سوء استفاده از سفید امضاء
سوء استفاده از سفید امضاء یا سفید مهر موضوع بحث امروز ما است و به سوال های شما در این زمینه پاسخ می دهیم.
سفید امضاء یا سفید مهر، سندی است که با امضاء یا مهر شخص به وجود می آید یعنی قبل از تکمیل مفاد و مندرجات امضاء یا مهر می گردد و قاعدتاً می تواند زمینه زمینه سوء استفاده از اشخاص را فراهم کند.
به عنوان مثال زنی زیر برگه را امضاء و مهر می کند و با اطمینان به شوهرش تحویل می دهد و شوهر با سوء استفاده از این اعتماد در برگه به بخشش مهریه اشاره می کند در حالی که روح زن از مفاد برگه بی اطلاع بوده است.
یا چکی امضاء می شود و بنابر شرایط خاصی به دیگری داده می شود اما دیگری برخلاف توافق در آن مبلغی سنگین می نویسد و آن را به بانک می برد و نقد می کند یا سفته ای در جهت حسن انجام کار به کارفرما داده می شود اما کارفرما برخلاف قرارداد کار از آن استفاده می کند.
در این مطلب شما را با سفید امضاء یا سفید مهر آشنا می کنیم و به تمامی سوال هایی که در این زمینه دارید از جمله سوال های زیر پاسخ می دهیم.
1-با سوء استفاده از اعتمادم از من برگه سفید امضاء گرفته اند چه کنم؟
2-چگونه ثابت کنم که متن بعد از امضاء و اثر انگشت وارد کاغذ شده است؟
3-چگونه سفید امضاء بودن را ثابت کنم؟
4-آیا کارشناس تشخیص می دهد که اول امضاء و اثر انگشت گرفته شده و بعد متن نوشته شده است؟
5-نگرانم که کسی از پدر پیرم برگه سفید امضاء گرفته باشد، آیا قانون از ما حمایت می کند؟
6-برادرم از پدرم برگه سفید امضاء گرفته، برادرم ادعای مالکیت تمام ارث و میراث را می کند.چگونه اثبات کنیم برگه سفید امضاء بوده است و از پدرم سوء استفاده شده است؟
7-شوهرم از من برگه سفید امضاء گرفته و مطابق آن ادعا می کند که من تمام مهریه و حقوق مالی ام را بخشیده ام چگونه اثبات کنم که از اعتمادم سوء استفاده شده؟
8-مطابق قرارداد کار به کارفرما سفته سفید امضاء داده ام بعد از استعفاء، سفته را به اجرا گذاشته در حالی که سفته برای حسن انجام تعهد بود. چگونه ادعایم را ثابت کنم؟
9-ابلاغیه ای برایم آمده تحت عنوان دفاع از اتهام انتسابی، سوء استفاده از سفید امضاء و سفید مهر، چگونه از خودم دفاع کنم و اثبات کنم که برگه سفید امضاء نبوده؟
10-آیا با ثابت شدن سفید امضاء، مفاد برگه بی اثر می شود؟
11-شخصی از من برگه سفید امضاء می خواهد، اعتماد کنم یا نه؟
جرم سوء استفاده از سفید مهر یا سفید امضاء در چه مواردی محقق می گردد
سفید امضاء یا سفید مهر به سندی گفته می شود که ابتدا امضاء می گردد و سپس مندرجات آن تکمیل می شود به عنوان مثال تاجری قصد سفر دارد و احتمال می دهد در مدتی که در سفر به سر می برد نیاز به چکی از او برای انعقاد معامله ای باشد
چکی را امضاء می کند و به عوامل شرکت یا حسابداری شرکت تحویل می دهد تا با نوشتن مندرجات آن در جهت اهداف شرکت
به کار رود اما کارمند شرکت یا حسابدار شرکت مندرجات چک را به نام خود پر می کند و چک را به بانک می برد و نقد می کند
تاجر از همه جا بی خبر وقتی از مسافرت بازمی گردد متوجه می شود که مبلغی کلان از حساب او بابت چک برداشت شده است در حالی که به آن شخص بدهکار نبوده است
و مندرجات سند به ناحق و به ضرر او پر شده است
این جا است که قانون گذار به او حق می دهد به خاطر سوء استفاده از سفید امضاء از طرف مقابل شکایت کند.
یا فرزندی با سوء استفاده از پدر پیرش، امضای پدر را پای برگه ای می گیرد و سپس در برگه می نویسد که خانه و ماشین در زمان حیات پدر مطابق معامله به فرزند منتقل شده است.
قانون در این مورد بیان می کند
“هرکس از سفید مُهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آو‌رده سوء استفاده نماید به شش ماه تا یک سال و شش ماه حبس محکوم خواهد شد.”
البته مطابق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مجازات این ماده کاهش پیدا کرده است و جرم قابل گذشت نیز تلقی می گردد اما این کار همچنان از نظر قانون گذار قابل مجازات می باشد
نمایندگی در سند سفید امضاء
شاید این سوال به ذهن شما هم خطور کند که چرا سند، سفید امضاء تنظیم می گردد؟
به مثال هایی که در بالا زدیم دقت کنید.
بعضی اوقات ضرورت سبب استفاده از سند سفید امضاء می گردد مانند تاجری که قصد سفر دارد و احتمال می دهد در غیاب او نیاز به چک یا سفته ای از او باشد پس اقدام به امضای چک و سفته می کند.
یا کارگر یا کارمندی که برای استخدام و کسب درآمد مجبور می شود به کارفرما سفته سفید امضاء بدهد.
بعضی اوقات اشخاص بی احتیاطی می کنند و سندی را سفید امضاء در دفتر کار یا مکانی دیگر باقی می گذارند و اشخاصی از آن سوء استفاده می کنند مانند شخصی که با غفلت و سهل انگاری برگ های زیادی از چک را امضاء می کند و در معرض دید دیگران قرار می دهد.
اما بعضی اوقات نیز سند سفید امضاء حاکی از اعتمادی است که میان دو نفر جاری است.
به عبارت دیگر شخصی سند را امضاء می کند و به دیگری وکالت و نمایندگی می دهد تا مفاد آن را پر کند.
در این جا در حدودی که قصد و نیت اعطای وکالت و نمایندگی به دیگری را دارد مشکلی پیش نمی آید اما اگر طرف مقابل از حدود وکالت و نمایندگی تجاوز کند و مبلغی نامتعارف و خارج از حدود نمایندگی را در سند درج کند مرتکب سوء استفاده از سفید مهر و سفید امضاء شده است.
در نهایت باید بگوییم که دادن سند سفید امضاء به دیگری به معنی اعطای نمایندگی به او برای تنظیم سند می باشد
و عرف و بازار و مردم این نمایندگی را درک می کنند و البته اگر شخص ادعا دارد که طرف مقابل با سوء استفاده از نمایندگیش، مفاد سند را پر کرده است باید مطابق آنچه که بیان کردیم از طرف مقابل شکایت کند.
به عبارت دیگر سفید مهر یا سفید امضاء بودن سند به خودی خود ایرادی ندارد و سوء استفاده از آن ایراد دارد و شما باید بتوانید اثبات کنید که از آن سند سوء استفاده شده است.
سفید امضا بودن یا نبودن؟
با توجه به آنچه تا اینجا مطرح کردیم،اگر میان دو شخص اختلاف به وجود بیاید و یک کدام بگوید که سند سفید امضاء بوده است و دیگری بگوید که خیر، سند سفید امضاء نبوده است، سخن کدام یک مورد قبول می باشد؟
کدام یک باید حرف خود را اثبات کند؟
در پاسخ باید بگوییم که وقتی شخصی سندی را امضاء می کند یا مهر می زند به این معنا است که از مفاد سند آگاهی پیدا کرده است و سپس نسبت به امضای آن اقدام کرده.
پس اگر کسی برخلاف این ظاهر عرفی ادعایی دارد باید آن را اثبات کند.
به عبارت دیگر شخصی که ادعا می کند اول امضاء زده شده است و سپس مفاد و مندرجات سند کامل شده است باید ادعای خود را ثابت کند و مطابق قانون بار اثبات ادعا بر عهده او است و قانون گذار از او دلیل حرف هایش را مطالبه می کند
چرا که بی احتیاطی از جانب شخصی رخ داده است که مدعی است اول امضاء صورت گرفته و سپس مندرجات نوشته شده است.
تفاوت جرم خیانت در امانت و سوء استفاده از سفید امضاء
سوء استفاده از سفید مهر یا سفید امضاء نوعی خیانت در امانت تلقی می گردد البته کاملاً با عناصر جرم خیانت در امانت
مطابقت نمی نماید اما بسیار به خیانت در امانت شبیه است
تفاوت این دو جرم در این است که برای تحقق جرم خیانت در امانت باید ابتدا اثبات کنید که امانتی میان شما و طرف مقابل جاری و منعقد شده است
و بعد از تحقق امانت، طرف مقابل به جای اینکه مطابق مفاد امانت عمل کند خیانت می کند و مال را می فروشد یا استفاده
می کندیا تلف می کند
اما در جرم سوء استفاده از سفید امضاء شما حتی اگر به طور اتفاقی سندی را به دست بیاورید و از آن به ضرر شخصی
سوء استفاده کنید مرتکب جرم شده اید
به عبارت دیگر تحقق این جرم منوط به این نیست که امانت بودن سفید امضاء نزد شما محرز گردد و اگر شما به طور اتفاقی سفید امضایی را در خیابان پیدا کنید و از آن سوء استفاده کنید مرتکب این جرم شده اید.
هرچه باید در مورد جرم خیانت در امانت بدانید
چگونه اثبات کنیم سند سفید امضاء بوده است
وقتی قربانی این جرم می شوید مهم ترین سوال این است که چنین اشتباهی مرتکب شده ام چگونه اثبات کنم که سند سفید امضاء بوده است و از من سوء استفاده شده است؟
قانون گذار برای اثبات هر جرمی دلایلی را مقرر کرده است که باید از این دلایل برای اثبات جرم استفاده کنید و بتوانید دادیار یا بازپرس را قانع کنید که چنین جرمی اتفاق افتاده است.
در قانون مجازات اسلامی به دلایل زیر برای اثبات جرم اشاره شده است
1-اقرار
2-شهادت
3-قسامه
4-سوگند
5-علم قاضی
مطابق قانون
” علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بیّن در امری است که نزد وی مطرح میشود. در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است، وی موظف است قرائن و امارات بیّن مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.
مواردی از قبیل نظریه کارشناس، معاینه محل، تحقیقات محلی، اظهارات مطلع، گزارش ضابطان و سایر قرائن و امارات که نوعاً علم آور باشند می‌تواند مستند علم قاضی قرار گیرد”
یکی از دلایلی که در اثبات جرم سوء استفاده ار سفید مهر و سفید امضاء فراوان به کار می آید استناد به کارشناسی می باشد.
کارشناس رسمی دادگستری می تواند با مشاهده سند مورد ادعا تصدیق کند که اول امضاء یا مهر صورت گرفته و سپس متن( مفاد سند) به آن اضافه شده است.
به عنوان مثال بانویی که ابتدا برگه ای را مهر و امضا کرده و سپس شوهر مفاد و متن را به برگه اضافه کرده است می تواند از بازپرس یا دادیار تقاضای ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری را کند.
در اکثر مواقع ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری موثر است و حقایق حاکم بر پرونده را روشن می کند اما در مواردی که مندرجات سند ظرف مدت اندکی بعد از امضاء و مهر به آن اضافه می شود
تشخیص سفید امضاء بودن سند حتی برای کارشناسان خبره و ماهر نیز سخت می گردد.
دریافت سند سفید امضاء از پدر
متاسفانه با تزلزل بنیان های اخلاقی در جامعه مواردی مشاهده می گردد که مایه تاسف است از جمله وراثی که با سوء استفاده از شرایط از مورث خود ( پدر یا مادر) برگه ای سفید امضاء می گیرند و در آن به خرید اموال ارزشمند همچون خانه و ملک و ماشین از پدر یا مادر خود اشاره می کنند و عملاً سایر وراث را از ارث محروم می کنند.
در این موارد علاوه بر دلایلی که به آن اشاره کردیم از جمله شهادت شهود و درخواست نظریه تخصصی کارشناسی می توانید از تمامی نشانه هایی که بر وقوع جرم دلالت دارد نیز استفاده کنید
از جمله اینکه اگر شخصی چنین ادعایی دارد باید نشان بدهد که ثمن معامله (پول) را چگونه به حساب مورث ( پدر یا مادر) واریز کرده است.
علاوه بر این مورد اگر این معامله با سوء استفاده از ضعف نفس این اشخاص اتفاق افتاده است شما می توانید با مشورت با وکیل و تحت شرایطی، تحت عنوان سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص غیر رشید نیز از آنها شکایت کنید.
مطابق قانون
““هر کس با استفاده از ضعف نفس شخصی یا هوی و هوس او یا حوائج شخصی افراد غیررشید به ضرر او نوشته یا سندی اعم از تجاری یا غیرتجاری از قبیل برات، سفته، چک، حواله، قبض و مفاصاحساب و یا هرگونه نوشته‌ای که موجب التزام وی یا برائت ذمه گیرنده سند یا هر شخص دیگر میشود به هر نحو تحصیل نماید علاوه بر جبران خسارات مالی به حبس از سه ماه تا یک سال و از 20/000/000 تا 80/000/000 ریال جزای نقدی محکوم میشود”
بیشتر بخوانید:جرم سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص غیررشید
ترس از دادن سند سفید امضاء
یکی از پرتکرارترین سوال ها در مورد سند سفید امضاء این است که “شخصی از من سند سفید امضا خواسته است آیا اطمینان کنم و سند سفید امضاء بدهم یا نه؟
همان گونه که گفتیم بسیاری از کارگران و کارفرماها برای استخدام و کسب درآمد مجبور به ارایه سفته سفید امضاء می شوند.
بعضی از زن و شوهرها نیز برای اثبات وفاداریشان از طرف مقابل مطالبه سند سفید امضاء و سفید مهر می کنند!
بعضی اوقات نیز شخصی به لحاظ ضرورت مجبور است که سند سفید امضاء بدهد.
با استفاده از تجربه چندین ساله خود در این زمینه به شما توصیه می کنیم به هیچ شخصی حتی اشخاصی که بسیار مورد اعتماد شما هستند سند یا برگه سفید امضاء یا سفید مهر ندهید چون همان گونه که گفتیم اثبات سفید مهر یا سفید امضاء بودن برگه با شما است و امضای برگه دلالت بر این دارد که ابتدا مفاد و متن نوشته شده است و سپس برگه یا سند، مهر یا امضاء شده است.
فقط در مورد عزیزانی که استخدام آنها منوط به ارایه سفته سفید مهر یا سفید امضاء است باید بگوییم اگر مجبور به دادن سفته سفید امضاء برای استخدام هستید حداقل در قرارداد کار به شماره سفته اشاره کنید.
تا جایی که امکان دارد حتی به نزدیک ترین اشخاص خود برگه سفید امضاء ندهید چرا که اگر مشکلی پیش بیاید این شما هستید که باید اثبات کنید سند سفید امضاء بوده است.
نتیجه این جرم
در نهایت باید بگوییم که سوء استفاده از سفید امضاء یا سفید مهر باید منجر به سوء استفاده از شخص گردد تا قابل مجازات باشد
به عبارت دیگر، اگر مندرجات و مفاد سند برخلاف خواست و میل شما پر شود اما از آن بر علیه شما سوء استفاده نگردد
احتمال دارد که تحقق این جرم در نظر بازپرس و دادیار و دیگر مقامات تحقیق ضعیف جلوه کند و قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست صادر نکنند.
نکته پایانی
در نظر داشته باشید که برخلاف آنچه که در عرف و میان مردم مشاهده می کنید سند سفید امضاء منحصر
به چک و سفته نمی باشد و هر برگه ی عادی می تواند مصداق سند سفید امضاء قرار بگیرد.
اما سند رسمی هیچ گاه نمی تواند مصداق سند سفید مهر و سفید امضاء باشد.
مطلب تصادفی: توقیف خودرو و پلمب مغازه به علت بی حجابی، قانونی یا غیر قانونی
سوال های پرتکرار
سفید امضاء یعنی چه؟
سند یا برگه ای که ابتداء مهر یا امضاء می شود و سپس مفاد و مندرجات آن تکمیل می گردد.
مجازات سوء استفاده از سفید امضاء یا سفید مهر چیست؟
مطابق قانون مجازات اسلامی،هرکس از سفید مُهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آو‌رده سوء استفاده نماید به شش ماه تا یک سال و شش ماه حبس محکوم خواهد شد.
چگونه سفید امضاء بودن را ثابت کنم؟
با استفاده از دلایلی که قانون گذار در اختیار شما قرار داده است از جمله شهادت شهود و ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری.
با ثابت شدن سفید امضاء مفاد برگه بی اثر می شود؟
بله مگر اینکه شخص صحت مفاد برگه را از راه های دیگری ثابت کند.
دفتر وکالت عدل گر در چه زمینه هایی پرونده می پذیرد؟
دفتر وکالت عدل گر با سابقه 20 ساله در زمینه دعاوی کیفری مثل خیانت در امانت،کلاهبرداری، فروش مال غیر و… و دعاوی ملکی و بانکی با تعیین وقت مشاوره قبلی پذیرای پرونده های شما عزیزان می باشد.
در نظر داشته باشید دفتر وکالت عدل گر در زمینه جرایم مربوط به مواد مخدر و دعاوی کارگر و کارفرما، هیچ گونه پرونده ای نمی پذیرد و حتی مشاوره نیز ارایه نمی دهد.
خواهش مندیم از تماس در این زمینه ها خودداری کنید.
شماره تماس های ما برای دریافت وقت مشاوره تلفنی و حضوری
021-88657789
021-58784
0998-1288800
