شهادت شهود در دادسرا
شهادت شهود در دادسرا موضوع بحث امروز ما است
یکی از مهم ترین دلایل اثبات ادعا در دادسرا و دادگاه کیفری شهادت شهود می باشد
که طبق قانون قبل از انقلاب اسلامی در موارد بسیاری مورد قبول قرار نمی گرفت و ارزش آن در نظام قضایی کمرنگ شده بود
اما بعد از انقلاب اسلامی با توجه به اهمیت شهادت در نظام قضایی اسلام مجدد به نظام قضایی ایران بازگشت و امروز بسیاری از دعاوی در دادسرا و دادگاه های کیفری با شهادت به اثبات می رسد
اما سوال های بسیاری در مورد شهادت شهود مطرح می گردد که در سرنوشت دعوا موثر است از جمله اینکه
1-آیا هر ادعایی با شهادت شهود قابل اثبات است؟
2-آیا شهادت زنان در دادگاه مورد قبول قرار می گیرد؟
3-اگر شاهد در موضوع دعوا دارای نفع می باشد و بی طرف نیست چگونه باید از ادای شهادت او جلوگیری کنیم؟
4-اگر شاهدان دروغ می گویند و اصلاً در محل مورد ادعا حاضر نبوده اند چگونه باید مانع شهادت دادن ایشان بشویم و این امر را اثبات کنیم؟
5-اگر شاهد حاضر به ادای شهادت نباشد چه اتفاقی می افتد؟
6-اگر شاهد حاضر به ادای شهادت باشد اما در روز دادگاه قادر به حضور نباشد باید چه کرد؟
7-آیا شهادت دروغ حبس دارد؟
8-دادسرا چگونه شهادت اشخاص را می شنود؟
9-دادسرا در احضار شاهد باید چه مقرراتی را رعایت کند؟
10-اگر بیم خطر جانی یا حیثیتی و یا ضرر مالی برای شاهد یا خانواده او وجود داشته باشد بازپرس باید چه کند؟
شاهد کیست؟
شاهد یا گواه شخصی است که امری را به نفع یکی از طرفین دعوا و به ضرر دیگری اعلام می کند و هیچ نفع یا ضرری در اصل قضیه ندارد
بلکه فقط آنچه را که دیده یا شنیده برای مقام قضایی بازگو می کند.
در واقع شاهد یا مطلع شخصی است که اطلاعاتی از وقوع جرم دارد اما خودش مرتکب جرم نشده است.
احضار شهود در دادسرا
مطابق قانون بازپرس به تشخیص خود و با معرفی
1-شاکی
2-تقاضای متهم
3-یا اعلام مقام های ذی ربط
هر شخصی که حضور یا تحقیق از او برای روشن شدن موضوع ضروری است را طبق مقررات احضار می کند و در این میان تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد بلکه آنچه در دادرسی کیفری مهم می باشد کشف حقیقت است.
احضار شاهد به دادسرا چگونه می باشد
شاهد از طریق سامانه ابلاغ الکترونیکی سامانه ثنا و با ارسال احضاریه به دادسرا فراخوانده می شود و اگر سامانه ثنا نداشته باشد از طریق ابلاغ نیمه الکترونیک به دادسرا دعوت می شود.
البته اگر شاهد جزء نیروهای مسلح باشد باید حداقل بیست و چهار ساعت قبل از جلسه از طریق فرمانده یا رئیسش احضار گردد و این امر به دلیل نقش مهمی می باشد که این نیروها در تامین امنیت کشور دارند.
اگر شاهد با وجود احضاریه یه دادسرا نرود چه می شود
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که چون پای کشف حقیقت و نظم عمومی کشور در میان می باشد شخص شاهد بعد از احضار باید به دادسرا مراجعه کند
فقط عذر موجه است که در بعضی مواقع عدم حضور شاهد در دادسرا را توجیه می کند در غیر این صورت شاهدی که برای عدم حضورش عذر موجه نداشته باشد جلب می گردد
البته شاهد مجبور به ادای شهادت نیست اما باید با ابلاغ احضاریه در دادسرا حاضر گردد.
عذر موجه شاهد
شاید از ما سوال بپرسید که مقصود از عذر موجه چیست.
در قانون موارد زیر عذر موجه برای عدم حضور شاهد می باشد.
1-نرسیدن یا دیر رسیدن احضاریه به گونه ای که مانع از حضور شود.
2- بیماری شاهد و بیماری سخت والدین، همسر یا اولاد وی که مانع از حضور شود.
3- همسر یا یکی از اقربا تا درجه سوم از طبقه دوم فوت شود.
4- ابتلاء به حوادث مهم از قبیل بیماریهای واگیردار و بروز حوادث قهری مانند سیل و زلزله که موجب عدم امکان تردد گردد.
5- شخص در توقیف یا حبس باشد.
6- سایر مواردی که عرفاً به تشخیص بازپرس عذرموجه محسوب می‌شود.
چگونگی تحقیق از شاهدان در دادسرا
بازجویی از شهود و مطلعین در دادسرا علنی نمی باشد و بازپرس از آنها جداگانه و بدون حضور متهم تحقیق می کند
هدف از تحقیق جداگانه از شهود این است که از یک دیگر تاثیر نپذیرند.
اگر در پرونده چند شاهد وجود دارد تشخیص اینکه اول کدام یک شهادت بدهند با بازپرس و مقام قضایی می باشد.
سوگند شاهد
قبل از ادای شهادت، شاهد قسم می خورد که تمام حقیقت را بیان کند و جز به راستی و درستی سخنی بیان نکند.
شهادت دروغ
بازپرس قبل از شروع به تحقیق، حرمت و مجازات شهادت دروغ و کتمان شهادت را به شاهد تفهیم می کند
مجازات شهادت دروغ
قانون گذار برای ادای شهادت دروغ 3 ماه و یک روز تا 2 سال حبس یا جزای نقدی پیش بینی کرده است.
برای اطلاع کامل از مجازات شهادت دروغ می توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.
شهادت دروغ
جرح شاهد
شهادت شهود در دادسرا را با بحث جرح شاهد ادامه می دهیم.
شما اطمینان دارید که شاهد دروغ می گوید و اصلاً از موضوع مورد اختلاف میان شما آگاه نیست
یا مطمئن هستید که شاهد یکی از شرایط ادای شهادت را ندارد.
در این خصوص باید چه کرد؟
طبق قانون در این موارد باید نسبت به جرح شاهد اقدام کنید
جرح شاهد عبارت از شهادت بر فقدان یکی از شرایطی که قانون برای شاهد شرعی مقرر کرده است
در مقابل تعدیل شاهد عبارت از شهادت بر وجود شرایط مذکور برای شاهد شرعی است
دقت کنید که جرح شاهد شرعی باید پیش از ادای شهادت به عمل آید مگر آنکه موجبات جرح پس از شهادت معلوم شود.
ممنوعیت تفهیم اتهام به شخصی که به عنوان شاهد احضار شده است
طبق ماده ۲۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری ،تفهیم اتهام به کسی که به عنوان متهم احضار نشده از قبیل شاهد یا مطلع ممنوع است و
چنانچه این شخص پس از تحقیق در مظان اتهام قرار گیرد، باید طبق مقررات و به عنوان متهم برای وقت دیگر احضار شود.
علت این امر چیست؟
در پاسخ باید بگوییم که متهم در فرآیند تحقیقات مقدماتی در دادسرا دارای حقوقی اساسی است مثلاً می تواند به همراه وکیل در جلسه حاضر گردد و اگر بازپرس بتواند چنین امری انجام بدهد حقوق متهم زیر پا گذاشته می شود.
بیم خطر جانی و مالی برای شاهد
بحث شهادت شهود در دادسرا را با مبحث بیم خطر جانی و مالی برای شاهد به پایان می رسانیم.
اگر بیم خطر جانی یا حیثیتی و یا ضرر مالی برای شاهد یا مطلع و یا خانواده آنان وجود داشته باشد ولی استماع اظهارات آنان ضروری باشد، بازپرس به قصد حمایت از شاهد یا مطلع و با ذکر علت در پرونده، یکی از تدابیر زیر را اخذ می کند
1- عدم مواجهه حضوری بین شاهد یا مطلع با شاکی یا متهم
2- عدم افشای اطلاعات مربوط به هویت، مشخصات خانوادگی و محل سکونت یا فعالیت شاهد یا مطلع
3- استماع اظهارات شاهد یا مطلع در خارج از دادسرا با وسایل ارتباط از راه دور
تبصره ۱- در صورت شناسایی شاهد یا مطلع حسب مورد توسط متهم یا متهمان یا شاکی و یا وجود قرائن یا شواهد، مبنی بر احتمال شناسایی و وجود بیم خطر برای آنان، بازپرس به درخواست شاهد یا مطلع، تدابیر لازم را از قبیل آموزش برای حفاظت از سلامت جسمی و روحی یا تغییر مکان آنان اتخاذ می کند.
آیین نامه موضوع این ماده نیز تحت عنوان آیین نامه اجرایی حمایت از شهود و مطلعان در سال 1394 به تصویب رییس قوه قضاییه رسیده است و
این آیین نامه در مورد تمامی موضوعات مهم و اساسی توضیح ارایه کرده است مثلاً منظور از بیم خطر جانی هرگونه خطر وارد شدن صدمه به تمامیت جسمانی است
یا منظور از ضرر مالی، هرگونه صدمه به اموال یا حقوق مالی است.
مطالب تصادفی