پیش از این که اتیان سوگند در امور حقوقی را شرح دهیم واجب است بدانید که اتیان سوگند به چه معنا می باشد؟
پاسخ: به معنای قسم خوردن به یکی از نام های خداوند به هر زبانی، که معمولا در دعاوی در دادگاه و نزد قاضی صورت می گیرد.
و یکی از ادله اثبات دعوا می باشد که جزئیات این امر در متن این نوشتار به شما همراهان گرامی گروه حقوقی دادرسان سیمرغ عدالت ارائه می گردد.
سوگند و قسم با یکی از نام های اعظم خداوند همچون باالله، تاالله؛ والله انجام می گیرد.
به طور کلی می توان گفت:
سوگند در تمام دعاوی حقوقی که قابل اثبات با شهادت شهود هستند و هنگام انکار دعوا سوگند قابل درخواست است.
در قانون آیین دادرسی مدنی سوگند یا قسم، یکی از مهم ترین ادله دعوا محسوب می شود.
در خواست سوگند می تواند به دو صورت شکل گیرد:
کتبی
شفاهی
در خواست سوگند در امور حقوقی بر خلاف دلایل دیگر باید در دادخواست نیز قید شود تا قبل از ختم جلسه دادرسی امکان پذیر باشد.
اقسام سوگند در امور حقوقی
به طور کلی سوگند به دو دسته یعنی سوگند عهدی و قضایی تقسیم می گردد.
سوگند عهدی ارتباط مستقیم با ادله اثبات دعوا ندارد و به موجب آن شخص عهد می کند ماموریت یا اقدامی را با شرایط مشخصی انجام بدهد. مثل سوگند رییس جمهور قضات و وکلا.
سوگند اثباتی یا قضایی آن است که در حدود قانون ادعا را اثبات می نماید و بنابراین از ادله اثبات دعومی باشد.
در توضیحی کاملتر، سوگند قضائی:
به معنی گواه قرار دادن خداوند در دادگاه بر وجود یا عدم وجود امریست که اداکننده آن ادعا می نماید.
سوگند اثباتی یا قضایی با توجه به نصوص قانونی به سه دسته تقسیم میشود:
- سوگند قاطع دعوا یا بتّی
- سوگند تکمیلی
- سوگند استظهاری
سوگند در امور حقوقی چه کاربردی دارد؟
1) سوگند بتی یا قاطع دعوا
سوگندیست که به تنهایی ادعای خواهان را رد یا اثبات مینماید.
بنابراین قاطع دعوا است. زمانی جاری میشود که مدعی، فاقد هر بینه، شهود دارای شرایط یا سندی باشد که بتواند ادعایش را اثبات کند.
و طرف مقابل نیز منکر ادعای او می باشد. در این موقعیت به درخواست مدعی، قرار اتیان سوگند از طرف دادگاه صادر میگردد. طی آن، منکر میتواند سوگند بر نفی مستحق بودن مدعی یاد کند از این طریق ادعای او ساقط میشود.
ادله اثبات دعوی کدامند؟
نکته ی مهم این است که درخواست سوگند را کسی میتواند مطرح کند که برای ادعای خود دلیلی ندارد و ادعایش مورد انکار طرف مقابل باشد. در نتیجه بسته به مدعی بودن هر کدام از خواهان و خوانده ممکن است این درخواست مطرح بشود.
برای مثال ممکن است خواهان، مدعی دینی باشد و طرف مقابل منکر آن شود. در این جالت خواهان درخواست سوگند میکند. در این مثال ممکن است طرف مقابل دین را بپذیرد اما مدعی سقوط دین گردد. اکنون ، به درخواست خوانده قرار اتیان سوگند صادر خواهد شد. تا خواهانِ دعوای اصلی، سوگند یاد کند.
مفاد آن باید به گونهای باشد که بتواند ملاک و مستند صدور حکم باشد. پس سوگند، هر چند ممکن است تنها بخشی از موضوع دعوا را در برگیرد اما باید طوری باشد که با اعلام آن، ادعای مورد مناقشه به طور قاطع فصل بشود.
حتما بخوانید: شهادت شهود در دادگاه حقوقی چگونه است و چه شرایطی دارد؟
2) سوگند تکمیلی
در دعاوی مالی ، اگر برای خواهان امکان اقامه بینه شرعی نباشد، میتواند با معرفی یک شاهد مرد یا دو شاهد زن به ضمیمه یک سوگند ادعای خودش را ثابت نماید.
در این موضوع درخواست مدعی لازم است و دادگاه باید بعد از آن، وقتی درخواست را موجه تشخیص داد، قرار اتیان سوگند صادر کند.
مطلب پیشنهادی: شهادت دروغ
3) سوگند استظهاری
در دعوا علیه متوفی، بعد از اثبات اصل حق، حاکم باید از مدعی بخواهد بر بقای حقش قسم یاد نماید. در دعاوی که مستند آنها سند رسمی باشد، این قاعده مستثنا است. تفاوت این قسم با سوگند قاطع دعوا و تکمیلی این است که مستلزم درخواست مدعی نمی باشد.
از شما دعوت می شود برای تماشای رایگان فیلم آب های تیره همینجا کلیک کنید.