انفساخ قرارداد
انفساخ قرارداد موضوع بحث امروز ما است و سعی می کنیم در این مطلب به تمامی سوال های شما در این مورد پاسخ بدهیم.
اگر با قراردادی ملکی سر و کار دارید حتماً اصطلاحات انفساخ قرارداد یا منفسخ شدن قرارداد را شنیده اید و اگر انسان کنجکاوی باشید از خودتان سوال پرسیده اید که این واژه به چه معنا است؟
ابتدا باید بگوییم که قرارداد بعد از توافق طرفین و کتبی شدن آن به سختی به هم می خورد و تعهدی که طرفین پذیرفته اند به راحتی زایل نمی شود بلکه طرفین به مفاد قرارداد پای بند هستند.
دو طرف باید در جزییات زیادی به توافق برسند تا بتوانند قرارداد منعقد کنند و قراردادی که با رضایت دو طرف منعقد می گردد امکان دارد که به عللی که در قانون پیش بینی شده است یا طرفین مقرر می کنند منحل شود
مثلاً یک قرارداد ممکن است به علت های زیر منحل شود
۱-استفاده از خیارهای قانونی مانند خیار تدلیس و خیار شرط و خیار عیب که در مطلب های جداگانه ای به مهم ترین مباحث فسخ به علت خیار پرداخته ایم از جمله نحوه فسخ و دریافت تایید فسخ از دادگاه و بررسی جمله اسقاط کافه خیارات.
۲-استناد به اقاله که برهم زدن ارادی عقد توسط دو یا چند اراده ای است که عقد را به وجود آورده اند که در مطالب دیگری این
مطلب را نیز به طور کامل خدمت شما شرح داده ایم.
همان گونه که مشخص است در اقاله نیاز به رضایت دو طرف قرارداد وجود دارد.
۳-انفساخ قرارداد که با فسخ قرارداد متفاوت می باشد.
و موضوع بحث امروز ما را تشکیل می دهد.
حتما بخوانید: اقاله + وکیل متخصص
انفساخ یا منفسخ شدن قرارداد یعنی چه
اگر بدون هیچ گونه حاشیه پردازی بخواهیم اصل مطلب را بیان کنیم باید بگوییم که هروقت قراردادی خود به خود از بین برود منفسخ شده است
در این حالت دادگاه یا طرفین قرارداد هیچ انتخابی ندارند
به مثال زیر دقت کنید تا سخن بالا را به طور کامل درک کنید و متوجه تفاوت آن با فسخ قرارداد شوید.
شما کالایی را از طرف مقابل خریداری می کنید که کالا معیوب می باشد یا اینکه متوجه می شوید که فروشنده سر شما کلاه
گذاشته است و به عبارت دیگر با کلاهبرداری در حق شما مرتکب تدلیس شده است و شما فریب او را خورده اید
در این حالت شما طبق قانون حق دارید که از خیار عیب خود یا خیار تدلیس مقرر در قرارداد برای احقاق حقوق خود استفاده کنید
اگر قصد این کار را داشته باشید باید به طرف مقابل اعلام کنید که قرارداد را فسخ کرده اید و دیگر نمی خواهید به آن قرارداد
پای بند بمانید
یعنی علی رغم اینکه کالا معیوب است و طرف مقابل شما را فریب داده است باید اراده خود بر فسخ قرارداد را به طرف مقابل
ابراز کنید
افزون بر این مورد می توانید اصلاً از این حق استفاده نکنید و مانند بسیاری از آدم ها که می گویند حوصله دادگاه ندارم
عطای این کار را به لقایش ببخشید
در هر صورت هر تصمیمی می توانید بگیرید، کلاً چشم پوشی کنید و اصلاً قرارداد را فسخ نکنید و یا اینکه فسخ کنید که البته
در این صورت باید به طرف مقابل اطلاع بدهید
اما در نقطه مقابل، وقتی در قرارداد می نویسید که در صورت وقوع اتفاقی خاص قرارداد منفسخ می شود در این صورت و در
هنگام وقوع آن اتفاق، قرارداد به خودی خود از بین می رود و نیاز به اعلام به طرف مقابل نیز نمی باشد
و حتی دادگاه یا دو طرف نمی توانند امری بر خلاف انفساخ مقرر کنند.
مثلاً در قرارداد اجاره نوشته می شود که در صورت عدم پرداخت اجاره بها از سوی مستاجر قرارداد اجاره منفسخ می شود در این حالت به محض پرداخت نکردن اجاره بها از سوی مستاجر
قرارداد اجاره از بین می رود و به لحاظ حقوقی دیگر وجود خارجی ندارد.
انفساخ مطابق اراده دو طرف
شاید از خود سوال کنید که آیا دو طرف قرارداد می توانند نسبت به درج چنین شرطی در قرارداد اقدام کنند یا نه؟
در پاسخ باید بگوییم که بله.
البته بعضی از انفساخ ها به حکم قانون اتفاق می افتد مثلاً عقودی همچون وکالت با فوت وکیل یا موکل منفسخ می شود
اما دو طرف قرارداد هم می تواند منفسخ شدن قرارداد را در اثر حادثه ای خاص شرط کنند.
به عنوان مثال در معاملات املاک دو طرف می توانند شرط کنند که در صورت برگشت هر کدام از چک های خریدار، بدون انجام هیچ گونه عمل دیگری، قرارداد منفسخ می گردد.
شرطی که در عمل نیز رواج دارد و در قراردادهای املاک به آن اشاره می شود.
اما هیچ کدام از مواردی که به آن اشاره کردیم شما را از مراجعه به دادگاه و دریافت حکم تایید انفساخ قرارداد نمی رهاند
قانونی بودن انفساخ قرارداد امری است که دادگاه باید تشخیص بدهد و شما باید در این مورد به دادگاه صالح دادخواست بدهید
و تایید حکم انفساخ قرارداد را از دادگاه دریافت کنید
که البته در این مورد باید اقتضائات حاکم بر دادخواست حقوقی را رعایت بفرمایید.
روش قانونی تایید انفساخ قرارداد
هرچند مطابق آنچه که توضیح دادیم انفساخ قرارداد به خودی خود اتفاق می افتد و نیاز به انجام هیچ کار دیگری از سوی طرفین
نمی باشد
اما با این وجود بهتر و شایسته است که انفساخ قرارداد را به طرف مقابل از طریق اظهارنامه اطلاع بدهید و او را در جریان بگذارید
بعد از این امر نیز باید به دادگاه صالح دادخواستی مبنی بر تایید انفساخ قرارداد بدهید
اگر انفساخ قرارداد مطابق قانون و مطابق شرایط حاکم بر قرارداد باشد دادگاه انفساخ را مورد تایید قرار می دهد و طی حکمی
قانونی بودن انفساخ معامله را اعلام می کند.
نقش قاضی در انفساخ قرارداد
شاید این سوال در ذهن شما پیش بیاید که اگر انفساخ به خودی خود پیش می آید چگونه است که دادگاه باید قانونی بودن آن را مورد سنجش قرار بدهد
در پاسخ باید بگوییم که موارد موضوعی باید مورد سنجش قاضی و دادگاه قرار بگیرد به عنوان مثال فروشنده ادعا می کند که چون در تاریخ مقرر پول مورد توافق به دستش نرسیده است قرارداد منفسخ است در حالی که خریدار با ارایه دلایل و مدارکی نشان می دهد که پول در تاریخ مقرر در حساب وجود داشته است اما فروشنده با سوء نیت و به علت پشیمانی از انجام معامله پول را
برنداشته و حالا ادعا می کند که معامله منفسخ شده است
مشاهده می کنید که این شرایط فقط توسط قاضی قابل احراز می باشد.
علاوه بر این مورد بعضی مواقع اشخاص با سوء نیت اقدام به انفساخ معامله می کنند که مورد قبول قاضی قرار نمی گیرد
به عنوان مثال در پرونده ای، شخص بعد از گذشت مدتی طولانی توسط دادخواستی که از سوی وکیل تقدیم دادگاه می شود
ادعای انفساخ معامله را مطرح می کرد که البته از سوی دادگاه به عللی رد شد.
این علل شاید در لفافه قانون جا بگیرد اما در واقع مبتنی بر نگرش آن قاضی است که هیچ کس نباید از حقش سوء استفاده کند چرا که مطابق اصل 40 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
“هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار بدهد”
شرط انفساخ قرارداد بگذاریم یا نه؟
شاید با خواندن این مطلب این سوال برای شما پیش بباید پس چه کنیم آیا در قرارداد شرط انفساخ قرار بدهیم؟ آیا درج شرط انفساخ در مبایعه نامه منطقی و به مصلحت می باشد؟در پاسخ به این سوال مهم باید بگوییم که نمی توانیم به گفتن حرفی کلی کفایت کنیم تا خیال شما را راحت کنیم و منطقی بودن درج شرط انفساخ در قرارداد فقط با بررسی شرایط قرارداد شما و موقعیت شما در قرارداد، سنجیده می شود.
به مثال زیر دقت کنید.
سازنده با مالک رسمی ملکی قرارداد مشارکت در ساخت منعقد می کند اگر سازنده با درج شرط انفساخ در قرارداد به خاطر عدم انجام تعهدات از جانب مالک موافقت کند یعنی عدم انجام هرکدام از تعهدات مالک قرارداد را از بین می برد که به وضوح مخالف منافع سازنده است و به نفع سازنده است که در این شرایط برای خود حق فسخ بگذارد.
در این مورد حتماً با وکیل متخصص قراردادها مشورت کنید.
ذکر این نکته ضروری است که می توانید برای دریافت مشورت از ما در این زمینه با شماره هایمان تماس بگیرید و وقت مشاوره تلفنی یا حضوری دریافت کنید.
021-58784
021-88657789
0998-1288800
سوال های کوتاه
انفساخ قرارداد یعنی چه؟هروقت قراردادی بدون اعمال اراده از جانب طرفین، از بین برود منفسخ شده است. تفاوت فسخ و انفساخ در چیست همان گونه که در متن مقاله توضیح دادیم فسخ با اراده شخص صورت می پذیرد اما در انفساخ اراده دخالت ندارد. بعد از انفساخ، باید چه کرد؟ بعد از انفساخ، باید دعوایی طرح کنید و خواهان تایید انفساخ قرارداد بشوید تا قاضی صحت انفساخ شما را تایید کند.
نقش قاضی در تایید انفساخ قرارداد چیست این قاضی است که قانونی بودن انفساخ قرارداد شما را مورد تایید قرار می دهد.
مطلب تصادفی: شرایط جدید رفع سوء اثر از چک برگشتی
