او، بازپرس یا قاضی بعد از تفهیم اتهام باید برای متهم قرار تامین کیفری صادر کند.
قرار های تامین کیفری بسیار متنوع است که در ادامه به آنها اشاره می کنیم اما مردم در عرف به تمام این موارد وثیقه می گویند.
انواع قرارها در قانون
در قانون برای رسیدن به اهدافی که اشاره کردیم قرارهای تامین کیفری زیر پیش بینی شده است
1-التزام به حضور با قول شرف ( از این قرار بسیار کم استفاده می شود و کمتر بازپرس و قاضی است که از این قرار استفاده کند)
2-التزام به حضور با تعیین وجه التزام
3-التزام به عدم خروج از حوزه قضائی با قول شرف
4-التزام به عدم خروج از حوزه قضائی با تعیین وجه التزام
5-التزام به معرفی نوبه ای خود به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضائی یا انتظامی با تعیین وجه التزام
6-التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام، با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط
7-التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات
8-اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله ( در موارد بسیاری در دادگاه ها و دادسراها کفیل معین می گردد)
9-اخذ وثیقه اعم از وجه نقد، ضمانت نامه بانکی، مال منقول یا غیر منقول ( مثل سند ملک یا خانه)
10-بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی ( بازداشت موقت یعنی محرومیت از آزادی و معرفی شخص به زندان)
در حالی که در قانون ده قرار تامین کیفری پیش بینی شده است و این قرارها دارای تنوع زیادی است مردم به همه آنها وثیقه می گویند مثلاً وقتی برای متهم قرار کفالت صادر می شود یا جواز کسب قبول می شود مردم می گویند که برایش وثیقه گذاشتیم و بیرون آمد.
ضوابط تعیین وثیقه ( قرار تامین کیفری)
شاید برای شما هم این سوال مطرح شود که تعیین یک کدام از این موارد تابع چه ضابطه ای است و بازپرس و دیگر مقامات قضایی بر چه اساسی اقدام به تعیین یک کدام از این موارد می کند؟
سوالی که بسیار مهم می باشد چرا که بازپرس یا قاضی حق ندارد قرار نامتناسب تعیین کند چرا که در غیر این صورت عدالت دچار خدشه می گردد.
قانون گذار به قدری به این نکته اهمیت می داده است که تعیین وثیقه ( قرار تامین کیفری) نامتناسب را برای بازپرس یا قاضی تخلف انتظامی اعلام و موجب محکومیت انتظامی درجه 4 به بالا دانسته است یعنی کسر حقوق ماهانه تا یک سوم از شش ماه تا یک سال.
البته محکومیت انتظامی بازپرس یا قاضی به این مورد، مستلزم ثبت شکایت انتظامی در دادسرای انتظامی قضات در تهران می باشد که توصیه می کنیم برای اطلاع بیشتر از ثبت شکایت انتظامی مطلب زیر را مطالعه کنید.
تناسب وثیقه ( قرار تامین کیفری)
موارد زیر مواردی می باشند که در تعیین تامین نقشی به سزا دارند و مطابق قانون بازپرس یا قاضی باید در تعیین وثیقه ( قرار تامین کیفری) به آن توجه کنند.
ابتدا به طور کلی به آنها اشاره می کنیم و سپس تک تک آنها را مورد بررسی قرار می دهیم.
1-اهمیت جرم
2-شدت مجازات تعیینی در قانون
3-دلایل اتهام
4-احتمال فرار متهم
5-جلوگیری از پاک شدن آثار جرم
6-ضرر و زیان مورد ادعای شاکی
تعیین وثیقه نامعقول و بدون توجه به اهمیت جرم و شدت مجازات،تخلف انتظامی بازپرس و قاضی محسوب می گردد
اهمیت جرم
شاید در تعریف این مورد باید توقع جامعه برای مجازات متهم را در نظر بگیریم.
به عنوان مثال شخصی اقدام به آدم ربایی از طریق اغفال کودکان می کند یا اقدام به کلاهبرداری از اشخاص متعدد می کند یا مرتکب قتل عمد مرد یا زن مسلمان می گردد. قاعدتاً این جرایم دارای اهمیت بیشتری از یک کیف قاپی ساده
می باشند و وثیقه سنگین تری برای آن معین می گردد.
شدت مجازات تعیینی در قانون
در این مورد می توانیم به قانون مراجعه کنیم و از قانون کمک بگیریم. به عنوان مثال شخصی متهم به قاچاق چندین کیلو مواد مخدر می باشد و در صورت اثبات اتهام اعدام می گردد.
قاعدتاً تامین مقرر برای چنین جرمی سنگین تر از جرمی است که مجازاتش 5 سال زندان یا جزای نقدی می باشد.
آیا متهم می تواند به خاطر عذر موجه در دادسرا حاضر نشود
دلایل اتهام
یکی از مهم ترین ضوابط تعیین تامین، دلایل توجه اتهام به متهم می باشد و البته اغراق نیست اگر ادعا کنیم مهم ترین ضابطه برای تعیین قرار تامین دلایل اتهام می باشد چرا که شاید شخص متهم به جرمی سنگین با مجازاتی سنگین می باشد اما دلایل اتهام بسیار ضعیف است مثل شخصی که فقط هنگام قتل در صحنه حاضر بوده اما دلیل دیگری برای انتساب اتهام به او وجود ندارد.
احتمال فرار متهم
ضابطه اساسی دیگر احتمال فرار متهم می باشد چرا که متهم می تواند با فرار از چنگال عدالت و دستگاه قضایی تمام روند احقاق را با مانع رو به رو کند.
ملاحظه می کنید که این مورد بسیار بستگی به شرایط وقوع جرم و تشخیص بازپرس و دیگر مقامات قضایی دارد.
جلوگیری از پاک شدن آثار جرم
از نظر کارآگاهان و بازپرس ها و پلیس ها چندین ساعت ابتدای هر جرم و جنایتی ساعاتی طلایی برای حل مسئله و گره گشایی از راز پرونده می باشد.
پس اگر قرار منجر به این شود که متهم بتواند آثار جرم را پاک کند یا شهود را با تهدید و تطمیع از ادای شهادت بازدارد و روند عدالت و احقاق حق را با مشکل رو به رو کند قراری نامناسب معین گشته است.
بازپرس و دیگر مقامات قضایی باید این مورد بسیار مهم را در تعیین وثیقه مدنظر قرار بدهند.
اگر بازپرس یا قاضی تشخیص بدهد که آزادی متهم می تواند مانع شهادت اشخاص شود میزان وثیقه را سنگین تر معین می کند
ضرر و زیان مورد ادعای شاکی
به عنوان مثال اگر شاکی مدعی ضرر یک میلیارد تومانی است بازپرس نمی تواند قرار وثیقه پانصد میلیون تومانی صادر کند.
علاوه بر مواردی که به آنها اشاره کردیم مواردی مانند، سابقه کیفری متهم، اوضاع و احوال جسمی و روحی متهم و… باید در تعیین وثیقه مورد توجه قرار بگیرد.
به عنوان مثال تعیین قرار برای پیرمردی 70 ساله حتماً متفاوت با جوان 25 ساله خواهد بود که هر دو مرتکب یک جرم شده اند.
نکاتی در مورد تعیین وثیقه
در پایان این مطلب توجه شما را به نکاتی در مورد ضوابط تعیین وثیقه جلب می کنیم.
1-در مورد بعضی از وثیقه های سنگین قانون گذار به تعیین ضوابطی که در بالا به آن اشاره کردیم اکتفاء نکرده است و مقررات دقیقی را معین کرده است به عنوان مثال اگر بازپرس یا دادگاه قصد صدور قرار بازداشت موقت دارند باید نکات بسار زیادی را مدنظر قرار بدهند که توصیه می کنیم مقاله زیر را در این مورد مطالعه کنید.
قرار بازداشت موقت در چه مواردی صادر می گردد
2-در جرایم غیر عمدی همچون تصادفات رانندگی که مطابق تشخیص مقام قضایی تضمین حقوق زیان دیده ( شاکی) از راه های دیگری امکان پذیر است ( همچون جبران خسارت از طریق بیمه) صدور قرار سنگینی همچون کفالت و وثیقه جایز نیست.
3-صدور قرار نامتناسب تخلف انتظامی بازپرس یا قاضی است و قابل پیگرد قانونی در دادسرا و دادگاه انتظامی قضات می باشد اما در روند پرونده کیفری شما هیچ تاثیری ندارد.
سوال های کوتاه
نحوه تعیین میزان وثیقه در دادگاه و دادسرا چگونه است؟
این امر به عوامل مختلفی همچون شدت جرم و اهمیت جرم و دلایل توجه اتهام دارد که در متن به طور کامل توضیح داده شد.
آیا بازپرس و دادگاه می توانند وثیقه را کم و زیاد کنند؟
بله.
دفتر وکالت عدل گر در چه زمینه هایی پرونده می پذیرد؟
دفتر وکالت عدل گر با سابقه 20 ساله در زمینه دعاوی کیفری مثل خیانت در امانت،کلاهبرداری، فروش مال غیر و… و دعاوی ملکی و بانکی با تعیین وقت مشاوره قبلی پذیرای پرونده های شما عزیزان می باشد.
در نظر داشته باشید دفتر وکالت عدل گر در زمینه جرایم مربوط به مواد مخدر و دعاوی کارگر و کارفرما، هیچ گونه پرونده ای نمی پذیرد و حتی مشاوره نیز ارایه نمی دهد.
خواهش مندیم از تماس در این زمینه ها خودداری کنید.
شماره تماس های ما برای دریافت وقت مشاوره تلفنی و حضوری
021-88657789
021-58784
0998-1288800
آدرس ما: جردن-بلوار ستاری-پلاک 3- واحد 18
