جرم تحصیل مال از طریق نامشروع چیست
جرم تحصیل مال از طریق نامشروع موضوع بحث امروز ماست و به سوال های زیر در این زمینه پاسخ می دهیم.
1-جرم تحصیل مال از طریق نامشروع یعنی چه؟
2-به من اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع زده شده است، چگونه باید از خودم دفاع کنم؟
3-ابلاغیه ای دریافت کرده ام که در آن نوشته شده ظرف 5 روز برای دفاع از اتهام انتسابی، تحصیل مال از طریق نامشروع در دادسرا حاضر شوید. عدم حضور جلب است. باید چه کنم؟
4-در روند پرونده ام نوشته شده است که دعوا به طرفیت شما مبنی بر تحصیل مال از طریق نامشروع یا سوء استفاده و تقلب از امتیازات و کلاهبرداری اقامه شده است، آیا به من فرصت دفاع داده می شود؟
5-چگونه از جرم تحصیل مال از طریق نامشروع شکایت کنم؟
6-چگونه جرم، تحصیل مال از طریق نامشروع را پیگیری کنم؟
7-اگر یک بار تحت عنوان کلاهبرداری شکایت کرده ام و شکایتم رد شده است آیا می توانم تحت عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع شکایت کنم؟
8-جرم تحصیل مال از طریق نامشروع قابل گذشت است یا نه؟
9-جرم تحصیل مال از طریق نامشروع قابل تعلیق و تخفیف است یا نه؟
10-آیا در جرم تحصیل مال از طریق نامشروع باید وکیل بگیرم؟
11-مرور زمان جرم تحصیل مال از طریق نامشروع چگونه است؟
12-تکلیف اموال به دست آمده از جرم تحصیل مال از طریق نامشروع چیست؟ آیا دادگاه آنها را به شاکی برمی گرداند یا اینکه شاکی باید دعوای دیگری مطرح کند؟
جرم تحصیل مال از طریق نامشروع جرمی علیه اموال و مالکیت است
ابتدا باید بگوییم که جرم تحصیل مال از راه طریق نامشروع یکی از جرایمی می باشد که علیه اموال و حقوق مالکانه اشخاص صورت می گیرد.
در دین مبین اسلام مال مسلمان به موازات خون او دارای احترام است و به تبع آن قانون گذار ایران از حقوق و منافع مالی اشخاص حمایت می کند.
مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز هرکس مالک حاصل کسب و کار مشروع خویش است و مالکیت شخصی که از راه مشروع باشد محترم است و هیچ شخصی حق تجاوز و بی احترامی به آن را ندارد.
همان گونه که بی احترامی و تعرض و تجاوز به بدن اشخاص محکوم است و توسط قانون گذار مورد مجازات قرار می گیرد تعرض و تجاوز به حقوق مالی نیز زشت و قبیح و ناعادلانه است و قانون گذار افراد مجرم را مورد مجازات های سنگینی قرار می دهد.
جرایم زیر جرایمی هستند که حقوق مالی اشخاص را تهدید می کند و عمدتاً به آنها خسارت مالی وارد می کند.
جرایم علیه اموال
مهم ترین جرایمی که علیه اموال و حقوق مالی اشخاص اتفاق می افتد موارد زیر می باشند.
1-کلاهبرداری
2-خیانت در امانت
3-سرقت
4-صدور چک بلامحل
5-فروش مال غیر
6-تحصیل مال از طریق نامشروع
موضوع بحث امروز ما تحصیل مال از طریق نامشروع است و برای آشنایی با آن باید اندکی با جرایم دیگر آشنا شوید و فقط بعد از آشنایی با جرایم دیگر است که می توانید درک کنید تحصیل مال از راه نامشروع یعنی چه.
کلاهبرداری و سرقت
تعریف کلاهبرداری یا سرقت به لحاظ عرفی و قانونی متفاوت می باشد.
بسیاری از جاها که مال مردم به سرقت می رود یا از آنها گرفته می شود به راحتی می گویند از من کلاهبرداری شد یا سرم کلاه گذاشتند؛ اما قانون گذار و قاضی به تمام این موارد کلاهبرداری نمی گویند.
با یک مثال ساده مقصود خود را بیان می کنیم.
به عنوان مثال وقتی می گوییم امروز ناهار قیمه بادمجان داریم همه می دانیم که به غذایی که از گوشت و لپه و بادمجان تشکیل می شود قیمه بادمجان می گوییم.
قانون گذار و قاضی نیز برای هر جرمی تعریفی خاص دارند که فقط اگر در آن محدوده قرار بگیرد به آن کلاهبرداری می گویند.
جرم کلاهبرداری
مطابق قانون کلاهبرداری عبارت است از:
” هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت ها یا تجارتخانه ها یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار نماید
یا از حوادث و پیشآمدهای غیرواقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند
و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم میشود.”
به عبارت دیگر اگر طرف مقابل، شما را فریب بدهد و با نیریگ و فریبی که در حق شما انجام می دهد شما فریب بخورید و مال خود را به طرف مقابل بدهید آن شخص کلاهبردار محسوب می شود و مال شما از راه کلاهبرداری از شما گرفته شده است.
و شما این حق را دارید که تحت عنوان کلاهبرداری از او شکایت کنید.
در مورد جرم کلاهبرداری بیشتر بخوانید
خیانت در امانت
اما تصور کنید که طرف مقابل هیچ فریب و نیرنگی مرتکب نمی شود بلکه برعکس این شما هستید که با رضایت خاطر و اعتماد مال تان را به طرف مقابل می سپارید
مثلاً قصد مسافرت کوتاه مدت یا بلند مدت دارید و ماشین یا خانه خود را به دست برادر یا همسایه یا دوست خود می سپارید که با یکدیگر رفت و آمد دارید
اما بعد از بازگشت از سفر متوجه می شوید که نسبت به مال مورد امانت، خیانت صورت گرفته است.
در این جا شما حق دارید تحت عنوان خیانت در امانت از طرف مقابل شکایت کنید.
چرا که از اعتماد شما سوء استفاده شده است و شما خودتان با اعتماد مال را به طرف مقابل سپرده اید و هیچ فریب و نیرنگی در کار نبوده است
بقیه جرایم
مابقی جرایمی که به آن اشاره کردیم نیز تعاریف خاص خود را دارد که تقریبا مشخص است مانند سرقت و فروش مال غیر.
اما تحصیل مال از راه نامشروع چه تعریفی دارد؟
هرکس مالی به دست بیاورد که نحوه به دست آوردنش غیر قانونی و غیر شرعی است مرتکب جرم تحصیل مال از طریق نامشروع گردیده است
به عبارت دیگر اگر کسی مالی به دست بیاورد که راه به دست آوردنش نا مشروع و غیر قانونی باشد اما مشمول هیچ کدام از عناوین دیگر مثل کلاهبرداری و خیانت در امانت و سرقت و فروش مال غیر نباشد مرتکب جرم تحصیل مال از طریق نامشروع شده است.
تحصیل مال از طریق نامشروع
قانون گذار و قاضی و بازپرس برای اینکه شخص را مجازات کنند باید رفتار او را با یکی از مواردی که گفتیم تطبیق بدهند.
اما بعضی اوقات علی رغم اینکه شخص متهم کار اشتباهی انجام می دهد و مال را از راهی غیر قانونی به دست می آورد عنوان مجرمانه خاصی بر رفتار او حکومت نمی کند در این موارد است که قاضی او را تحت عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع مورد مجازات قرار می دهد.
مطابق قانون
هرکس مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده است مجرم محسوب و علاوه بر رد اصل مال به مجازات سه ماه تا دو سال حبس و یا جریمه نقدی معادل دو برابر مال به دست آمده محکوم خواهد شد.
یک نکته بسیار مهم و اساسی این است که اگر قصد شکایت تحت هر کدام از عناوین کیفری و به خصوص تحصیل مال از طریق نامشروع را دارید حتما با وکیل دادگستری مشورت کنید
چرا که تماس های دریافتی دفتر وکالت ما و مکالمات با هم وطنان، نشان می دهد مردم دوست دارند حتی اگر از دیگری یک طلب ساده دارند تحت عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع از او شکایت کنند!
در نظر داشته باشید اختلافات مالی باید از طریق دادگاه حقوقی پیگیری شود و جای طرح آن در دادسرا نیست.
در یک کلام، هرکس که به شما بدهکار است مرتکب جرم تحصیل مال از طریق نامشروع نشده است!
چگونه جرم تحصیل مال از طریق نامشروع را پیگیری کنم
اگر شاکی این جرم هستید و می خواهید در این زمینه طرح شکایت کنید می توانید با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی سراسر کشور شکایت خود ثبت کنید
اما اگر وکیل دارید نیازی به مراجعه به دفاتر خدمات قضایی نمی باشد چرا که وکیل تان نسبت به ثبت شکایت از طریق سامانه خودکاربری وکلا اقدام خواهد کرد.
بعد از این مرحله شکایت به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع خواهد گردید .
اکثر دادسراها در حال حاضر شکایت را برای انجام تحقیقات مقدماتی به کلانتری یا آگاهی ارجاع می کنند و شما پیامکی با مضمون زیر دریافت خواهید کرد.
“شکوائیه شما با کد رهگیری 1403220349251853 به كلانتري 139 مرزداران ( یا هر کلانتری دیگری) ارسال شد. جزئیات بیشتر در سامانه ابلاغ. پس از رویت ابلاغیه مراجعه حضوری جهت پیگیری الزامی است.
در کلانتری تحقیقاتی که دادسرا نسبت به آن دستور داده است صورت خواهد گرفت و سپس پرونده به دادسرا برگشت داده می شود و بعد از چند روز پرونده به شعبه دادیاری یا بازپرسی ارجاع خواهد شد.
بعد از این مرحله ابلاغیه ای با مضمون زیر برای شاکی ارسال می شود
“نوع علت حضور: پیگیری شکایت مطروحه
متن ابلاغیه: مهلت حضور: 5 روز. نوع علت حضور: پیگیری شکایت مطروحه، با به همراه داشتن کارت ملی در این شعبه حاضر شوید. بدیهی است نتیجه عدم حضور، بلادلیل بودن شکایت تلقی خواهد شد.
با توجه به علت حضور مندرج در این ابلاغیه به شما ابلاغ میگردد ظرف مهلت مقرر اقدام در غیر این صورت مطابق مقررات اتخاذ تصمیم خواهد شد.”
قاعدتاً شاکی ظرف مهلت مقرر باید با ارایه تمامی دلایلی که جرم را اثبات می کند در شعبه بازپرسی یا دادیاری حاضر شود و از جرمی که به دیگری منتسب کرده است دفاع و آن را اثبات کند.
اگر دفاعیات در این مرحله قوی باشد بازپرس یا دادیار نسبت به دعوت از متهم اقدام می کند.
اگر شکایت شما ضعیف باشد یا دلایل قوی ارایه نکنید بازپرس یا دادیار از طرف مقابل دعوت نخواهد کرد چرا که مطابق قانون
“بازپرس نباید بدون دلیل کافی برای توجه اتهام، کسی را به عنوان متهم احضار و یا جلب کند.”
مهم ترین نکته در این میان ارایه دلایل قوی بر اثبات جرم است و اگر قادر به ارایه دلایل قوی برای اثبات جرم نباشید بازپرس یا دادیار قرار منع تعقیب صادر خواهند کرد.
اما اگر دلایل قوی مبنی بر اثبات جرم ارایه بدهید و بازپرس را قانع کنید که جرم اتفاق افتاده است بازپرس قرار جلب به دادرسی صادر خواهد کرد و اگر دادستان نظر بازپرس را قبول داشته باشد
نسبت به صدور کیفرخواست و ارسال پرونده به دادگاه صالح اقدام خواهد کرد.
چگونه از خودم دفاع کنم
اما اگر متهم جرم تحصیل مال از طریق نامشروع هستید باید بدانید که چگونه باید از خود در این زمینه دفاع کنید
اول اینکه اگر توانایی مالی وکیل گرفتن دارید حتما وکیل بگیرید چرا که دفاع در دادسرا و دادگاه امری تخصصی است که به تنهایی از پس آن بر نمی آیید.
دوم اینکه حتی اگر توانایی مالی گرفتن وکیل ندارید حتما از مشورت های وکیل در این زمینه استفاده کنید و از او درخواست کنید که پرونده شما را مطالعه کند و نظر تخصصی اش را بیان کند.
بعد از مرحله ای که در بالا بیان کردیم اگر ابلاغیه ای برای شما تحت عنوان دفاع از اتهام انتسابی صادر شد باید ظرف مهلت مقرر در دادسرا حاضر شوید و از خود دفاع کنید.
دقت کنید که در صورت دفاع ضعیف، بازپرس یا دادیار می تواند از شما قرار تامین کیفری همچون فیش حقوقی یا وجه نقد یا وثیقه ملکی مطالبه می کند و در صورت عجز از تودیع این موارد، شما بازداشت خواهید شد.
در راستای دفع اتهام از خود می توانید از تمامی دلایلی که قانون گذار پیش بینی کرده است مانند شهادت شهود، تحقیقات محلی، استفاده از نظر کارشناس رسمی دادگستری و…استفاده کنید.
لزوم همراه داشتن وکیل
اصولاً در ابلاغیه ای که برای متهم صادر می شود به این نکته اشاره می شود که شما می توانید یک نفر وکیل دادگستری به همراه داشته باشید.
این جمله به این معنی نیست که حضور وکیل الزامی است اما همان گونه که گفتیم حضور وکیل در کنار شما به عنوان متهم بسیار کمک کننده است
چرا که شما بدون آگاهی از جزییات قانون در یک جای ناآشنا قدم می گذارید و قاعدتاً احتمال اینکه دچار اشتباه شوید زیاد است و اشتباه در دادسرا برای آدم گران تمام می شود.
با آگاهی از قوانین نمی توانید وکیل خود باشید
جرم تحصیل مال از طریق نامشروع قابل گذشت است یا غیر قابل گذشت؟
جرم قابل گذشت، جرمی می باشد که شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات، منوط به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است. در مقابل جرم غیر قابل گذشت، جرمی است که شکایت شاکی و گذشت وی در شروع به تعقیب و رسیدگی و ادامه آنها و اجرای مجازات تاثیری ندارد
به عبارت دیگر حتی اگر شاکی رضایت خود را اعلام کند همچنان جرم تعقیب می گردد و رضایت شاکی فقط عامل تخفیف به متهم محسوب می گردد.
در این سال ها قانون جرایم قابل گذشت و غیر قابل گذشت بارها دچار تغییر شد.
مطابق آخرین تغییری که در ماده 104 قانون مجازات اسلامی در خردادماه 1402 به وجود آمد جرم تحصیل مال از طریق نامشروع جزء جرایم غیر قابل گذشت محسوب می شود.
مطابق آنچه که پیش تر نیز توضیح دادیم متوجه شده اید که اگر در معرض چنین اتهامی هستید باید بتوانید از خود با قدرت دفاع کنید چرا که اتهام سنگینی متوجه شما است.
مرور زمان جرم تحصیل مال از طریق نامشروع چگونه است
منظور از مرور زمان سپری شدن مدتی است که طبق قانون پس از گذشت آن مدت شخص دیگر حق اقامه شکایت را ندارد و دیگر متهم مورد تعقیب قرار نمی گیرد
و اگر حکم قطعی کیفری صادر شده باشد متوقف می گردد و دیگر اجرا نمی شود.
به عبارت دیگر هر زمان که رسیدگی به جرم یا اجرای حکم قطعی مدتی متوقف گردد یا به تعویق بیفتد آن جرم دیگر مورد رسیدگی قرار نمی گیرد
و اگر به آن رسیدگی شده است حکم قطعی اجرا نمی گردد
و در این جا است که حقوق دانان می گویند جرم مشمول مرور زمان شده است.
در قانون، مرور زمان های مختلفی پیش بینی شده است و این مبحث به اندازه دشوار و تخصصی است که نمی توان در چند خط به آن پاسخ داد و اگر در این زمینه سوال دارید و تردید دارید که جرم تان مشمول مرور زمان شده است یا نه، باید در این زمینه با متخصص دعاوی کیفری مشورت کنید.
در مورد مرور زمان بیشتر بخوانید
شکایت مجدد شاکی
بعضی اوقات شاکی شکایتی تحت عنوان کلاهبرداری و خیانت در امانت مطرح می کند و بعد از صدور قرار منع تعقیب مجددا نسبت به طرح شکایت این بار با عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع می کند.
آیا این کار قانونی است؟
در پاسخ باید بگوییم که قانون گذار امکان تعقیب مجدد متهم را تحت شرایطی و با ارایه دلایل جدید اجازه می دهد و اگر این کار شاکی تحت این عنوان قانونی باشد درست می باشد و هیچ ایرادی به آن وارد نیست.
البته اگر در شکایت اول صدور قرار منع تعقیب به علت جرم نبودن عمل ارتکابی باشد تعقیب مجدد متهم امکان پذیر نیست.
در این زمینه حتما مطلب زیر را مطالعه کنید.
تعقیب مجدد متهم با کشف دلیل جدید
تکلیف اموال به دست آمده از جرم تحصیل مال از طریق نا مشروع
اصولاً اشخاص حتی اگر شکایت کیفری می کنند با این هدف شکایت می کنند که به مال خود برسند و با رسیدن به مال خود اندکی از درد و رنج هایشان کاسته می شود.
در این راستا قانون مقرر می کند که
“مجرم باید مالی را که در اثر ارتکاب جرم تحصیل کرده است، اگر موجود باشد عین آن را و اگر موجود نباشد مثل آن را و در صورت عدم امکان رد مثل، قیمت آن را به صاحبش رد کند و از عهده خسارات وارده نیز برآید”
در نظر داشته باشید که در بسیاری مواقع برای دریافت مال و خسارت های وارده باید در دادگاه حقوقی طرح دعوا کنید.
در بعضی مواقع،حتی رد مال، خسارت های وارده بر شخص را جبران نمی کند به خصوص اگر اصل مال، پول نقد باشد تورم آن را بی ارزش می کند و شاکی مجبور می شود که به دادگاه حقوقی دادخواست بدهد تا بتواند تاخیر تادیه پولش و سایر خسارت ها را مطالبه کند.
سوال های کوتاه
تحصیل مال از طریق نامشروع یعنی چه؟
هرکس مالی به دست بیاورد که نحوه به دست آوردنش غیر قانونی و غیر شرعی است و مشمول عناوین قانونی دیگر نباشد، مرتکب جرم تحصیل مال از طریق نامشروع گردیده است.
تکلیف اموالی که در اثر جرم تحصیل مال از طریق نامشروع از دست می دهیم چه می شود؟
باید دادخواست حقوقی در دادگاه حقوقی اقامه کنید.
اگر شاکی یک بار شکایت کرده و شکایتش رد شده آیا می تواند مجدد تحت عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع شکایت کند؟
بله قانون تحت شرایطی و با عنوان کشف دلیل جدید چنین اجازه ای به او می دهد که در متن توضیحات لازم ارایه شد.
دفتر وکالت عدل گر در چه زمینه هایی پرونده می پذیرد؟
دفتر وکالت عدل گر با سابقه 20 ساله در زمینه دعاوی کیفری مثل خیانت در امانت،کلاهبرداری، فروش مال غیر و… و دعاوی ملکی و بانکی با تعیین وقت مشاوره قبلی پذیرای پرونده های شما عزیزان می باشد.
در نظر داشته باشید دفتر وکالت عدل گر در زمینه جرایم مربوط به مواد مخدر و دعاوی کارگر و کارفرما، هیچ گونه پرونده ای نمی پذیرد و حتی مشاوره نیز ارایه نمی دهد.
خواهش مندیم از تماس در این زمینه ها خودداری کنید.
شماره تماس های ما برای دریافت وقت مشاوره تلفنی و حضوری
021-88657789
021-58784
0998-1288800