نظام نیمه آزادی چیست و چه کسانی می توانند از آن استفاده کنند
نظام نیمه آزادی چیست و چه کسانی می توانند از آن استفاده کنند موضوع بحث امروز ما است.
در مواردی که مجازات مقرر برای فرد مجرم جزء مجازات های شرعی حدود و قصاص و دیات نباشد قانون گذار از دست بازی برای استفاده از آموزه های جرم شناسی و به کار بردن آنها در قانون گذاری برخوردار است
یکی از این موارد استفاده از نظام نیمه آزادی برای حبس های تعزیری می باشد که امروز به آن می پردازیم.
معنای نظام نیمه آزادی
نظام نیمه آزادی، شیوه ای جدید است که در قانون مجازات اسلامی برای دسته ای از حبس های تعزیری پیش بینی شده است و بر این اساس محکوم می‌تواند در زمان اجرای حکم حبس، فعالیتهای حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، درمانی و نظایر اینها را در خارج از زندان انجام دهد.
اجرای این فعالیتها زیر نظر مراکز نیمه آزادی است که در سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی تاسیس می‌شود
چرا نظام نیمه آزادی
استفاده از آموزه های جرم شناسی و کیفرشناسی در قانون گذاری استفاده از نهادهایی مانند نظام نیمه آزادی را توجیه می کند.
قانون گذاران و مسئولان زندان ها بسیار سعی و تلاش می کنند تا محیط زندان را محیط سالم تری کنند تا محیطی برای اصلاح و تربیت مجرمان باشد نه دانشکده ای برای یاد گرفتن انواع بزهکاری ها
اما هر اندازه که تلاش شود همچنان اندک است.
علاوه بر این شخص زندانی از جامعه و خانواده به دور است و در فعالیت های اجتماعی مشارکت ندارد
با استفاده از روش هایی همچون آزادی مشروط و نظام نیمه آزادی سعی می شود که از آثار نابه هنجار حبس کاسته شود
شرایط استفاده از نظام نیمه آزادی
طبق قانون فقط جرایمی خاص و مجازات هایی خاص و با شرایطی ویژه امکان استفاده از نظام نیمه آزادی را دارند و می توانند با تعهد به انجام فعالیتی درخارج از زندان از این امکان قانونی استفاده کنند.
1-فقط در حبس های تعزیری امکان استفاده از نظام نیمه آزادی وجود دارد و در هر کدام از حبس های تعزیری باید میزان مشخصی از حبس شخص سپری شده باشد
مثلاً در
1- حبس تعزیری درجه یک لزوما باید یک پنجم حبس سپری شود
و در حبس های تعزیری درجه 2 و 3 و 4 باید یک چهارم مدت حبس سپری گردد
اما در حبس های تعزیری درجه 5 تا 7 نیازی به سپری شدن مدتی از حبس وجود ندارد
2-برای استفاده از نظام نیمه آزادی شاکی باید گذشت خود را اعلام کند
3-شخص زندانی باید تامین مناسب بسپارد
4-شخص زندانی باید تعهد بدهد که فعالیتی موثر را در خارج از زندان دنبال می کند این فعالیت می تواند آموزشی، حرفه آموزی، درمانی، ترک اعتیاد یا هر فعالیت موثر دیگر باشد که مورد موافقت دادگاه صادر کننده حکم قرار بگیرد
5-شخص زندانی باید به این امر رضایت داشته باشد و بدون رضایت او استفاده از این نهاد قانونی امکان پذیر نمی باشد
چرا که او باید نزد دادگاه صادر کننده حکم تعهد به انجام فعالیتی موثر در خارج از زندان را بدهد
و اگر راضی به آزادی نباشد قاعدتاً نسبت به انجام آن فعالیت نیز به درستی اقدام نمی کند
6-هرچند پیشنهاد اجرای نظام نیمه آزادی اصولاً از طرف قاضی اجرای احکام کیفری مطرح می گردد اما شخص محکوم و زندانی نیز در صورت داشتن شرایط قانونی می تواند صدور حکم نیمه آزادی را از دادگاه تقاضا کند.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که دادگاه اجبار و الزامی به قبول نظام نیمه آزادی ندارد
فعالیت مقرر در حکم در کجا انجام می شود
اشاره کردیم که در نظام نیمه آزادی شخص متعهد به انجام فعالیتی در خارج از زندان می باشد
اگر در حکم دادگاه به آن محل اشاره گردد که قضیه مشخص است و شخص باید در همان محل نسبت به انجام اموری که به او محول می شود اقدام کند
اما در غیر این صورت محل انجام هریک از فعالیت های شغلی، حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، درمانی و.. که موضوع حکم دادگاه است، از سوی مرکز نیمه آزادی با هماهنگی قاضی اجرا تعیین می گردد.
محل اجرای فعالیتهای مورد حکم دادگاه در نظام نیمه آزادی می تواند در هر محلی از قبیل دستگاه اجرایی یا محل اقامت سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی اعم از عمومی یا غیردولتی باشد.
مطالب مرتبط
آزادی مشروط چیست و چه کسانی می توانند از آن استفاده کنند
تعلیق اجرای مجازات چیست و چه کسانی می توانند از آن استفاده کنند
تخلف از موارد مقرر
محکوم علیه در طول دوره نیمه آزادی موظف به رعایت دستورهای مقرر در رأی دادگاه و تعلیمات قاضی اجرای احکام است و درصورت تخلف یا ارتکاب جرم جدید، قاضی اجرای احکام مراتب را جهت اقدام لازم به دادگاه اعلام می کند.
مرکز نیمه آزادی نیز مکلف است تخلف محکوم علیه را به قاضی اجرا اعلام تا در صورت احراز تخلف، از دادگاه کسب تکلیف شود.
حتما بخوانید: چگونه اعاده دادرسی کیفری انجام بدهیم